Εμίρηδες και κακομοίρηδες

Η εξέλιξη της ιστορίας με το φυσικό αέριο θα είχε πλάκα, αν δεν αφορούσε την πατρίδα μας, τον εθνικό της πλούτο και τον παροιμιώδη μας ερασιτεχνισμό. Υπάρχουν τουλάχιστον τρία κύρια ζητήματα των οποίων οι χειρισμοί θα πρέπει να μας αφορούν όλους: το πολιτικό, το οικονομικό και το περιβαλλοντικό. 

Δεν διεκδικώ δάφνες περιβαλλοντικής ευαισθησίας, αλλά με το φτωχό μου το μυαλό αναρωτιέμαι αν έχει γίνει οποιαδήποτε μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την εξόρυξη και αν έχει εκπονηθεί σχέδιο αντιμετώπισης έκτακτων συμβάντων. Το ζήτημα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ελαφρά τη καρδία: μια περιβαλλοντική κρίση θα είχε διπλό αντίκτυπο στην Κύπρο μιας και η Μεσόγειος, ως περίκλειστη θάλασσα, είναι ιδιάζουσα περίπτωση για την περιβαλλοντική της προστασία και η οικονομία μας, που βασίζεται στον τουρισμό, θα μπορούσε να δεχθεί σοβαρό πλήγμα. Έχουν δοθεί εγγυήσεις από την εταιρεία ότι έχει τα οικονομικά και άλλα μέσα για να αποκαταστήσει μια ενδεχόμενη ζημιά; Για τους πιο περίεργους, μια ματιά στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Σεπτεμβρίου 2011 σχετικά με την αντιμετώπιση των προβλημάτων της ασφάλειας των υπεράκτιων δραστηριοτήτων εκμετάλλευσης κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου, είναι μια καλή αρχή περαιτέρω έρευνας.

Το οικονομικό κομμάτι αφορά πρωτίστως στο περιεχόμενο της συμφωνίας της Κυπριακής Δημοκρατίας με την εταιρεία που θα προχωρήσει στις έρευνες και την εξόρυξη. Το πλαίσιο της συζήτησης στον δημόσιο λόγο έχει υποβιβαστεί σε ασαφείς διαβεβαιώσεις λειτουργών του υπουργείου Εμπορίου σχετικά με τα οικονομικά συμφέροντα των όρων της συμφωνίας και στην είδηση (που πέρασε στα ψιλά) ότι το συμβόλαιο θα το δουν μόνο οι… αρχηγοί κομμάτων. Θα πρέπει να υπενθυμίσουμε στους πάσης φύσεως εκλεκτούς ότι σύμφωνα με το άρθρο 169 του Συντάγματός μας οι συμφωνίες που δεσμεύουν το κράτος υπόκεινται στον έλεγχο και την έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου ή της Βουλής και δημοσιεύονται στην επίσημη εφημερίδα. Στη μικρή μας μπανανία, ωστόσο, η συμφωνία που αφορά στη διαχείριση του εθνικού πλούτου της πατρίδας μας είναι ακριβοθώρητη. Για διαφάνεια και λογοδοσία, ούτε λόγος. Αν η Κύπρος θα προσποριστεί 1, 2, 5, 20% από τα έσοδα, μας αφορά όλους.

Για το πολιτικό, είμαστε για να μας κλαιν και οι ρέγκες. Αντί η προοπτική αξιοποίησης να προβληθεί ως κίνητρο λύσης κι αντί να δείξουμε πρώτοι καλή πίστη δεσμεύοντας ένα ποσοστό των εσόδων για τη χρηματοδότηση των αναγκών της λύσης και παρακρατώντας ένα ποσοστό προς όφελος των Τουρκοκυπρίων, εμπλακήκαμε στο γαϊτανάκι του τηλεοπτικού πολέμου. Κι αν ακόμη αφήναμε αυτήν την παράμετρο εκτός υπολογισμών, γιατί να μην υπάρξει προγραμματισμός για την επένδυση και αξιοποίηση των πόρων μας;

Τα τρία ζητήματα συμπλέκονται σε πολλές τους εκφάνσεις και απαιτούν συστηματική και επιστημονική δουλειά. Σε σοβαρά κράτη, όπως η Νορβηγία, έχoυν συσταθεί ειδικοί, ανεξάρτητοι φορείς για τη διαχείριση των περιβαλλοντικών κινδύνων (http://www.ptil.no/main-page/category9.html) και την αξιοποίηση των κοιτασμάτων (http://www.npd.no/en/). Στην Κύπρο του 2011, οι ιθαγενείς θα πρέπει να αρκεστούν ξανά στο να αγοράσουν φύκια για μεταξωτές κορδέλες.