15 Μαΐου 2011

Αλλάζουμε (ή βουλιάζουμε)



Όσο περνά ο καιρός, τόσο αναδεικνύονται τα χαρακτηριστικά μιας προκεχωρημένης, και μη αναστρέψιμης σε ορισμένες εκδοχές της, παρακμής του τόπου μας. Ένα από τα κυρίαρχα στοιχεία της είναι οι πάμπολλες συνδηλώσεις της ομαδικής ψύχωσης, που κατατρύχει σχεδόν στο σύνολό του τον ιθαγενή πληθυσμό. Κι αυτό σχετίζεται με την πολιτική ψυχολογία του μέσου Κύπριου, που παραμένει βαθιά ριζωμένη στις μέσες δεκαετίες του περασμένου αιώνα. Με τα χρόνια, έχει ενσταλαχθεί στον καθένα μας η πεποίθηση ύπαρξης ενός απόλυτου και σχεδόν μεταφυσικών διαστάσεων «δικαίου» σε ό,τι έχει να κάνει με τον αγώνα μας. Καλλιεργείται, ακόμη και στις μέρες μας, η αντίληψη ότι μια υπερβατικής φύσεως ενότητα, σε συνδυασμό με την «πρόταξη», την «ευρωπαϊκή λύση», την «επανατοποθέτηση» και διάφορους άλλους φετιχισμούς, θα δημιουργηθούν οι συνθήκες για την ευόδωση των προσδοκιών μας: την επιστροφή στη 19η Ιουλίου 1974. Πράγματα, δηλαδή, ανέφικτα.

Ιδωμένες με το φακό της νηφαλιότητας και της λογικής, αρετές και ιδιότητες σπάνιες στα μέρη και τους καιρούς μας, οι εμμονές αυτού του είδους προδίδουν έναν πνευματικό αυνανισμό, ο οποίος προσλαμβάνει στα σοβαρά το είδωλο που του επιστρέφει ο καθρέφτης. Παραπληρωματικά στα προλεχθέντα, λειτουργεί ένας, θρησκευτικών αποχρώσεων και καταβολών, μανιχαϊσμός: των καλών που ασπάζονται τις θέσεις μας και των κακών που μας επιβουλεύονται, διαχρονικά και παντοιοτρόπως. Ιδωμένες έτσι, μπορούν να γίνουν κατανοητές τόσο οι κατά καιρούς δηλώσεις του Αρχιεπισκόπου, όσο και η αποδοχή τους από ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας και του πολιτικού κατεστημένου. Για να αποδοθεί το εύρος της συλλογικής παράνοιας που μας μαστίζει, αρκεί να λεχθεί ότι οι πολιτικοί σχηματισμοί που κατεξοχήν εκφράζουν την οπισθοδρόμηση, το συντηρητισμό και αποτελούν την επιτομή της αποσύνθεσης, δηλαδή το ΔΗΚΟ και το ΕΥΡΩΚΟ, επιμένουν να νέμονται έναν τραβεστί ευρωπαϊσμό και να ομνύουν στην αξιοκρατία και την ακεραιότητα.

Αποτελεί δεδομένο, που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί σοβαρά, ότι η αμορφωσιά, ο καφενειακός πολιτικός λόγος και πρακτική, καθώς και μια επαρχιώτικη αυτοαναφορικότητα, χαρακτηρίζουν σχεδόν στο σύνολό του το πολιτικό προσωπικό της χώρας μας. Όχι τυχαία, διάφορες προβληματικές προσωπικότητες με πενιχρό παιδευτικό ή επαγγελματικό υπόβαθρο βρέθηκαν διαχρονικά σε θέσεις εξουσίας. Για την κατάσταση αυτή, οφείλουμε να ονοματίσουμε την εγχώρια Δεξιά ως την κύρια υπεύθυνη, η οποία καθιέρωσε τον νεποτισμό, την αναξιοκρατία και την επικράτηση των μετρίων ως κανόνες του παιχνιδιού στη μετά ανεξαρτησία εποχή. Στον αντίποδά της, η ντόπια Αριστερά πορεύτηκε σε έναν ιδιότυπο δρόμο δειλίας και υποτακτικότητας, επιδιώκοντας ταυτόχρονα να προσποριστεί την αίγλη ενός παγκόσμιου κινήματος, που δεν δίστασε να συγκρουστεί ένοπλα με τις ντόπιες ολιγαρχίες και τα κατεστημένα. Αυτό εξηγεί σε ένα μεγάλο βαθμό την κυπριακή ιστορική ιδιομορφία, ή, αν προτιμάτε, ανωμαλία, το ότι δηλαδή το απελευθερωτικό-αντιαποικιακό κίνημα δεν γεννήθηκε μέσα στην προοδευτική Αριστερά, αλλά έλκει την καταγωγή του από έναν αναχρονιστικό εθνικιστικό ρομαντισμό. Κι ακόμη, το ότι έχει να επιδείξει μόνο ακούσιους μάρτυρες θυσίας, αλλά όχι εκούσιους ήρωες δράσης.

