Απλά μαθήματα νομικής

«Καὶ ὑμῖν τοῖς νομικοῖς οὐαί
ὅτι φορτίζετε τοὺς ἀνθρώπους
φορτία δυσβάστακτα»

Κατά Λουκάν 11:46

Αφορμή για τις γραμμές αυτές που σύρονται είναι η αποκάλυψη της δολοφονίας των πέντε ελληνοκυπρίων στρατιωτών στο Τζιάος και η συζήτηση που ξεκίνησε σε σχέση με τις νομικές πτυχές της υπόθεσης. Θα ήθελα να σταθώ σε ένα ζήτημα που έχει αναδειχθεί σε σχέση με τη δυνατότητα προσφυγής στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο που εδρεύει στη Χάγη για να τεθούν ενώπιον του οι συγκεκριμένες δολοφονίες, αλλά και το ζήτημα των αγνοουμένων συνολικά.

Φοβάμαι ότι η πρόταση αυτή πάσχει από ορισμένα ασυγχώρητα λάθη. Το πρώτο είναι ότι η Τουρκία ΔΕΝ είναι συμβαλλόμενο μέρος στη Συνθήκη της Ρώμης για τη Σύσταση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Η Τουρκία δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει αναλάβει οποιεσδήποτε διεθνείς συμβατικές υποχρεώσεις έναντι οποιουδήποτε άλλου κράτους ή της διεθνούς κοινότητας, αφού δεν έχει επικυρώσει τη σχετική συμφωνία.

Ακόμη και αν αυτός ο σκόπελος ξεπεραστεί λόγω του ότι τα εγκλήματα έχουν διαπραχθεί στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας, αναφύεται το δεύτερο ζήτημα που έχει να κάνει με τον κρίσιμο χρόνο. Το άρθρο 11 της σχετικής Σύμβασης ορίζει ότι το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο έχει δικαιοδοσία για εγκλήματα που διαπράχθηκαν μετά την θέση σε ισχύ του Καταστατικού του, το οποίο τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2002. Με απλά λόγια, το Δικαστήριο δεν μπορεί να επιληφθεί εγκλημάτων που διαπράχθηκαν πριν το 2002, άρα και αυτών του 1974.

Ένα τρίτο ζήτημα, είναι η επικουρική φύση του Δικαστηρίου αυτού. Τον πρώτο λόγο στις όποιες διώξεις έχει ο Γενικός Εισαγγελέας. Αφού η Κύπρος επικύρωσε τη σχετική σύμβαση το 2002, γιατί δεν έγινε κάτι από τότε;

Δυστυχώς, στην πατρίδα μας υπερισχύει μια άκρατη δικαστηριοποίηση των πάντων. Αυτό αντανακλάται και στο Κυπριακό πρόβλημα όπου μια μερίδα ατόμων θεωρεί ότι η συνεχής προσφυγή σε διεθνείς δικαιοδοτικούς οργανισμούς θα αποτελέσει ένα εργαλείο πίεσης για να εξαναγκασθεί η Τουρκία σε συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο. Αυτή η θέση, βέβαια, έχει αποδειχθεί εν τοις πράγμασι ατελέσφορη. Ήδη, ο όγκος των προσφυγών σε ένα άλλο δικαστήριο (ΕΔΑΔ) έχει καταστεί πρόβλημα και η εκτροπή των προσφυγών αυτών στη λεγόμενη επιτροπή αποζημιώσεων (και ενδεχομένως στο μέλλον στα ίδια τα «δικαστήρια» της «ΤΔΒΚ») είναι προ των πυλών. Ο Νοέμβρης δεν είναι μακριά….

Επίσης, οι ελαφρά τη καρδία δημόσιες δηλώσεις αυτού του τύπου εκθέτουν ανεπανόρθωτα τα ίδια τα άτομα που τις κάνουν, αφού δεν μπαίνουν καν στον κόπο να ανατρέξουν στα βασικά κείμενα τα οποία ρυθμίζουν τα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Ο πατριωτισμός του δικαστηρίου είναι εύκολος, ενδεχομένως να είναι και θελκτικός όταν συνοδεύεται από διάφορες αμοιβές και ποσοστά επί των αποζημιώσεων για τους εμπλεκόμενους. Ωστόσο, προτού πουλήσουν φρούδες ελπίδες, προτού παίξουν το εύκολο παιχνίδι της δημοσιότητας, προτού πουν ό,τι τους κατεβεί στο κεφάλι, ας αναλογιστούν τον πόνο των ανθρώπων που έχασαν αγαπημένα τους πρόσωπα ή που αναμένουν να μάθουν την τύχη τους. Ειδικά όταν πρόκειται για πέντε νέους ανθρώπους που αποδεδειγμένα πολέμησαν, για να μπορεί σήμερα να εξαπολύει ο κάθε φυγόστρατος την κάθε σπουδαιοφανή «νομική» παπαριά του. Αιδώς….