Κατά Σαδδουκαίων

Όσο κι αν θάβουμε το κεφάλι μας στην άμμο, η κρίση –οικονομική, πολιτική, κοινωνική– παραμένει μια διαρκής σταθερά στις ζωές μας. Μπορεί να υπάρχει μια (ψευδ)αίσθηση ότι τα χειρότερα πέρασαν, ότι το σοκ ξεπεράστηκε κι ότι τα πράγματα αλλάζουν, με την εγκατάσταση διάφορων ευφημισμών στην καθημερινή συνομιλία: έξοδος στις αγορές, επανεκκίνηση της οικονομίας, ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και πάει λέγοντας. Φοβάμαι ότι όσο πιο πολλές λεκτικές φιοριτούρες χρησιμοποιούμε, τόσο πιο πολλή είναι η γύμνια που προσπαθούμε να καλύψουμε, τόσο πιο μεγάλη είναι η τρύπα που προσπαθούμε να κλείσουμε. Ο καιρός της κρίσης φωτίζει (τι παράδοξη χρήση ρήματος, ε!) τις πιο σκληρές μας εκφράσεις και τις πιο κραυγαλέες μας αδυναμίες. Μέσα στον χαμό, ο καθένας κοιτάει να σώσει το τομάρι του – συνειδητή επιλογή ή ενστικτώδης αντίδραση, δεν έχει σημασία, αφού εδώ κρινόμαστε από το αποτέλεσμα. Η κρίση δεν έγινε ευκαιρία, όχι επειδή έλειψαν οι συνθήκες ή επειδή δεν λειτούργησε κάποιος αυτοματισμός, αλλά επειδή εμείς οι ίδιοι δεν θελήσαμε να αλλάξουμε. Μοιάζουμε σε ένα μικρό παιδί, που δείχνει μεταμελημένο και ντροπιασμένο, καθώς συλλαμβάνεται με το χέρι στο βάζο των γλυκών, αλλά την ίδια ώρα σκέφτεται την επόμενη ευκαιρία με την οποία θα ξεδιπλώσει το ταλέντο του στη ζαβολιά. Ίσως η μεταφορά να είναι παραπλανητική εν μέρει, μιας και υπονοεί ένα συλλογικό «εμείς» κι ότι «εμείς» φταίμε, με την αυτομαστιγωτική διάθεση που υιοθετήθηκε από ένα μέρος του δημόσιου λόγου κυρίως τις εβδομάδες μετά το κούρεμα. Ας θυμηθούμε τα πάρτι, τα ρουσφέτια, το πελατειακό σύστημα, τις μικρές και μεγάλες αβαρίες, την ατιμωρησία και την ασυδοσία: ο κατάλογος των ουσιαστικών δεν έχει τέλος. Μόνο που δεν είναι (μόνο) αυτά, μα κάτι πιο βαθύ που μας λερώνει: η έλλειψη βούλησης, προθυμίας, πεποίθησης ότι πρέπει να τελειώνουμε με τον παλιό κακό εαυτό, ότι αυτά που μας έφεραν ως εδώ, δηλαδή το σύνολο των παθογενειών και των κακοδαιμονιών, πρέπει να ξεριζωθούν. Προς το παρόν συνεχίζουμε με την υποκριτική επίκληση της τήρησης των κανόνων του παιγνιδιού, την ώρα που η κύρια επιδίωξη είναι η παράκαμψή τους προς ίδιον όφελος. Συνεχίζουμε με τους παλιούς καλούς τακτικισμούς και τις ασκήσεις ισορροπίας, αφού οι κύριοι φορείς του πολιτικού και πολιτειακού μας συστήματος μόνο σε αυτή τη γλώσσα μπορούν να συνδιαλεχθούν. Μου φαίνεται καθαρή τρέλα να πιστεύει κανείς ότι δοκιμάζοντας την ίδια συνταγή ξανά και ξανά, θα υπάρξει διαφορετικό αποτέλεσμα. Αναρωτιέμαι τι δουλειά έχουμε οι περισσότεροι από εμάς με όλη αυτή τη μαφία κι αν στ’ αλήθεια πιστεύουμε ότι μπορούμε να συναλλαχθούμε μαζί τους. Κουράζομαι, οργίζομαι, απογοητεύομαι, αποστασιοποιούμαι, καθώς νιώθω μικρές και μεγάλες ιδιοτέλειες να υπονομεύουν τα καλύτερά μας χρόνια κι ότι οι δύο προσφερόμενες λύσεις είναι να ενδώσω ή να αγνοηθώ. Διαλέγω να μην διαλέξω.