[Τα] Κουσούρια [μου]

Εμ, συγγνώμη. Αν μου επιτρέπετε… Ήθελα να σας θυμίσω σχετικά με κάτι… Είναι ένα θέμα, που έχουμε αφήσει πίσω… Βασικά, είναι το Κυπριακό και ήθελα να μιλήσουμε για αυτό…

Ποιος να μου το παραλάλε ότι εγώ, που έχω κουραστεί από την ατέρμονη αφήγησή του, τις ατελείωτες διακλαδώσεις και το προβλέψιμο λεξιλόγιό του, θα έφτανα να το διαλέξω για θέμα. Μέσα σε λίγες μόνο μέρες, η γεωγραφική γειτονιά μας αλλάζει - ξανά. Το Ισραήλ ανοίγει διαύλους επικοινωνίας με την Τουρκία, με φόντο την ενεργειακή σύμπραξη, οι Κούρδοι ετοιμάζονται να βάλουν το όπλο παρά πόδα και να επιλέξουν νέες προοπτικές πολιτικής διεκδίκησης, στη Συρία το game over δεν θα αργήσει να ακουστεί, η Αίγυπτος παλινδρομεί μεταξύ σταθερότητας και ανατροπής, αν ήμουν Ιρανός θα φρόντιζα να αναζητήσω την τύχη μου στο εξωτερικό όσο είναι ακόμα νωρίς.

Από τη δική μας πλευρά, οι λέξεις αλλάζουν, αλλά τα κουσούρια δεν φεύγουν με τίποτα. Κυρίως για δύο λόγους, ο ένας είναι η ανικανότητά μας να διαβάσουμε τον γεωπολιτικό χάρτη της περιοχής και να φροντίσουμε να ταυτίσουμε τα συμφέροντά μας με αυτούς που θα εκτιμήσουμε ότι θα θέσουν τους όρους του παιχνιδιού. Και ο δεύτερος είναι, κατά μία έννοια, η αντίστροφη όψη του πρώτου, ο μικρομεγαλισμός μας, που τρέφεται για χρόνια από εύκολα συνθήματα και την ψευδαίσθηση ότι η Λευκωσία αποφασίζει και η οικουμένη ακολουθεί.

Ένα κομμάτι της ανικανότητάς μας οφείλεται στην προσωρινή παραζάλη της οικονομικής καθίζησης, αλλά το υπόλοιπο νομίζω πρέπει να αναζητηθεί στο περίεργο παιχνίδι που παίζεται ανάμεσα σε όσους ξορκίζουν την επαναφορά του σχεδίου Ανάν (ή παραπλήσιας πρότασης) και σε αυτούς που ενεργώντας κατευναστικά προς αυτούς σκαρφίζονται διάφορα σοφίσματα για να πείσουν για τις προθέσεις τους. Ο χρόνος αναλώνεται στο εσωτερικό παιχνίδι κατίσχυσης, με την προετοιμασία νέων διχασμών, με σπατάλη πολιτικού κεφαλαίου και προσπάθειας σε ζητήματα που τόσο μας ταλαιπώρησαν το 2004.

Έπειτα, όσον αφορά τον μικρομεγαλισμό μας, αυτός φουντώνει ξανά. Πριν από λίγα χρόνια, το επιχείρημα ότι η ένταξή μας στην ΕΕ θα μας έδινε τη δυνατότητα να διεκδικήσουμε καλύτερους όρους λύσης από ευνοϊκότερη θέση σάρωνε τα μυαλά των Κυπρίων. Εννιά χρόνια μετά και με διαφορετικούς ηγέτες και διαδικασίες, η αυτοκριτική όσων το υποστήριξαν είναι εκκωφαντικά απούσα. Ο ίδιος μικρομεγαλισμός επαναλαμβάνεται και σήμερα με αφορμή τον εικαζόμενο και μη εξακριβωμένο ενεργειακό πλούτο μας. Το επιχείρημα κινείται στη λογική τού ότι η οικονομική εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων αφορά μόνο τους Ελληνοκυπρίους. Εν μία νυκτί, η νέα στρατηγική φαντάζεται την περιφέρεια να υποκλίνεται στην Κύπρο, επιτυγχάνοντας μια περιφανή νίκη, όπως τότε που θα γονατίζαμε οικονομικά την Τουρκία στο ΕΔΑΔ. Ωστόσο, ακόμα και το παρδαλό κατσίκι έχει σταματήσει να γελάει και με αυτή την πρόταση.

Μέσα σε αυτά και άλλα δεδομένα και εκτιμήσεις, που λόγω χώρου δεν μπορούν να παρατεθούν, η Τουρκία κάνει ξανά πρώτη την κίνηση, μιλώντας για το Κυπριακό. Εμείς φαινόμαστε χαμένοι, ενδεχομένως με άλλες προτεραιότητες, χωρίς σχέδιο, πόσω δε μάλλον σχέδιο Β, έτοιμοι για περήφανες αρνήσεις. Α, αλήθεια, τι μου θυμίζει αυτό;