Πρώτη Μαΐου: ένα μνημόσυνο

Ήταν μια σκονισμένη, ενδεχομένως και συννεφιασμένη Τρίτη που μια από τις πολλές εκφάνσεις του κυπριακού σουρεαλισμού εμφανίστηκε μπροστά μου. Η πορεία ενός αλλόκοτου και πολύχρωμου σιναφιού μου έκοψε το δρόμο μπροστά σε ένα από τα πιο δημοφιλή κλαμπ της Λευκωσίας. Θα πρέπει ευθύς να διευκρινίσω ότι η λέξη «πορεία» μάλλον είναι παραπλανητική και ότι η λέξη «παρέλαση» αρμόζει περισσότερο. Κι αυτό γιατί τα μπλοκ της παρέλασης συνόδευαν μπάντες διάφορων οργανώσεων και σωματείων, ζυγισμένες-στοιχισμένες στο περίπου. Το θέαμα θα μπορούσε να πει κανείς ότι ήταν οικτρό, κι ίσως κι αυτή η λέξη να είναι παραπλανητική αφού δεν αποδίδει το συνδυασμό γελοιότητας και απογοήτευσης. Οι μπάντες αποτελούνταν κυρίως από παιδιά και έφηβους, ντυμένους με κιτς στολές. Εύκολα μπορούσε να φανταστεί κανείς τον τεράστιο σωρό ρούχων από τα οποία κλήθηκαν οι έφηβοι να διαλέξουν κάτι που να ανταποκρίνεται, έστω περίπου, στο μέγεθός τους. Τύμπανα, τρομπέτες, ρυθμικό βήμα, όλα εκείνα που απαιτούνταν για να υπάρξει νόμος-τάξις-πειθαρχία από τον καιρό των πανάρχαιων παιάνων. Λίγα πράγματα είναι εξίσου ενοχλητικά όσο το θέαμα ενός νέου και αδιαμόρφωτου ακόμα ανθρώπου να συμμετέχει χωρίς γνώση, χωρίς άποψη σε μια τόσο εξόφθαλμη και δημόσια απόπειρα κατήχησης. Στην πορεία τα μέλη της ας-την-πούμε-Αριστεράς είχαν καταπιεί τις απόψεις τους για το εκφασιστικό πρότυπο των εθνικών παρελάσεων και όσοι από αυτούς διέθεταν ακόμα πνευματική ικμάδα (στοιχείο ζωτικότητας πάει να πει, για όσους δυσκολεύονται) και μια σταλιά κριτική ικανότητα θα πρέπει να αναρωτιούνταν γιατί οι άλλοτε σφριγηλές πορείες και συγκεντρώσεις είχαν μεταλλαχθεί σε αραιοπαραταγμένες ομάδες. Μέσα στο πλήθος ξεχώριζαν για τη μνημειώδη βλακεία τους και την ιστορική τους αμάθεια διάφοροι τύποι που είτε φορούσαν φανελάκια με τα αρχικά CCCP είτε κουβαλούσαν περήφανα τη σημαία της πάλαι ποτέ ΕΣΣΔ. Για να μην τραβήξει σε μάκρος η περιγραφή, όλα τα παλιά καλά σύμβολα και οι κομματικά ορθές σημειολογικές αναφορές ήταν εκεί, σε μια κομματική λιτανεία που είχε αντικαταστήσει τους ιεράρχες με τους κομματικούς παράγοντες που προπορεύονταν, τα εξαπτέρυγα και τις εικόνες με τις σημαίες και τα σφυροδρέπανα, το πιστό ποίμνιο με τους μπετόν αρμέ ψηφοφόρους. Σπάνια έχει την ευκαιρία να δει κανείς την εκδήλωση μιας τέτοιας συλλογικής υστερίας. Όλα αυτά συνοδεύθηκαν με την απαραίτητη δόση αριστερής μπουρδολογίας στην εικονική και κανονική πραγματικότητα, η οποία συνοψίζεται σε μία φράση: «Λιγότερη δουλειά, περισσότερα δικαιώματα». Αυτό μπορεί να αναγνωστεί και ως η εισαγωγή στο βιβλίο «Communism for dummies», αρκεί να μην έχει κανένας ερωτήσεις. Μ’ αυτά και μ’ αυτά, μια ολόκληρη παράταξη οδηγεί στη διαβάθμιση την πολιτική μέσα από μια διαρκή και άκριτη πλειοδοσία. Αν αυτό θα ήταν από μόνο του αρκετό, τότε νομιμοποιούμαστε να ζητήσουμε τετραήμερη εβδομάδα εργασίας, διπλάσιο μισθό, τριπλάσια άδεια, τετραπλάσια κοινωνικά ωφελήματα. Δεν ακούγεται άσχημο, μα ούτε και ρεαλιστικό. Γιατί πια χρειάζεται η επιστράτευση του κομματικού στρατού για να κρατηθούν τα προσχήματα; Μια τέτοια υποκριτική στάση απέναντι στις δυσλειτουργίες, τις ανεπάρκειες και τις ισοπεδωτικές αδικίες δεν οδήγησε στη ιστορική ήττα των κομουνιστικών καθεστώτων; Τι έγινε και η παλιά γιορτή κατάντησε έρμαιο μιας ακατάσχετης φανφαρόνικης ρητορικής που δεν έχει τίποτα να πει παρά μόνο σε εκείνους που ακκίζονται με τα τσιτάτα και τους ιδεολογικούς αταβισμούς;