Ο Πάλμας ουδέποτε υπήρξε αγνοούμενος

-->

Αυτή είναι μία από τις πλέον συγκλονιστικές φράσεις της μακρoσκελούς απόφασης του επαρχιακού δικαστηρίου Λευκωσίας στην υπόθεση του αγνοούμενου Χαράλαμπου Πάλμα. Ήταν η δεύτερη απόφαση αυτού του είδους - είχε προηγηθεί η απόφαση στην υπόθεση Βάσος Βασιλείου, όπου ξανά η Κυπριακή Δημοκρατία βρέθηκε υπεύθυνη για τις τραγικές παραλείψεις της στη διακρίβωση της ταυτότητας ενός Ελληνοκύπριου αγνοούμενου. Για δεκαετίες, πολλές οικογένειες καταδικάστηκαν στην άγνοια, οι αριθμοί των αγνοουμένων παραφουσκώθηκαν με σκοπό να εκμαιεύεται η συμπάθεια των ξένων και να εδραιώνεται το παιχνίδι σκοπιμότητας και επίρριψης ευθυνών στην Τουρκία. Οι αγνοούμενοι ήταν ένα εργαλείο στα χέρια των κυβερνήσεων, μια εξαιρετική αφορμή για να σκορπίζονται δεκάρικοι για ανένδοτους και τσέκκια.

Κι όμως στην εσωτερική πολιτική σκηνή δεν κινήθηκε φύλλο από τις δύο δικαστικές αποφάσεις που καταδεικνύουν την ευθύνη της Κυπριακής Δημοκρατίας, που ενώ όφειλε δεν έπραξε, που ενώ μπορούσε δεν θέλησε. Η ιδέα μιας επιτροπής αλήθειας φαίνεται να μην βρίσκει πρόσφορο έδαφος. Αντίθετα, το βαθύ κυπριακό κράτος αντιστέκεται σφοδρά, οι θεσμοί του σιωπούν, οι λειτουργοί του δείχνουν λειψά αρχεία, οι υπεύθυνοί του επικαλούνται άγνοια, οι πολίτες του δεν ενδιαφέρονται. Το χειρότερο είναι ότι αντί αυτές οι αποφάσεις να σταθούν αφορμή για να αλλάξει η προσέγγιση και να γίνει μια σοβαρή προσπάθεια αναζήτησης της αλήθειας, η κυπριακή Πολιτεία επέλεξε να δοκιμάσει την τύχη της στα δικαστήρια. Αν η τελεσίδικη απόφαση στα κυπριακά δικαστήρια είναι υπέρ της, τότε θα βρεθεί χωρίς αμφιβολία ενώπιον του ΕΔΑΔ με μεγάλες πιθανότητες να εκδοθούν καταδικαστικές αποφάσεις εναντίον της. Αν, πάλι, οι πρωτόδικες αποφάσεις επιβεβαιωθούν στα κυπριακά δικαστήρια, τότε το ηθικό στίγμα παραμένει.

Κι αν ακόμα και αυτές οι δύο αποφάσεις δεν στάθηκαν αρκετές για να κλονιστούν οι αφόρητες ανοησίες που διδαχθήκαμε στα σχολεία, οι πρόστυχες υποσχέσεις και η διακίνηση φημών και να διαλύσουν επιτέλους το παραεμπόριο ελπίδας, τότε δεν ξέρω τι πραγματικά χρειάζεται για να γίνει κάτι τέτοιο. Κι αφού αυτό το σύστημα δεν θέλει να πάρει από λόγια, δεν καταλαβαίνει από ευθιξία, ευθύνη κι αξιοπρέπεια, ίσως να είναι καιρός να τιμωρηθούν τα μικρά του γρανάζια και τα ευπειθή του κτηνάκια. Να αναζητηθούν οι ευθύνες όχι από την απρόσωπη οντότητα του κυπριακού κράτους, αλλά από τα άτομα που συμμετείχαν στην προσπάθεια εκμετάλλευσης της ιστορίας των αγνοουμένων. Από τους τότε διοικητές και αξιωματικούς στα τάγματα και στα φυλάκια όπου υπηρέτησαν οι αγνοούμενοι, στους προϊστάμενους και τους υπαλλήλους των υπηρεσιών που ασχολήθηκαν για χρόνια με το θέμα και στους πολιτικούς προϊστάμενους που για χρόνια απαγόρευαν την πρόσβαση στα αρχεία του κυπριακού κράτους. Μπορεί να ακούγεται ως μια απέλπιδα προσπάθεια, αλλά ίσως να είναι το τελευταίο όπλο που απομένει στους οικείους των αγνοουμένων για να πάρουν μια ελάχιστη δικαιοσύνη.




Απόφαση Πάλμα