Παρακολουθώ με ενδιαφέρον την αρθρογραφία στον ελληνικό Τύπο σχετικά με τον νέο νόμο για την ανώτατη εκπαίδευση, η ψήφιση του οποίου έχει προκαλέσει την αντίδραση μερίδας φοιτητών και καθηγητών. Από αρρωστημένη επιστημονική περιέργεια βρήκα το κείμενο του νόμου για να διαβάσω από πρώτο χέρι τις αλλαγές. Ο νόμος αντικαθιστά τον παλιό νόμο πλαίσιo, ο οποίος ήταν γέννημα-θρέμμα των πρώιμων παπανδρεϊκών χρόνων της δεκαετίας του 1980. Με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό.
Οι αντιδράσεις από πλευράς επιστημονικού προσωπικού εστιάζονται κυρίως στα θέματα διοίκησης και ειδικότερα στην εισαγωγή ενός νέου μοντέλου που απαξιωτικά κατονομάζεται ως management. Οι λεπτομέρειες των νέων ρυθμίσεων ίσως να είναι περιττές για τον αναγνώστη αυτή τη στιγμή. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι με τον νέο τρόπο διοίκησης γίνεται το βήμα για να σπάσει ο ασφυκτικός κλοιός της κομματοκρατίας στο δημόσιο πανεπιστήμιο και επιχειρείται η επιστροφή στον ορθολογισμό.
Ο καταργηθείς νόμος είχε ψηφιστεί με όραμα τη δημοκρατική λειτουργία του πανεπιστημίου, δίνοντας ισχυρό λόγο και βαρύνουσα ψήφο στους φοιτητές. Με τη δημιουργία συμπαγών φοιτητικών νεολαιών στα πανεπιστήμια, η δημοκρατική εκπροσώπηση εξέπεσε γρήγορα σε μικροδιαχείριση της πολιτικής δύναμης που έδιναν οι φοιτητικές εκλογές και ειδικότερα η ανταλλαγή της υποστήριξης των φοιτητών προς τους εκάστοτε υποψήφιους κοσμήτορες, προέδρους και πρυτάνεις. Στα συμπαρομαρτούντα της δημοκρατικής κατάκτησης του παλιού νόμου ήταν και η εμπέδωση της κακοδιαχείρισης, οι αδιαφανείς συναλλαγές, τα οικονομικά οφέλη που προσπορίστηκαν διάφορα λαμόγια που βρέθηκαν στη σωστή θέση τη σωστή στιγμή για να παζαρέψουν την ψήφο τους έναντι της εξασφάλισης μιας θέσης σε μεταπτυχιακά προγράμματα ή πιο πεζά, σε απλό ρευστό. Όλα αυτά μπροστά στα μάτια λίγων και πίσω από την πλάτη όλων. Με τον νέο νόμο το μοντέλο διοίκησης αλλάζει και προσιδιάζει περισσότερο στα σύγχρονα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια. Ήταν καιρός.
Ανάλογη στρέβλωση και με το άσυλο που για χρόνια είχε αναχθεί σε ιερό τοτέμ ενδοπανεπιστημιακών και εξωπανεπιστημαικών παραγόντων. Ο σκοπός του; Η ελεύθερη διακίνηση ιδεών και ατόμων στο χώρο του πανεπιστημίου. Πολύ σύντομα, το άσυλο έτυχε κατάχρησης, γεγονός που συνέτεινε και αυτό με τη σειρά του στην απαξίωση του ελληνικού πανεπιστημίου και τη δημιουργία εστιών ανομίας και παρανομίας εντός των πανεπιστημίων. Ευτυχώς, αυτή η στρέβλωση παίρνει ένα τέλος με τον νέο νόμο. Στα χρόνια της μεταπολίτευσης, ο πυρήνας του μηνύματος είχε ισχυρή συμβολική σημασία. Το 2011 κανείς δεν μπορεί να υποστηρίξει σοβαρά ότι φοβάται πως θα διωχθεί για την άποψή του – επιστημονική, πολιτική κ.ο.κ. Οι χούντες είναι ήδη σαράντα χρόνια πίσω μας και η μεγαλύτερη τιμή που θα κάναμε στους λίγους που την αντιπάλεψαν και στα θύματά της είναι να κρατάμε τα πανεπιστήμια ανοικτά, να στοχεύουμε στην πρόοδο, να βάζουμε το σπόρο μιας καλύτερης κοινωνίας μέσα από ένα δημόσιο και λειτουργικό πανεπιστήμιο.
Ο νέος νόμος καταλύει παράγοντες που de facto λειτούργησαν ανασχετικά στη ζωή και τη λειτουργία του πανεπιστημίου. Απομένει να δούμε αν η ελληνική πολιτεία θα βοηθήσει την ανασυγκρότηση των πανεπιστημίων με εξορθολογισμό της λειτουργίας τους, με γενναία χρηματοδότηση και υποστήριξη της ακαδημαϊκής κοινότητας, δηλαδή του επιστημονικού προσωπικού και των φοιτητών. Για όσους από εμάς περάσαμε από το ελληνικό πανεπιστήμιο και μετά φοιτήσαμε σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, είναι γνώριμη η γεύση της απογοήτευσης και της απορίας «γιατί όχι και στην Ελλάδα». Οι άνθρωποι υπάρχουν και το απόστημα φαίνεται να έχει σπάσει. Ελπίζω από δω και μπρος να έχουμε μόνο καλύτερες μέρες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου