30 Νοεμβρίου 2008

Η banalité του Κυπριακού

Δίκαιη, βιώσιμη και λειτουργική, περιουσιακό, αρχές δικαίου, καλές υπηρεσίες του Γενικού Γραμματέα, Μακάριος, όλοι οι πρόσφυγες στα σπίτια τους, κατοχικός ηγέτης, 1974, τα σύνορα μας είναι στην Κερύνεια, Κληρίδης, οι τούρκοι της Κύπρου είναι αδέρφια μας, επαναπροσέγγιση, σχέδιο Ανάν, εκ περιτροπής προεδρία, πρώτη φάση, εγκλωβισμένοι, Κυπριανού, επανατοποθέτηση του προβλήματος, εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο διεθνής παράγοντας, ο κακός μας δαίμονας, Ελλάς-Ελλάς σκέπασε κι εμάς, λύση χθες, ψευδοπρωθυπουργός, διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, εθνικό συμβούλιο, εκ του σύνεγγυς συνομιλίες, προδότες, εθνοκάθαρση, ΝΑΙ, ρεαλιστική διεκδικητικότητα, επιδιαιτησία, στην αυλή του Αρταξέρξη, εσχατιά του Ελληνισμού, διακρατική, πρόβλημα εισβολής και κατοχής, οδοφράγματα, 1960, Ντεκτάς, υποτελής διοίκηση, ο περί παθόντων Νόμος, ψηφίσματα του ΟΗΕ, η Κύπρος αποφασίζει - η Ελλάς συμπαρίσταται, Τάσσος, αγγλοαμερικάνοι, τεχνικές επιτροπές, διαμεσολάβηση, κλειστή πόλη της Αμμοχώστου, έποικοι, ψευδοαστυνομία, διαπραγματεύσεις, δηλώσεις, εθνική ενότητα, διαβουλεύσεις, εγγυήσεις, κεφάλαια, ευόδωση των προσπαθειών, απευθείας, υπαλλακτική λύση, αγνοούμενοι, Χάνεϊ, έναρξη της διαδικασίας, διαπραγματευτική ομάδα, εφικτή λύση, 55-59, βελγικό μοντέλο, Συμβούλιο Ασφαλείας, ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας, ΕΝΩΣΙΣ, από τους Κύπριους για τους Κυπρίους, απενοχοποίηση, Ζυρίχη-Λονδίνο, ανθρώπινα δικαιώματα, χάσμα απόψεων, καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς, Άτσεσον, μαξιμαλιστικές θέσεις, ημικατεχόμενη πατρίδα, εθνικιστές, εδαφικό, ενδοτισμός, παρθενογένεση, η διεθνής κοινότητα, Βασιλείου, 2004, ψευδοκράτος, οι ξένοι, σχέδιο Ανάν, πάρε-δώσε, Ενίαιο Αμυντικό Δόγμα, σύσσωμη η πολιτική ηγεσία, νέος συναιτερισμός, ειδικός αντιπρόσωπος, τα μπουντρούμια του Αττίλα, δέσμη ιδεών, ο ομόλογος του τόνισε, 3η Βιέννη, δημογραφική αλλαγή, διχοτόμηση, εσωτερικό μέτωπο, πολιτική ισότητα, κάθε σπίτι και κάστρο, απορριπτικοί, έκθεση προόδου, Μπούργκενστοκ, συμφωνίες κορυφής, ισότιμη κατανομή βαρών, Λοϊζίδου, 1963, δημοψήφισμα, η καρδιά κι αν σπάσει θα μπούμε στο Καρπάσι, ζυμώσεις, δικαίωση, φόρμουλα, όλα στο τραπέζι, αναστολή κεκτημένου, ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα, αδιάλλακτη πλευρά, ομάδες εργασίας, 8η Ιουλίου, μια κυριαρχία, διεθνής προσωπικότητα, ιθαγένεια, επανένωση, ΟΧΙ, κοινή πατρίδα, κλειστά λιμάνια, καρτερούμεν μέρα-νύχτα, ΤΜΤ, συμφιλίωση, ΕΔΑΔ, υπό την αιγίδα, καταλύτης επίλυσης, συναποφασίζουμε, η τελευταία διαιρεμένη πόλη, ελληνική μεραρχία, Σχέδιο Ακρίτας, ΤΔΒΚ, Λήδρας, αδιέξοδο....
Πείτε το μυστικό και σε μενα τον περιθωριακό: Πως δεν τα βαρεθήκατε όλα αυτά;

25 Νοεμβρίου 2008

Io sono Saviano

Ο Roberto Saviano ζει εδώ και πολύ καιρό υπό προστασία. Κοιμάται σε διαφορετικό μέρος κάθε νύχτα, συχνά μέσα σε αστυνομικά τμήματα. Η προσωπική και κοινωνική του ζωή έχει καταστραφεί ολοκληρωτικά και βιώνει με τη διαρκή απειλή ότι μια σφαίρα, μια βόμβα ή κάτι ανάλογο θα κόψει το νήμα της ζωής του.