Ωστόσο, και οι δύο πλευρές του πολιτικού πεδίου ανίχνευσαν το raison d' être τους στην απέναντι όχθη, αποτυγχάνοντας να προωθήσουν ένα ευρύτερο ιδεολογικό σχέδιο: ούτε η Δεξιά για έναν φιλελεύθερο καπιταλισμό, μήτε η Αριστερά για μια σοσιαλιστική δικαιοσύνη. Σήμερα, βιώνουμε σχιζοφρενικώ τω τρόπω τις αγκυλώσεις και τις αντιφάσεις στις οποίες μας έχουν οδηγήσει αμφότεροι. Επιπρόσθετα, συνέτειναν μέσα από τις μικρονοϊκές ρητορικές τους στην αποχαύνωση, και κατά περιόδους αποκτήνωση, των περισσότερων οπαδών τους. Για τους πιο δύσπιστους ανάμεσα στο αναγνωστικό κοινό, θα παρέπεμπα σε μια σειρά από blogs, όπου ο φανατισμός και ο ακατάσχετος βερμπαλισμός εκλαμβάνεται, αντίστοιχα, ως εθνοπρεπής στάση ή εξιδανικευμένος σοσιαλισμός. Ο κοινός παρονομαστής και στις δύο περιπτώσεις είναι η ανάδειξη των βλακών σε αξιακό πρότυπο. Μέσα στον ασφυκτικά στενό, γεωγραφικά και νοητικά, χώρο της Κύπρου, οι διαφορές πήραν δυσανάλογες προς το πραγματικό τους μέγεθος διαστάσεις, εκτεινόμενες σε κάθε πτυχή της καθημερινής ζωής. Η πιο τραγική συνέπεια, ωστόσο, ήταν το οριστικό διαζύγιο με την πραγματικότητα και τη δολιχοδρομία σε αφόρητες κοινοτοπίες, που νομοτελειακά θα οδηγήσουν στον τελειωτικό ευνουχισμό και οριστική μετάλλαξη των κατοίκων της Κύπρου σε πνευματικά ασπόνδυλα, με Louis Vuitton ανά χείρας και θανατηφόρα α-γλωσσικά greeklish.

Σήμερα, όσο ποτέ προηγουμένως, ο τόπος έχει ανάγκη από εκείνη τη μικρή ελίτ που μπορεί να συλλάβει και να συγχρονιστεί με τους οικουμενικούς ρυθμούς για να προωθήσει ένα σχέδιο εκσυγχρονισμού στην παιδεία, την οικολογία και την οικονομία του τόπου. Δίχως αυτή την παρέμβαση, η ανέξοδη ρητορική για τον, εν τοις πράγμασι ποδηγετούμενο, Λαό, που είτε εν τη «σοφία» του απορρίπτει σχέδια επίλυσης ή εκλέγει τον λαϊκιστή τύραννό του, θα οδηγεί αναπόδραστα στη συνεχή βύθισή μας στον σημερινό βούρκο. Ιδέες και σχέδια, λοιπόν, ευπρόσδεκτα. Όσο είναι καιρός, όμως...




5 σχόλια:

milaz είπε...

Οι νούσιμοι είτε μεταναστεύουν, είτε ασχολούνται με τις δουλειές τους (όλοι έχουν τα δάνεια τους). Ο Ούτοπος έχει ένα σχέδιο.... Θα ήθελα να είχα κάτι καλύτερο να σου πω, αλλά που το βούρκο δεν βγαίνουμε εύκολα. Στο τέλος ο καθένας θα πάει να ψηφίσει για να μην βγουν οι "άλλοι"... ευρωπαϊκές λύσεις, δημοψηφίσματα για να εγκρίνει ο λαός τη βάση λύσης, απόσυρση προτάσεων, και άλλα.... διότι εν η βουλή που κάμνει τις διαπραγματεύσεις :S
Λύσεις για την οικονομία με μισές αλήθειες και αντι επιχειρήματα και προτάσεις, μείωση των θέσεων των άλλων.

Aceras Anthropophorum είπε...

