26 Οκτωβρίου 2008

Η μυρωδιά του 1979

Το 1979 ήταν μια χρονιά που τα είχε όλα. Στις αρχές του χρόνου, οι ΗΠΑ και η Κίνα εγκαθίδρυαν πλήρεις διπλωματικές σχέσεις. Λίγο αργότερα, το Βιετνάμ εισέβαλλε στην Καμποτία και έπαιρνε στο κατόπι τον Πολ Ποτ και τους ακόλουθούς του. Αφορμή οι μαζικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά ας μην ξεχνάμε τους εθνικούς ανταγωνισμούς και τις προηγούμενες αψιμαχίες, καμποτιανή υπαιτιότητι, στα σύνορα. Ένα τερατώδες καθεστώς είχε αρχίσει να βιώνει την αρχή του τέλους του.


Οι U2 έμπαιναν για πρώτη φορά σε στούντιο με σκοπό να ηχογραφήσουν ένα σινγκλ, την ώρα που οι Pink Floyd εξόπλιζαν την εφηβεία των γενιών που ακολούθησαν με το "The Wall". Το σύμπαν αποδίδει δικαιοσύνη στη δική του χρονομετρία: Ο Γιόζεφ Μένγκελε, ο άγγελος του θανάτου στο Άουσβιτς, πεθαίνει ξεχασμένος και αμετανόητος μακριά από την πατρίδα του. Ο διεφθαρμένος σάχης της Περσίας διαφεύγει κυνηγημένος στην Αίγυπτο και ο Χομεϊνί εγκαθιδρύει μια σκοτεινή θεοκρατία που κρατάει μέχρι σήμερα. Η ριζοσπαστικοποίηση και η θρησκευτική σεμνοτυφία παντρεύονται στο Ιράν και δημιουργούν μια εστία εντάσεων και ανελευθερίας που φτάνει μέχρι τις μέρες μας. Σε μια πιο ειρηνική στιγμή, ο Σαντάτ και ο Μπεγκίν υπογράφουν μια συμφωνία ειρήνης ανάμεσα στην Αίγυπτο και το Ισραήλ. Η αντιπολεμική ρητορική προλαβαίνει να αρθρώσει δύο τρεις λέξεις μέχρι που...


Μέχρι που η Τανζανία εισβάλει στην Ουγκάντα και ο διαβόητος Ιντί Αμίν φεύγει από τη χώρα. Λοξώς αριστερά: Venceremos! Οι Σαντινίστας ελέγχουν πλέον τη Νικαράγουα - ο αγώνας τους όμως δεν είχε τελειώσει, αφού οι εξ ΗΠΑ επιδοτούμενοι 'Κόντρας' διεξάγουν το βρώμικο πόλεμό τους. Η ευφυία και η απελπισία συναντώνται συμπτωματικά στην Ευρώπη. Δυο οικογένειες, απηυδισμένες από τις Ζωές των Άλλων, δραπετεύουν από την ανατολική Γερμανία με... αερόστατο! Η σημειολογία είναι υπέροχη: ο αέρας ελευθερίας είναι ταυτόχρονα σκοπός και μέσον διαφυγής.


Οι Σοβιετικοί μπουκάρουν στο Αφγανιστάν, νομίζοντας ότι πάνε για ένα πολεμικό ξεμούδιασμα - θα επιστρέψουν ταπεινωμένοι λίγο αργότερα στις βάσεις τους. Δυτικά της λύπης, ο Οδυσσέας Ελύτης λαμβάνει το Νόμπελ Λογοτεχνίας "για την καθάρια ματιά του στον αγώνα του μοντέρνου ανθρώπου για ελευθερία και δημιουργία". Το "Μονόγραμμα" του αναπνέει ήδη επτά χρόνια με τις ανάσες των εραστών του ελληνικού φωτός.


Αφορμή για όλα αυτά, η χρονική εγγύτητα με τη γενέθλια μέρα και η συνακόλουθη ματιά στο παρελθόν. Μας καθορίζει η εποχή που γεννιόμαστε, οι άνθρωποι που βρίσκονται στο δρόμο μας, τα πρώτα λόγια που μας απευθύνονται. Μερικοί, μάλιστα, ισχυρίζονται ότι οι πλανητικές συζυγίες είναι οι πραγματικές μας Μοίρες... Μ' αρέσει να πιστεύω ότι εκεί, στην τελευταία χρονιά των seventies, προλάβαμε να αναπνεύσουμε λίγο τη μυρωδιά μιας εποχής που φύραινε. Κι ίσως να κουβαλούμε λίγο από το δικό της κώδικα, μια παλαβιάρικη ανεμελιά και ποιητική διάθεση, που τη γνωρίσαμε μόνο μέσα από βιβλία και διηγήσεις. Ξέρω, δεν είμαστε όλοι οι ίδιοι - αυτό δεν σημαίνει, όμως ότι δεν μπορώ να σκέφτομαι και λίγο διαφορετικά για τα παιδιά του 1979...

3 σχόλια:

rose είπε...

εχω την υποψία ότι δεν είναι μόνο η χρονια Νικόλα αλλά και η ματιά...

Aceras Anthropophorum είπε...

Σήμερα η Νικαράγουα, αύριον το Ελ σαλβαδόρ, μεθαύριον η Γουατεμάλλα, τζιαι όλη η America Latina ετραουδούσαμεν την ώραν που εγενιέσουν ρε Νικόλα :)) Hasta la victoria siembre!!

Ανώνυμος είπε...

Kai pote tha rthei h nikh kale moy Acera? a, sto neo teyxos ths eyropaikhs politikhs o xatzhgeorgiou anaferetai sto site sou kai sto xryso kanona pou egrafes. Fantazomai tha to ksereis