Αιτία το βιβλίο του με τίτλο Gomorra (λογοπαίγνιο με τη λέξη Καμόρα και Γόμορρα) το οποίο καταδύεται στον ερεβώδη κόσμο του κόσμου της Μαφίας, κατονομάζει υπαιτίους, αποκαλύπτει τη δομή των εγκληματικών της πρακτικών, περιγράφοντας συνάμα με εκπληκτική λεπτομέρεια την εικόνα μιας παραδομένης στη Μαφία πόλης, της Νάπολι, που τελεί σε αποσύνθεση. Το συναρπαστικότερο είναι ότι αποδεικνύει ότι αυτό το οικοδόμημα αποτελείται από ανθρώπους των οποίων η ευφυϊα είναι μηδαμινή.


Ο Saviano τόλμησε να αμφισβητήσει ευθέως τη σαπίλα και τη διαφθορά. Ξεγέλασε μαεστρικά ένα σύστημα που φάνταζε ανίκητο και αδυσώπητο, εκθέτοντας το στο μοναδικό πράγμα που δεν αντέχει: το φως! Έβγαλε αυθάδικα τη γλώσσα σε όλο το συρφετό που εξαγόραζει συνειδησεις, εκμαυλιζει και ισοπεδώνει συνειδήσεις και αξιοπρεπειες. Το τίμημα είναι βαρύ. Πέρα από τη διαρκή απειλή εναντίον της ζωής του, η καθημερινότητα του είναι μια κόλαση. Σε μια πρόσφατη συνέντευξη του δήλωσε ότι έχει ανάγκη να βγει για μια βόλτα μια ηλιόλουστη μέρα, να δει τη μητέρα του χωρίς προηγούμενη συνεννόηση και άνευ παρουσίας αστυνομικών και να μπορέσει να δώσει χώρο στον έρωτα του να αναπνεύσει...



Μαζί με την άμεση πρόκληση προς αυτούς, απευθύνει και μια δεύτερη πρόκληση: προς τους συμπολίτες του, ενδεχομένως και εμάς όλους. Τους αποδεικνύει ότι ο δρόμος των υποκλίσεων, της άνευ όρων παράδοσης και της προσωπικής αλλοτρίωσης δεν είναι μονόδρομος. Το μήνυμα είναι προς την κοινωνία του – ξεσκεπάζει τη βρώμα και την τρίβει στο πρόσωπο όλων: για να λείψουν, επιτέλους, οι δικαιολογίες και οι ψευδαισθήσεις. Η ευθύνη του καθενός δεν μπορεί να εξακολουθήσει να παίζει την ωραία κοιμωμένη.


Ο Saviano είναι σήμερα 29 χρονών. Φαίνεται φτιαγμένος από ένα υλικό, που βρίσκεται σε έλλειψη στους καιρούς μας: έντιμος, ειλικρινής, ανθρώπινος, ευθύς, ανυπότακτος, διεκδικητικός, εμφορούμενος από αξίες που δεν μετράνε στο φαμιλέντο αυτού του κόσμου – όλα σε έναν άνθρωπο. Δεν ξέρω αν μπορώ να χωρέσω τις λέξεις «ρομαντικός» και «ήρωας» στην ίδια πρόταση γι’ αυτόν. Αλήθεια, πόσοι άντρες της γενιάς μας έχουμε τα κότσια να ακολουθήσουμε το δρόμο του; Μην μου απαντήσετε - μελαγχολώ....

16 Νοεμβρίου 2008

Είμαστε ακόμη ζωντανοί

Ξυπνήστε όσους κοιμούνται.
Αφήστε αυτούς που ονειρεύονται!


