Και τα μυαλά στα κάγκελα!

"Violence isn't always evil. What's evil is the infatuation with violence"
Jim Morrison

Η βία στην κοινωνία μας είναι διάχυτη. Σε κάθε έκφανση του μικρόκοσμού μας. Δείτε τις συμπλοκές εφήβων στα σχολεία για ασήμαντες αφορμές. Άλλοτε μαζικές, υπό τη μορφή σχολείου εναντίον σχολείου ή επαρχίας εναντίον επαρχίας, κι άλλοτε ατομικές, με διάφορα μεμονωμένα περιστατικά. Απόδειξη, οι τακτικές συγκρούσεις οπαδών, πάλι με αφορμή την "υπεράσπιση" της πόλης ή της ομάδας. Ενδοοικογενειακή βία; Νομίζω οι αριθμοί είναι πλασματικοί, υπό την έννοια ότι αποδίδουν μια παραπλανητική, προς το ηπιότερο, εικόνα. Πιο πέρα, στους χώρους εργασίας, οι ιεραρχικές δομές είναι το κέλυφος μετάλλαξης της βίας σε πνευματική. Αν και, ακόμα κι εδώ, δε λείπουν τα περιστατικά σωματικής βίας. Προσθέτοντας κάποιος και τις πάσης φύσεως παρενοχλήσεις, ως μορφές παραβίασης της ατομικότητας και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, τότε οι αριθμοί αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο.

Δυστυχώς, δεν κατέχω τα επιστημονικά εφόδια για να αναλύσω το φαινόμενο. Με προβληματίζει, ωστόσο, η ομερτά, μια συμφωνία σιωπής που επικρατεί ανάμεσά μας για το θέμα. Τα πάσης φύσεως περιστατικά καταγράφονται στα ΜΜΕ, ωσάν να πρόκειται για μεμονωμένα ζητήματα που δεν αξίζουν την προσοχή μας. Εξού και η απραξία ή ακόμα χειρότερα, η αδιαφορία μας έναντι των φαινομένων.


Μαθαίνω κατά καιρούς ότι κάποιοι μη κυβερνητικοί οργανισμοί δραστηριοποιούνται με κύριο προσανατολισμό τη φιλοξενία και αποκατάσταση των θυμάτων, κυρίως ενδοοικογενειακής βίας. Αρκεί όμως ο "πατριωτισμός των Ελλήνων" για να αντιμετωπιστεί ένα φαινόμενο που έχει προσλάβει αυτές τις διαστάσεις; Φοβάμαι πως όχι. Κι αυτό όχι γιατί δεν υπάρχουν ικανοί άνθρωποι, αλλά επειδή εξωγενείς παράγοντες δημιουργούν προσκόμματα. Ενδεικτικά: η επιφυλακτικότητα - αν όχι η εχθρικότητα- του κράτους έναντί τους. Περαιτέρω, η έλλειψη θεσμικού πλαισίου τους αναγκάζει να λειτουργούν υπό τη μορφή εταιρίας. Σε επίπεδο συμβολισμών, θεωρώ ότι αυτό λέει κάτι για το πώς αντιλαμβανόμαστε την "κοινωνία των πολιτών". Μα πιο πολύ, είναι η συλλογική μας αμνησία και η συνακόλουθη υποκριτική συζήτηση. Επιτροπές που ξεπατικώνουν κατηχητικές ηθικολογίες, πρωτοβουλίες που σβήνουν δευτερόλεπτα μετά τους προβολείς της δημοσιότητας και μια γενικευμένη αίσθηση του "δεν βαριέσαι". Η κοινωνία μας δεν έχει πρωτοτυπία στο θέμα. Η βία ειναι παρούσα με διάφορα αποτρόπαια προσωπεία στις δυτικές κοινωνίες. Θα ήταν ενδιαφέρον να μάθουμε ποιοι κοινωνικοί λόγοι οδηγούν τους συμπολίτες μας (ή κι εμάς τους ίδιους...) στον παραλογισμό της βίας. Ποιοι κοινωνικοί αποκλεισμοί ή στερήσεις δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες; Ποιες προσωπικές ματαιώσεις προετοιμάζουν την αυριανή προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας; Μήπως υπάρχουν φανταστικοί εχθροί, τους οποίους εξαναγκαζόμαστε μέσα από στρεβλές εσωτερικές διεργασίες να αντιμετωπίσουμε; Και ποια είναι η διαδικασία συγκρότησής τους; Και πάνω από όλα, όπως είπε κι ο σύντροφος Λένιν: Τι να κάνουμε;
Ξέρω, λίγο βαριά η κουβέντα για κυριακάτικο πρωϊνό. "Ωχ, μεγάλε, κι εσύ τι ψάχνεις τώρα..;", είναι η συνηθισμένη απόκριση. Αλλά πότε, διάολε, θα είναι η κατάλληλη στιγμή;