Δευτερόλεπτα πριν, χρόνια μετά: Βερολίνο - Λευκωσία

Να νοσταλγείς τον τόπο σου,
ζώντας στον τόπο σου,
τίποτε δεν είναι πιο πικρό.
Γ. Σεφέρης, Μέρες Γ'

Ένα παγωμένο κύμα αέρα μάς έκανε έφοδο στην έξοδο του αεροδρομίου. Το σώμα μου, άμαθο στις υπό του μηδενός θερμοκρασίες, το 'νιωσα να μαζεύεται, να συρρικνώνεται, σχεδόν, από το ψύχος. Για όλες τις υπόλοιπες μέρες, έκανα ασκήσεις ισορροπίας πάνω στα πεζοδρόμια, μα ούτε κι αυτό στάθηκε αρκετό για να μου αποσπάσει την προσοχή από την αίσθηση της πρώτης όψης των πραγμάτων. Οι επόμενες πέντε μέρες κύλησαν μέσα σε ένα χρυσίζον ποτάμι πυροτεχνημάτων και μπίρας ή σε σκοτεινές αίθουσες αναζητώντας τις επόμενες κινηματογραφικές απογειώσεις της «Berlinale». Ανάμεσα σε όλα αυτά κι οι διαδρομές στην πόλη, διασχίζοντας τα παλιά της σύνορα κι ανιχνεύοντας γραμμές στη μέση κάποιου δρόμου ή μιας πλατείας, που οριοθετούν παλιές επικράτειες και σωριασμένους γίγαντες.

Το Βερολίνο σφύζει από ζωή. Μια τεράστια καρδιά μοιάζει να κείτεται κάτω από την πόλη και να χτυπά εκκωφαντικά για όποιον μπορεί να ακούσει. Η πρωτοπορία της Ευρώπης συρρέει εδώ: φτωχοπρόδρομοι καλλιτέχνες, διά τον ελεύθερο έρωτα σαλοί, φωτισμένα μυαλά, κεφάτοι και απρόσμενοι οραματιστές. Παραδίπλα, μια επιβλητική πέτρα ιστορίας φτιαγμένη από τη σκοτεινή αλλά και την ένδοξη ιστορία αυτού του τόπου: το εβραϊκό μουσείο, το μουσείο της Περγάμου, το μουσείου κινηματογράφου.

Μια μυρωδιά ήταν αυτές οι μέρες κι ίσως πολλά να διαφεύγουν από τον περαστικό επισκέπτη - κι ειδικά αυτόν που τείνει να παραμυθιάζεται και μόνος του ενίοτε. Είκοσι χρόνια μετά την πτώση του τείχους, το Βερολίνο προχωρά φουριόζο και θρασύ προς το μέλλον, σαν την κοπέλα που είδα να διασχίζει την Potsdamer Platz το δεύτερο βράδυ και για μια στιγμή όλα φαίνονταν να έχουν φτιαχτεί για αυτήν: είχε από ώρα βραδιάσει, αλλά τα φώτα της πόλης αντανακλώνταν πάνω στο χιόνι και εκείνη έμοιαζε να απορροφά όλο το φως. Πίσω στην πραγματικότητα, για αποπροσανατόλιστους σαν κι εμένα, ένας βέβαιος δείκτης για το πού βρισκόμασταν ήταν η όψη των κτηρίων, άλλοτε χυμένα σε υπερμεγέθεις κι επιβλητικούς όγκους, σημάδι ότι ήμασταν στο ανατολικό, κι άλλοτε απαστράπτουσες κατασκευές σαν βγαλμένες από ταινία του Φριτς Λανγκ.

Αν η διαίσθηση και η γνώση μου είναι σωστές, τότε νομίζω ότι η επανένωση του Βερολίνου έδωσε μια γερή σπρωξιά στην πόλη και τους ανθρώπους για να σκεφτούν και να ονειρευτούν το παρόν και το αύριο με όρους που ίσως δευτερόλεπτα πριν την πτώση του τείχους κανείς να μην είχε καν φανταστεί. Χρόνια μετά, η πραγματικότητα εκδικείται την σκοτεινή όψη που είχαν οι ζωές των άλλων...
Ξέρω, η εξιδανίκευση είναι ένα μεθυσμένο φεγγάρι νύχτα Σαββάτου, αλλά, πείτε αλήθεια: δεν θα θέλατε κι εσείς να μας δοθεί αυτή η χάρη;