Είμαστε η γενιά των 30-something. Λίγο πάνω, λίγο κάτω, κανείς δεν μετράει τους αριθμούς. Γεννηθήκαμε λίγο μετά την εισβολή και για το λόγο αυτό προτιμώ να μας αναλογίζομαι ως μια γενιά που ο ερχομός της σε αυτόν τον τόπο έκρυβε ένα μήνυμα αισιοδοξίας. Πως μέσα στην ήττα και την απώλεια, υπήρχε και ο σπόρος της νέας ζωής. Εκείνη η μυστηριώδης δύναμη που παρακινεί τους ανθρώπους από τον καιρό της ύπαρξης τους να σηκώνονται και προχωρούν μετά από κάθε κακό.

Αυτή η γενιά μεγάλωσε σε ένα καταιγισμό εικόνων και διηγήσεων που αναφέρονταν σε μια εποχή και σε τόπους που δεν την αφορούσαν, υπό την έννοια ότι η καθημερινότητα της απείχε από όσα προσλάμβανε ως προφορική παράδοση της προηγούμενης γενιάς. Μάθαμε να κολυμπάμε στα απόνερα του ναυαγίου ενός πλοίου με το οποίο δεν ταξιδέψαμε ποτέ. Αναπόφευκτα, συνειδητοποιώ ότι είμαστε μια γενιά που εξαναγκάστηκε στη μελαγχολία, βαφτίστηκε στον πόνο και κλήθηκε να συμμετάσχει στο μοιρολόι για κάτι που δεν είχε και συνακόλουθα δεν έχασε ποτέ. Μια καταναγκαστικής φύσεως λύπη μας κατατρέχει από τότε.
Πλέον, νιώθω, και το επιβεβαιώνω και από άλλους γύρω μου, τον εκφυλισμό να έχει φθάσει σε προχωρημένα στάδια. Οι πάσης φύσεως επετειακές εκδηλώσεις και αναφορές προκαλούν θυμηδία και βαρεμάρα. Τα διάφορα «ψευδό» που προστέθηκαν, με μια υφή υπεροψίας και ανταπόδοσης στους απέναντι, έχουν χάσει το νόημα τους και συναιρέθηκαν σε αλλότριες πραγματικότητες.
Η ψυχολογία πολιορκίας και μειονεξίας μας καλλιεργήθηκε από το σχολείο. Η μικρή Κύπρος, αντικείμενο επιβουλής των ξένων, στόχος των σκοτεινών σχεδίων της ειμαρμένης, που τα κατάφερε να ορθοποδήσει. Κι ύστερα, αγώνες κι επιστροφή κι αντικατοχικές και “τα σύνορα μας είναι στην Κερύνεια” κι “η καρδιά κι αν σπάσει”, λόγια ωραία, θούριοι για εφηβικά μυαλά, πετροπόλεμοι ενάντια σε έναν αόρατο εχθρό, δονκιχωτικές εξεγέρσεις. Μα ο ξένος πόνος, πάντα εκεί να σε αναμένει φορτικά στο σπίτι.
Κάποιοι λοξοδρόμησαν, όχι από συνειδητή επιλογή, τουλάχιστον αρχικά, αλλά γιατί στη στράτα μας ήρθαν νέοι άνθρωποι, κάτι τυχαία βιβλία και γιατί η Αμφισβήτηση πρέπει να κάγχασε με όσα μας προίκισαν οι Μοίρες την ώρα που γεννιόμασταν. Οι ακράδαντες αλήθειες μας ράγισαν, κάποιες από αυτές μάλιστα γκρεμίστηκαν με τρόπο που αποδείκνυε τη σαθρότητα και τη γελοιότητά τους, και ένα αίσθημα κοροϊδίας πλανήθηκε στην ατμόσφαιρα.
Από αυτό το βούρκο θελήσαμε να εξέλθουμε, ποθήσαμε να διαρρήξουμε τους στενούς ουρανούς της πατρίδας μας. Τα ταξίδια, οι άλλοι άνθρωποι, η ομορφιά που μας φανερώθηκε, μετουσιώθηκε καιρού προϊόντος, θεού βοηθούντος σε βλέμμα αγάπης και ανάγκη γυρισμού. Η ώρα της ανταπόδοσης έρχεται κι έτσι μια παρέα φίλων αποφασίσαμε να εκδώσουμε ένα κοινωνικοπολιτικό περιοδικό με το όνομα «ΡΕΥΜΑ». Για μενα είναι μια χειρονομία χρέους κι αγάπης στον τόπο αυτό. Όχι για τα συννεφιασμένα χρόνια που μας χάρισε, αλλά για τις όμορφες μέρες που μας έκανε να προσδοκούμε...

http://www.revmamag.com.cy/

9 Νοεμβρίου 2008

YES, WE CAN!

