“Peace if possible, but truth at any rate”
Marin Luther
Μπορεί να σε πιάσουν οποιαδήποτε στιγμή. Όταν είσαι στη δουλειά, καθώς κοιμάσαι, όταν εσύ περπατάς στο δρόμο, όταν ψωνίζεις τα αναγκαία για το σπίτι. Μέρα ή νύχτα. Μπορεί να φοράνε στρατιωτικά ή πολιτικά ρούχα καθώς θα σε συλλαμβάνουν, χωρίς να σου δίνουν καένα λόγο ή να παρουσιάζουν κάποιο ένταλμα. Δεν διστάζουν να χρησιμοποιήσουν βία καθώς σε εξαναγκάζουν να τους ακολουθήσεις. Οι αρμόδιοι αρνούνται ότι γνωρίζουν ο,τιδήποτε. Είναι σαν να έχεις πάψει να υπάρχεις...
Η 30η Αυγούστου είναι η 25η επέτειος της διεθνούς μέρας εναντίον των καταναγκαστικών εξαφανίσεων, μιας ειδεχθούς πρακτικής που παραβιάζει σωρεία ανθρωπίνων δικαιωμάτων και που ακόμα και σήμερα, όσο κι αν φαίνεται απίστευτο, εφαρμόζεται σε πολλά μέρη του κόσμου.
Η 30η Αυγούστου είναι η 25η επέτειος της διεθνούς μέρας εναντίον των καταναγκαστικών εξαφανίσεων, μιας ειδεχθούς πρακτικής που παραβιάζει σωρεία ανθρωπίνων δικαιωμάτων και που ακόμα και σήμερα, όσο κι αν φαίνεται απίστευτο, εφαρμόζεται σε πολλά μέρη του κόσμου.
Η Λατινική Αμερική των δικτατοριών των δεκαετιών του ‘70 και ’80 που εξαπέλυσαν έναν ανηλεή πόλεμο εναντίον της Αριστεράς και των αντιφρονούντων, η Τουρκία της δεκαετίας του ’90 με την απινή δίωξη των Κούρδων στη νοτιοανατολική Τουρκία, η Ρωσία με το βρώμικο πόλεμο εναντίον των Τσετσένων την τρέχουσα δεκαετία. Η πρακτική εφαρμόστηκε με ιδιαίτερη σκληρότητα, με μεθόδους που ξεπερνούν την πιο άρρωστη φαντασία και προκάλεσε κοινωνικές αναταραχές και αντιδράσεις, αφού το ίδιο το κράτος στρεφόταν εναντίον της κοινωνίας, επιχειρώντας να την αποδομήσει.
Η αντίδραση των τοπικων κοινωνιών διέφερε από χώρα σε χώρα. Ο κοινός παρονομαστής τους όμως ήταν το ανθρώπινο στοιχείο, η θέληση των οικείων των εξαφανισθέντων να μάθουν την αλήθεια. Όποιος μπορεί να διαβάσει για τη δύναμη των συναθροίσεων των μητέρων στην Plaza de Mayo κάθε Πέμπτη απόγευμα, με τα λευκά τους μαντήλια, μπορεί να
διαπιστώσει τι μπορεί να κάνει η δύναμη των ανθρώπων.
Δυστυχώς, σε όλες αυτές τις χώρες δεν έχουν βρεθεί όλοι οι αγνοούμενοι ή δεν έχει καταστεί να διακριβωθεί η τύχη τους. Πικρό παράδειγμα είναι και η χώρα μας, όπου Τουρκοκύπριοι και Ελληνοκύπριοι έχουν βιώσει τη σκληρότητα της πρακτικής αυτής σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Το δικαίωμα στην αλήθεια παραμένει ένα διαρκές ζητούμενο και η
ανικανότητα ή απροθυμία μας να το απαντήσουμε συνιστά μια μελανή κηλίδα στη συλλογική μας συνείδηση.
Οι δικαστικές αποφάσεις, του Αμερικανικού και Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αποτελούν σημεία αναφοράς στο νομικό πεδίο και μια ελάχιστη προσπάθεια δικαίωσης για τα άτομα αυτά και τις οικογένειες τους. Κι αυτές μόνο όμως δεν αρκούν.
Στις 20 Δεκεμβρίου 2006 υπογράφηκε η Διεθνής Σύμβαση για την Προστασία όλων των Ατόμων από τις Καταναγκαστικές Εξαφανίσεις. Η Κύπρος ήταν ανάμεσα στις χώρες που υπέγραψαν, ωστόσο εκκρεμεί ακόμα η επικύρωση της Σύμβασης. Η επικύρωση της μπορεί να καταστεί μια πράξη εξέχουσας συμβολικής σημασίας, αν η Κυβέρνηση θελήσει με τον τρόπο αυτό να τιμήσει τη μνήμη όλων των Κυπρίων που τόσο άδικα χάθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες. Ας μην είναι η δική τους εξαφάνιση, η εξαφάνιση και της δυνατότητας μας να θυμόμαστε...