Για την Ελλάδα

Δεν έχω συμβουλές για κανέναν. Ούτε και θέλω να έχω. Ο πόλεμος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μου είναι γνώριμος από παλιά. Η ροή πληροφόρησης και άποψης είναι ασταμάτητη και καταιγιστική. Έχω την εντύπωση ότι ένα μέρος της απάντησης που δίνει ο καθένας διαμορφώνεται κι από ένα ασυνείδητο κομμάτι του εαυτού του. Στο Ναι ή στο Όχι καταλήγει ο καθένας από μια δαιδαλώδη προσωπική διαδρομή. Άλλοι μοιάζουν πιο βέβαιοι: έχουν τις απαντήσεις και ορθολογικά επιχειρήματα στο τσεπάκι. Αυτούς τους φοβάμαι λίγο, η βεβαιότητά τους είναι μια αδιαπέραστη πανοπλία. Αναρωτιέμαι αν τα βράδια τους ζυγώνει έστω και μια υπόνοια ότι κάνουν λάθος ή έστω αν είχαν ποτέ αμφιβολία για κάτι. Μαζί τους είμαι ξένος, μα προσπαθώ να ακούσω.

Αυτό που ξέρω και θυμάμαι είναι ότι η εμπειρία του κυπριακού δημοψηφίσματος ήταν πικρή. Κι ίσως κάπου εδώ να τελειώνουν οι αναλογίες και οι παραλληλισμοί. Ό,τι κι αν πει ο καθένας μας, η Δευτέρα θα ξημερώσει όπως θα ξημερώσει για όσους μένουν Ελλάδα.

Η ευθύνη και η συνέπεια είναι αποκλειστικό κτήμα τους. Η ανησυχία μου είναι να μην είναι τόσο οριακό το αποτέλεσμα που να ρίξει την Ελλάδα σε ακόμα μια περιδίνηση. Τότε, τι; Ο μεγαλύτερος φόβος είναι ο φόβος, είπαν.

Τις μέρες αυτές μίλησα με φίλους στην Ελλάδα, ανταλλάξαμε μηνύματα, ρώτησα για τα δικά τους, τον μικρόκοσμό τους, τους γονείς και τους αγαπημένους τους, σώπασα και άκουσα. Από μια πλευρά, μου φαίνεται ότι ήταν κι αυτό κάτι που είχαν ανάγκη.

Στο ενδιάμεσο των γραμμών και των αναπνοών αγωνία, προσμονή, οργή, αμφιβολία. Οι εκτιμήσεις και οι υπολογισμοί στο πηγαινέλα κι όλα να κρέμονται από χίλιες δυο αιρέσεις. Εμείς εδώ βολοδέρνουμε παραζαλισμένοι απ’ τη ζέστη και τα δικά μας. Οι αφηγήσεις από την άλλη πλευρά του Αιγαίου φέρνουν γνώριμες εικόνες. Νομίζω ο κόσμος μας δεν θέλει να θυμάται τα δικά του.

Η Ελλάδα, λοιπόν, ψυχορραγεί. Όχι γιατί ορίστηκε ένα δημοψήφισμα - αυτό σηματοδοτεί συμβολικά μια μεγάλη στροφή προς το άγνωστο μέλλον. Η Ελλάδα, πάντα η Ελλάδα, προσωπικός τόπος ονείρου, πατρίδα και μέρος μακρινό μαζί, τρυφερό κομμάτι των πιο παλιών μου παιδικών αναμνήσεων. Αυτή είναι η περιουσία μου, μία από τις δύο πιο βαθιές μου ρίζες, η κληρονομιά από τις ιστορίες από τη Μικρασία, τις μυρωδιές από τα πλατάνια της Μακεδονίας.
Στη μακροσκοπική προβολή των πραγμάτων, θυμάμαι στίχους που πρωτοέμαθα από τον άλλο μου πόνο:

«Θα σταθούμε στη γη που μας γέννησε
με τη μνήμη εκείνων που διάβηκαν
την αγάπη για κείνους που θα ‘ρθουνε
και τη θεία γαλήνη στα σπλάχνα».