Άγγελος εξάγγελος

-->

Υπάρχουν τουλάχιστον τρία κύρια στοιχεία στην προεκλογική εκστρατεία του κ. Λιλλήκα τα οποία χρήζουν κριτικής ανάλυσης. Και τα τρία στοιχίζονται πίσω από την έκφραση μιας διαρκούς άρνησης, ενός μπετόν αρμέ "αντί": αντιμνημονιακός, αντισυστημικός και αντιομοσπονδιακός λόγος. Καμιά από τις τρεις αρνήσεις δεν αντέχει στη σοβαρή κριτική και οι λόγοι επεξηγούνται πιο κάτω.

Ένα μεγάλο μέρος της εκστρατείας του κ. Λιλλήκα στηρίζεται στην αυτοπροβολή του ως ενός εξωσυστημικού πολιτικού που στέκεται μακριά από τη φθορά του παλαιοκομματισμού. Όσο παράδοξο κι αν φαίνεται, η θέση αυτή φαίνεται να έχει απήχηση, ειδικά σε όσους έχουν επιλέξει τη λοβοτομή. Ο κ. Λιλλήκας, ως πολιτική προσωπικότητα, είναι ένα γνήσιο προϊόν του πολιτικού συστήματος, όπως τουλάχιστον αυτό το σύστημα λειτουργεί από το 1990. Έχει θητεύσει δίπλα σε δύο Προέδρους της Δημοκρατίας και έχει διοριστεί (προσοχή: όχι εκλεγεί) σε δημόσια αξιώματα από αυτούς. Έχει χρηματίσει βουλευτής του ΑΚΕΛ, ως μέρος του νεφελώδους ιδεολογήματος των Νέων Δυνάμεων, και έχει αναντίλεκτα αντλήσει από την εκλογική δεξαμενή του κόμματος. Από το βιογραφικό που ίδιος παραθέτει, δεν φαίνεται να έχει δοκιμάσει την τύχη του ως μέρος μιας αυτόφωτης πολιτικής πρότασης στις κυπριακές εκλογές. Ακόμα και για τις επικείμενες εκλογές, πάλεψε μέχρι τέλους για την υποστήριξη του ΔΗΚΟ και έλαβε τελικά μόνο αυτή της ΕΔΕΚ.

Περνώντας στο αντιμνημονιακό προφίλ, ο κ. Λιλλήκας υιοθετεί μια ξεπερασμένη ρητορική εθνικής αξιοπρέπειας και αυτονομίας, στα πρότυπα του λαϊκιστικού και βερμπαλιστικού λόγου που είχε διδάξει πρώτος ο Ανδρέας Παπανδρέου τη δεκαετία του 1980 στην Ελλάδα. Ξιφουλκώντας εναντίον των ξένων, ο κ. Λιλλήκας χτυπάει την ευαίσθητη χορδή του μέσου Κύπριου πολίτη: οι ξένοι απεργάζονται την καταστροφή μας, εμείς δεν θα υποταχθούμε και θα τα καταφέρουμε μόνοι μας. Κι αν ακόμα δεχθεί κανείς ότι η ομοιότητα με τον τριτοκοσμικό σοσιαλισμό του Α. Παπανδρέου είναι συμπτωματική, δεν μπορεί να διαφύγει της προσοχής η κακή αντιγραφή του ασυμβίβαστου και απορριπτικού προφίλ του Τ. Παπαδόπουλου. Όσες διαφωνίες και αν είχε κανείς με τον προηγούμενο Πρόεδρο, δεν μπορούσε παρά να τον πιστώσει με ειλικρινή πίστη στις απόψεις του και για τον αυθεντικό χαρακτήρα τους. Ο άνθρωπος δεν είχε αλλάξει, σιόρ, επιδεικνύοντας θαυμαστή τήρηση των πεποιθήσεών του, ακόμα και όταν έζησε για χρόνια στο πολιτικό περιθώριο.

Και αυτή η παρατήρηση με φέρνει στο τρίτο χαρακτηριστικό: αυτό του αντιομοσπονδιακού. Μετά από μια διαδρομή 25 σχεδόν χρόνων στα πολιτικά πράγματα της Κύπρου, και με τον άνεμο των εξελίξεων να έχει καταλαγιάσει, ο κ. Λιλλήκας φαίνεται να τα έχει βρει με τον εαυτό του και να έχει καταλήξει σε μια πολιτική προσέγγιση στο Κυπριακό. Οι δημοσκοπήσεις τον φέρνουν να έχει ανταμώσει και με τους ψηφοφόρους που του αξίζουν: η παλιά καλή σκληροπυρηνική ΕΔΕΚ των κάστρων και των στρατιωτών που στην πρώτη μπαλωθιά τρέχει στις πρεσβείες, το γνώριμο σε όλους μας οπισθοδρομικό ΔΗΚΟ που προτιμά να βουλιάξει τον τόπο παρά να αλλάξουν έστω και κατ’ ελάχιστο τα πράγματα και τους αμετανόητους των Νέων Οριζόντων που νομίζουν ότι κάθε μέρα ξημερώνει 21 Δεκεμβρίου 1963.

Θα ήθελα πολύ να μπορώ να εμπιστευθώ έναν πολιτικό με το σθένος που παρουσιάζεται ότι έχει ο κ. Λιλλήκας, την πατριωτική γραμμή, τα καθαρά λόγια. Αλλά δεν ζούμε ούτε τέσσερις δεκαετίες πίσω, ούτε είμαι 70 χρονών. Κι η αλήθεια είναι ότι δεν ξέρω ποιον Λιλλήκα των τελευταίων ετών πρέπει να εμπιστευθώ γιατί σε 20 χρόνια από σήμερα αυτός ίσως να είναι ένας άλλος.

Αναπόφευκτα, ηχεί το καμπανάκι ακόμα ενός "αντί-", αυτό της αντίφασης, αφού εγκαλεί τους πολιτικούς του αντιπάλους για μεταλλάξεις και ασυνέπεια. Και κάτι τελευταίο που έχει να κάνει με την αισθητική του εγχειρήματος: ο τρόπος με τον οποίο πολιτεύεται προδίδει, έστω διαισθητικά, μια αντίληψη ότι η Κύπρος του χρωστάει. Όχι κάτι, όχι οτιδήποτε, αλλά την ίδια την προεδρία και τον ρυθμιστικό ρόλο στην πολιτική ζωή. Λυπάμαι, δεν πείθομαι και σίγουρα δεν θα πάρω.