ΕΔΑΔ, Κυπριακό και εκ περιτροπής (...πάλι)

Η ειδησεογραφική επικαιρότητα έφερε στο προσκήνιο την απόφαση του ΕΔΑΔ στην υπόθεση Sejdic και Finci εναντίον της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Οι πρόνοιες του βοσνιακού δικαίου δίνουν το δικαίωμα υποψηφιότητας προς εκλογή στο νομοθετικό σώμα και στην προεδρία αποκλειστικά σε μέλη των τριών εθνοτικών ομάδων της χώρας. Οι αιτητές επικαλέστηκαν ότι η εθνοτική τους καταγωγή (ρομά και εβραϊκή αντίστοιχα) τους απέκλειε από τη δυνατότητα να θέσουν υποψηφιότητα για τα πολιτειακά σώματα και το δικαστήριο όντως θεώρησε ότι αυτό αποτελεί δυσμενή διάκριση. Η απόφαση ήδη έγινε παντιέρα στην Κύπρο για όσους διαφωνούν με την πρόταση για την εκ περιτροπής προεδρία. 

Ωστόσο, ορισμένες παρατηρήσεις είναι αναγκαίες σε σχέση με την απόφαση και την (αδιαμόρφωτη ακόμα) πρόταση για την εκτελεστική εξουσία - έστω και τηλεγραφικά, λόγω του περιορισμένου χώρου. 

Κατ' αρχήν, το ιστορικοπολιτικό υπόβαθρο των περιπτώσεων της Βοσνίας και της Κύπρου είναι σαφώς διακριτό για τις δύο χώρες. Δεύτερον, το σύστημα της εκ περιτροπής προεδρίας είναι μια πρόταση για μια μελλοντική διευθέτηση, της οποίας δεν έχουμε ολική εικόνα ακόμα, ενώ το σύνταγμα της Βοσνίας είναι μια απτή, υπερδεκαετής διευθέτηση. 

Τρίτον, το σύστημα προεδρίας στη Βοσνία είναι συλλογικό, αφού η προεδρία ασκείται από κοινού από τους τρεις εκπροσώπους κάθε εθνότητας.

Τέταρτον, ο αποκλεισμός όσων δεν ανήκουν στις τρεις εθνοτικές ομάδες εκτείνεται στο διηνεκές, ενώ η εκ περιτροπής δίνει το δικαίωμα εναλλάξ, χωρίς εφ' όρου αποκλεισμούς.

Πέρα όμως από τις όποιες μελλοντικές προτάσεις, όσοι ανέδειξαν την απόφαση του ΕΔΑΔ απέφυγαν επιμελώς να ακουμπήσουν την ιερή αγελάδα που ονομάζεται "κυπριακό σύνταγμα". Το οποίο, αν ακολουθήσει κανείς τη λογική τους, είναι ένα ρατσιστικό σύνταγμα, αφού κατανέμει τις πολιτειακές θέσεις με συγκεκριμένο τρόπο στην κάθε κοινότητα, αποκλείοντας, για παράδειγμα, το δικαίωμα εκλογής ενός Τ/Κ ως προέδρου ή ενός Ε/Κ ως αντιπροέδρου, όπως, επίσης, περιθωριοποιεί τις τρεις θρησκευτικές ομάδες που ζουν στη χώρα μας. Θεωρώ ότι υπάρχει μια ανισορροπία στη λαλίστατη κριτική της (μελλοντικής) εκ περιτροπής και τον εκκωφαντικό σκασμό για το (ισχύον) σύνταγμα. Υποθέτω ότι αυτό που εμποδίζει τους κήνσορες και τους τιμητές να κριτικάρουν ανοικτά το σύνταγμά μας είναι το ότι οι ίδιοι επωφελούνται εδώ και χρόνια από την κατανομή των θέσεων στη de facto ελληνική δημοκρατία της νοτίου Κύπρου. Αυτού του είδους η πολιτειακή "καθαρότητα" προφανώς δεν είναι ρατσιστική...

Επιφανειακή προσέγγιση, επιστημονική ανεπάρκεια, ιδιοτελής ερμηνεία, απλή προχειρότητα; Διαλέξτε και πάρτε, το ίδιο κάνει. Κι ας αποφασίσουν επιτέλους αν το ΕΔΑΔ ελαύνεται από πολιτικά κίνητρα ή όχι: η επαμφοτερίζουσα στάση έναντί του είχε και θα έχει πολιτικό κόστος! Πίσω όμως από τα πανηγύρια για την απόφαση κρύβεται ο πραγματικός ρατσισμός όσων αρνούνται να διαμοιραστούν την εξουσία με τους Τ/Κ. Ένα πανηγύρι για πολιτικά μύωπες, αφού χωρίς λύση του Κυπριακού, ο κάθε επίδοξος Τ/Κ πρόεδρος της Δημοκρατίας μας, θα πάρει το δρόμο για το Στρασβούργο με την παρούσα απόφαση υπό μάλλης. Ένας εκ των δικαστών στην απόφαση δήλωσε στη μειοψηφούσα γνώμη του: "Αδυνατώ να δεχθώ ένα Δικαστήριο που σπέρνει ιδανικά και θερίζει σφαγές". Λέτε να καταλάβουν τότε την ανοησία τους όσοι σήμερα επιχαίρουν; Πολύ αμφιβάλλω...