Rosa sat, so Martin could walk...
Martin walked, so Obama could run...
Obama is running, so our children can fly...


Οι αναλύσεις και τα δελτία θα έχουν ξεχειλίσει από την είδηση της εκλογής του Μπαράκ Ομπάμα- και είμαι σίγουρος ότι ο ενθουσιασμός θα αργήσει να καταλαγιάσει. Όλα αρχίζουν τώρα!

Η σημερινή προμετωπίδα αναφέρεται σε μια αλληλουχία ιστορικών γεγονότων, η οποία αποτυπώνει μέσα σε λίγες λέξεις ένα μεγάλο μέρος της σύγχρονης αμερικανικής ιστορίας. Η Ρόζα Παρκ τόλμησε να καθίσει σε μια θέση που δεν προοριζόταν γι' αυτήν σε ένα λεωφορείο. Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ βάδισε με τους συμπολίτες του έχοντας ένα όνειρο. Η απόληξη: η υποψηφιότητα και εκλογή του Ομπάμα στην προεδρία των ΗΠΑ. Τίποτα δεν πάει χαμένο!

Στην εμπνευστική ομιλία του το βράδυ της νίκης, ο Ομπάμα μίλησε για την Ανν Νίξον Κούπερ, 106 χρονών, που ψήφισε στις εκλογές. Γεννήθηκε μια γενιά μετά την κατάργηση της δουλείας. Βίωσε δυο παγκοσμίους και τόσους περιφερειακούς πολέμους, ταπεινώθηκε από το διπλό ρατσισμό εναντίον των γυναικών και εναντίον των μαύρων, έζησε την ύφεση του '29, την αναγέννηση ενός έθνους, πρόφτασε τον άνθρωπό στο φεγγάρι, είδε το τείχος του Βερολίνου να πέφτει και ένα νέο κόσμο να αναδύεται μέσα από την τεχνολογία. Αποτελεί τη ζωντανή απόδειξη ότι: Ναι, μπορούμε!

Αυτό που εμπνέει είναι η πειστική ρητορική της αναγκαιότητας της αλλαγής, η συνεχής αναφορά στην αξία της αλληλεγγύης. Ο Ομπάμα μάς μίλησε για την επιστροφή της πολιτικής στην κοινωνία και την επιστροφή των πολιτών στην πολιτική. Μίλησε για τον πατριωτισμό της υπευθυνότητας, όπου ο ατομικισμός περνάει σε δεύτερη μοίρα και οι πολίτες περνάνε μπροστά. Μιλάει για την επιστροφή στο μέλλον: οι αξιακές συνιστώσες της δημοκρατίας, της ελευθερίας, της ελπίδας και της ευκαιρίας (ό,τι συγκροτεί το αμερικάνικο όνειρο) νοηματοδοτούνται ξανά για να οδηγήσουν μια χώρα, ένα έθνος και τον κόσμο σε μια νέα εποχή. Αυτήν που φιλοδοξεί ο Ομπάμα να διαμορφώσει, ώστε ο ιστορικός του μέλλοντος να μπορέσει να ανιχνεύσει πίσω στην 4/11/2008 την αρχή της.



Να, λοιπόν, που η πολιτική δεν είναι βαρετή, ούτε ευκαιριακό παιχνίδι στα χέρια των λίγων. Μπορεί να εμπνεύσει, να αναδείξει δυναμικές μέσα στις πιο ετερόκλητες κοινωνίες που μπορούν να οδηγήσουν στην Αλλαγή και σε ένα θαυμαστό καινούργιο κόσμο. Ο κόσμος γύρω μας φαίνεται συνεπαρμένος από την εκλογή και το δικαίωμα στην ελπίδα φαντάζει πιο υλοποιήσιμο από ποτέ. Απομένει να δούμε στα επόμενα χρόνια αν οι προσδοκίες μας θα επαληθευτούν, αν το ρίγος και η ανάταση που νιώσαμε, ακούγοντας τον Ομπάμα να δίνει το μήνυμα της αλλαγής, θα συνεχίσει να μας δονεί και να μας φανερώνει νέα όρια σε όσα μπορούμε να κατορθώσουμε.

7 Νοεμβρίου 2008

Και τα μυαλά στα κάγκελα!

