Αύγουστος στην πόλη

Στην καρδιά της Λευκωσίας, μεσημέρι Αυγούστου, η άσφαλτος να βγάζει φωτιές, ο ήλιος να μας κυνηγάει ανελέητα, βρεθήκαμε στην Πινακοθήκη Λεβέντη. Μόνοι επισκέπτες εμείς και ένα ζευγάρι ξένων, αφού όλη σχεδόν η Λευκωσία είχε μετακινηθεί στις παραλίες. Τους θεώρησα σχεδόν ήρωες, αφού μέσα στο καμίνι της Λευκωσίας, έψαξαν, έμαθαν και ήρθαν στην πινακοθήκη, ένας θεός ξέρει παρακινούμενοι από ποιο ενδιαφέρον για τον τόπο. Λίγο να είχαμε κι εμείς από τη δική τους περιέργεια... Η πόλη μας απέκτησε μια νέα εστία πολιτισμού, κτισμένη με απλότητα, χωρίς περιττά στολίδια και φτιασίδια που προδίδουν νεοπλουτισμό. Φως, ξύλο, χώρος για να απλωθεί το βλέμμα και να αναδειχθούν τα εκθέματα.

Στο ισόγειο η συγκίνηση σου στήνει καρτέρι, καθώς στρίβεις στην πρώτη αίθουσα. Ο «Κόσμος της Κύπρου» του Αδαμάντιου Διαμαντή έχει βρει επιτέλους ένα φιλόξενο περιβάλλον, που βοηθά να αναδειχθούν και τα δεκαεπτά του μέτρα. Το magnus opus του καλλιτέχνη αποτυπώνει μια Κύπρο που χάθηκε, αλλά που την ίδια στιγμή είναι απρόσμενα οικεία, ως εικόνα, ως αίσθηση κυπριακότητας. Στάθηκα αρκετά απέναντί του και μου φάνηκε πως κάποια στιγμή ο πίνακας ανέδιδε μυρωδιά και ήχο της Κύπρου: θερισμένα χωράφια και τζιτζίκια να σου παίρνουν το μυαλό. Τι σχέση μπορεί να έχει ένας άνθρωπος της γενιάς μου, που μεγάλωσε σε ένα αντιαισθητικό αστικό τοπίο, με ελάχιστες ευκαιρίες και μηδενική ενθάρρυνση να αναζητήσει το κάλλος, με ένα έργο που έρχεται να αποτυπώσει με το χρώμα, τις μορφές και το μήνυμά του την Κύπρο του μόχθου, της γης, του ανθρώπινου μέτρου; Και μόνο για τη φιλοξενία αυτού και μόνο του έργου, θα άξιζε να χτιστεί η πινακοθήκη αυτή.

Στο υπόλοιπο «ταξίδι» δεν έλειψαν τα ευχάριστα ξαφνιάσματα από τα έργα άλλων σύγχρονων Κύπριων ζωγράφων, όπως του Σκοτεινού και του Πολ. Γεωργίου καθώς και “Το ποταμόπλοιο στο Samois” του Paul Signac, με τον χαρακτηριστικό πουαντιλισμό του. Ένιωσα την ομορφιά της ανακάλυψης νέας γνώσης, νέων λέξεων, νέων εικόνων, με μία φράση: να διευρύνεται το μέσα μου. Κι έφυγα με δύο ελπίδες από εκεί: η μία, να επισκεφθούν τον χώρο όσο πιο πολλοί συμπολίτες μας. Ο χώρος και τα εκθέματα είναι μια όαση στην άγονη πολιτιστικά πόλη μας. Η πινακοθήκη θα πρέπει να γίνει ένα οργανικό μέρος της πόλης και όχι μια αποστασιοποιημένη και ψυχρή μονάδα, έξω από το σώμα της. Κι η δεύτερη ελπίδα μου είναι ότι η δημιουργία της πινακοθήκης θα ανεβάσει τον πήχη των απαιτήσεών μας για περισσότερους χώρους πολιτισμού, για ουσιαστική πολιτιστική ατζέντα από το κράτος και για τη δημιουργία ενός νέου αρχαιολογικού μουσείου στην πόλη. Όσο κι αν είναι μια πονεμένη και παλιά ιστορία, το αίτημα θα πρέπει να ανανεώνεται και να διατυπώνεται με κάθε τρόπο.