Η κονστρουκτιβίστικη επιστημολογία θεωρεί ότι το νέον πηγάζει μέσα που μιαν διαδικασία οικοδόμησης, όπου το υποκείμενον σε αλληλεπίδρασην με το αντικείμενο προχωρεί σε τζιουνούρκες λογικές δομές. Assimilation, accomodation, abstraction reflechissante, δηλαδή, αφομοίωση (της παραγματικότητα), προσαρμογή (του υποκειμένου), τζιαι αφαίρεση (της ουσίας από την πραγματικότητα σαν συμπλήρωμα των υπάρχουσων νοητικών δομών). Μια πιο μοντέρνα έφραση τούτης της θεώρησης μιλά για συνεχή iterative διαδικασίαν ανασύνταξης-ανοικοδόμησης μέσα που την οποία κάθε οικοδόμηση είναι ποιοτικά ανώτερη που την προηγούμενην ανάλογα με το πόσην αλληλεπίδρασην είχεν το υποκείμενον (που αυτοοικοδομεί) με την πραγματικότηταν που το περιβάλλει.

Αν πάρουμεν την κοντρουκτιβίστική θεώρηση του κόσμου σαν βάσην, η πολιτική κουλτούρα του τόπου εν καταδικασμένην να εξελιχτεί που τες ίδιες τες σημερινές της δομές. Άλλωστε αν αποκλείσουμεν έναν ξένον τύρανον που θα έρτει να επιβάλει καινούριες, πόθθεν εν να πηγάσουν οι βάσης του νέου;

Εγώ που θεωρώ τον κονστρουκτιβισμό σαν την μόνη credible θεωρία της εξέλιξης (τόσον της ζωής, όσον τζιαι της νόησης, αλλά τζιαι των κοινωνικών δομών) δεν θα συμφωνήσω με την γεννικήν τοποθέτησην του άρθρου σου, που θεωρεί το υπάρχων σαν κάτι που πρέπει να σταλεί στο πυρ το εξώτερον. Εκτός βέβαια που αν ήταν απλά μια simulation μιας φανταστικής ευτυχούς ανασύνταξης - ανοικοδόμησης που θα οδηγούσεν σε κάτι που θεωρείς ανώτερον. Αλλά τζιαι έτσι, αν στη διαδικασίαν ανασύνταξης θωρείς με υποτίμηση το κάθε μέρος που θα σου χρησημεύσει σαν πρώτη ύλη για την καινούριαν οργάνωση, δεν θα σου μείνει τίποτε τζιαι κινδυνεύεις να οικοδομήσεις έναν κενόν πάνω στο κενόν που εσύ εδημιούργησες. Κάθε αλληλεπίδραση όμως μέσα στη διαδικασίαν αναδόμησης είναι προς το καλόν, τζιαι μια ισοπεδοτική κατεδάφηση όπως τούτην που επιχειρεις, εμέναν προσωπικά με βοηθά να εκτιμήσω καλλύττερα αυτόν που υπάρχει στην πραγματικήν του διάστασην.

Καταλάβω ότι μπορεί ναν ακαταλαβήστικα αυτά που γράφω σε κάποιον που δεν εμελέτησεν το Πιαζέ αλλά θα έπρεπεν να σου γράψω πολλά παραπάνω για να είμαι πιο σαφής : )

katrina είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Νικόλας Κυριάκου είπε...

Γεια σας. Οντως δεν γνωριζω για όσα μου γραφεις. Βαζοντας τη σκεψη του άρθρου μεσα στα πλαισια όσων μου γραφεις, ελπιζω οι νουσιμοι τζιαι οι σοβαροι να φερουν την ποιοτικα ανωτερη μετεξελιξη που υποστηριζει η θεωρια. (Αν και δεν βλεπω γιατι πρεπει νομοτελειακα να γινεται πάντα προς το καλυτερο η κίνηση.)

Avgis είπε...

Φίλε, συμφωνώ πλήρως και ευτυχώς που βρέθηκε ένας άνθρωπος να τολμήσει να να απογυμνώνωσει την τριτοκοσμικότητα,αναχρονιστικότητα, απομόνωση και σχιζοφρένεια μας δημόσια. Εγώ οταν λέω κατι τέτοια ακόμα και ή ίδια η οικογένια μου λέει οτι είμαι ρατσιστής ή σνομπ. Το βασικό όμως που ξεχνούνε είναι, ότι το πρώτο βήμα στην αντιμετώπιση κάθε αρρώστιας είναι να την αναγνωρίσεις και να την χαρακτηρίσεις και εσύ αυτο έκανες με το άρθρο σου στον Πολίτη. Σε μας τώρα απομένει να κάνουμε κάτι μπάς και ξαναβρούμε τη χαμένη σχέση με τα τεκτενόμενα στον υπόλοιπο κόσμο αλλα και την παραγματικότητα. Μια πραγματικότητα πέρα απο τα ανυπόφορα στερεότυπα και κοινοτοπίες όπως πολύ ωραία το έθεσες, στις οποίες δυστυχώς όμως βασίζεται ο τόπος μας. Δυστυχώς, όπως είπε και ο Τουρνάς "οι μύθοι κάθε Χαλιμάς, τη ζωή μας γεμίζουν ακόμα"