"Violence isn't always evil. What's evil is the infatuation with violence"
Jim Morrison


Η βία στην κοινωνία μας είναι διάχυτη. Σε κάθε έκφανση του μικρόκοσμού μας. Δείτε τις συμπλοκές εφήβων στα σχολεία για ασήμαντες αφορμές. Άλλοτε μαζικές, υπό τη μορφή σχολείου εναντίον σχολείου ή επαρχίας εναντίον επαρχίας, κι άλλοτε ατομικές, με διάφορα μεμονωμένα περιστατικά. Απόδειξη, οι τακτικές συγκρούσεις οπαδών, πάλι με αφορμή την "υπεράσπιση" της πόλης ή της ομάδας. Ενδοοικογενειακή βία; Νομίζω οι αριθμοί είναι πλασματικοί, υπό την έννοια ότι αποδίδουν μια παραπλανητική, προς το ηπιότερο, εικόνα. Πιο πέρα, στους χώρους εργασίας, οι ιεραρχικές δομές είναι το κέλυφος μετάλλαξης της βίας σε πνευματική. Αν και, ακόμα κι εδώ, δε λείπουν τα περιστατικά σωματικής βίας. Προσθέτοντας κάποιος και τις πάσης φύσεως παρενοχλήσεις, ως μορφές παραβίασης της ατομικότητας και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, τότε οι αριθμοί αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο.

Δυστυχώς, δεν κατέχω τα επιστημονικά εφόδια για να αναλύσω το φαινόμενο. Με προβληματίζει, ωστόσο, η ομερτά, μια συμφωνία σιωπής που επικρατεί ανάμεσά μας για το θέμα. Τα πάσης φύσεως περιστατικά καταγράφονται στα ΜΜΕ, ωσάν να πρόκειται για μεμονωμένα ζητήματα που δεν αξίζουν την προσοχή μας. Εξού και η απραξία ή ακόμα χειρότερα, η αδιαφορία μας έναντι των φαινομένων.


Μαθαίνω κατά καιρούς ότι κάποιοι μη κυβερνητικοί οργανισμοί δραστηριοποιούνται με κύριο προσανατολισμό τη φιλοξενία και αποκατάσταση των θυμάτων, κυρίως ενδοοικογενειακής βίας. Αρκεί όμως ο "πατριωτισμός των Ελλήνων" για να αντιμετωπιστεί ένα φαινόμενο που έχει προσλάβει αυτές τις διαστάσεις; Φοβάμαι πως όχι. Κι αυτό όχι γιατί δεν υπάρχουν ικανοί άνθρωποι, αλλά επειδή εξωγενείς παράγοντες δημιουργούν προσκόμματα. Ενδεικτικά: η επιφυλακτικότητα - αν όχι η εχθρικότητα- του κράτους έναντί τους. Περαιτέρω, η έλλειψη θεσμικού πλαισίου τους αναγκάζει να λειτουργούν υπό τη μορφή εταιρίας. Σε επίπεδο συμβολισμών, θεωρώ ότι αυτό λέει κάτι για το πώς αντιλαμβανόμαστε την "κοινωνία των πολιτών". Μα πιο πολύ, είναι η συλλογική μας αμνησία και η συνακόλουθη υποκριτική συζήτηση. Επιτροπές που ξεπατικώνουν κατηχητικές ηθικολογίες, πρωτοβουλίες που σβήνουν δευτερόλεπτα μετά τους προβολείς της δημοσιότητας και μια γενικευμένη αίσθηση του "δεν βαριέσαι". Η κοινωνία μας δεν έχει πρωτοτυπία στο θέμα. Η βία ειναι παρούσα με διάφορα αποτρόπαια προσωπεία στις δυτικές κοινωνίες. Θα ήταν ενδιαφέρον να μάθουμε ποιοι κοινωνικοί λόγοι οδηγούν τους συμπολίτες μας (ή κι εμάς τους ίδιους...) στον παραλογισμό της βίας. Ποιοι κοινωνικοί αποκλεισμοί ή στερήσεις δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες; Ποιες προσωπικές ματαιώσεις προετοιμάζουν την αυριανή προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας; Μήπως υπάρχουν φανταστικοί εχθροί, τους οποίους εξαναγκαζόμαστε μέσα από στρεβλές εσωτερικές διεργασίες να αντιμετωπίσουμε; Και ποια είναι η διαδικασία συγκρότησής τους; Και πάνω από όλα, όπως είπε κι ο σύντροφος Λένιν: Τι να κάνουμε;
Ξέρω, λίγο βαριά η κουβέντα για κυριακάτικο πρωϊνό. "Ωχ, μεγάλε, κι εσύ τι ψάχνεις τώρα..;", είναι η συνηθισμένη απόκριση. Αλλά πότε, διάολε, θα είναι η κατάλληλη στιγμή;