Το τέλος του περιουσιακού;

Μια σημαντική και λαλίστατη μερίδα πολιτικών και νομικών υπηρέτησαν πρόθυμα, είτε από κοντόφθαλμη πολιτική ανάλυση είτε από απλή και ξερή άγνοια, το όραμα του να γονατίσουμε πολιτικά την Τουρκία στο ΕΔΑΔ Στη χιλιοειπωμένη και μπανάλ πλέον ιστορία του Κυπριακού προβλήματος πολλοί από τους συμμετέχοντες στη δημόσια συζήτηση έσπευσαν να κηρύξουν το τέλος της μιας ή της άλλης πτυχής του. Αν και ο σημερινός τίτλος θα μπορούσε να εκληφθεί ότι εγγράφεται στον ορίζοντα τέτοιων εσχατολογικών προβλέψεων, ο μοναδικός σκοπός είναι να παρατεθούν ορισμένες σκέψεις για την απόφαση της Κυπριακής Δημοκρατίας να αποδεχθεί την ανταλλαγή ακίνητης ιδιοκτησίας, όπως αυτή συμφωνήθηκε μεταξύ του κ. Τύμβιου και της Τουρκίας. Η υπόθεση φέρει ως χαρακτηριστικό τη νομική παραδοξότητα της εφαρμογής των όρων ενός φιλικού διακανονισμού από ένα τρίτο μέρος που δεν εμπλέκεται στη διαφορά, αλλά αυτό λίγο θα πρέπει να ξενίζει απέναντι στην εν γένει παραδοξότητα του Κυπριακού. Ακόμα και αν δεν βιαζόμασταν να κηρύξουμε τη λήξη του περιουσιακού, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ακόμα μία συντριπτική ήττα της νομικίστικης, μαξιμαλιστικής και κενόδοξης προσέγγισης που είχε ξεκινήσει με την απόφαση Λοϊζίδου. Παρά το γεγονός ότι όσοι είχαν εμπλακεί άμεσα σε εκείνη την υπόθεση δεν εξέφρασαν ποτέ ευσεβοποθισμούς αναφορικά με τις δυνατότητες του μηχανισμού του ΕΔΑΔ να δώσει νομικές, οικονομικές ή πολιτικές λύσεις, μια σημαντική και λαλίστατη μερίδα πολιτικών και νομικών υπηρέτησαν πρόθυμα, είτε από κοντόφθαλμη πολιτική ανάλυση είτε από απλή και ξερή άγνοια, το όραμα του να γονατίσουμε πολιτικά την Τουρκία στο ΕΔΑΔ και να τη στραγγαλίσουμε με τις αποζημιώσεις που θα καλείτο να καταβάλει. Η κατάχρηση του μηχανισμού του ΕΔΑΔ δεν έγινε τυχαία, αλλά καλλιεργήθηκε και ευνοήθηκε από κινήσεις, πολιτικούς σχηματισμούς και δικηγόρους που προσπορίστηκαν ίδιον όφελος από τις ρητορικές κορώνες τους ενώπιον του ημεδαπού ακροατηρίου. Κρίμα που αυτές οι ικανότητες δεν ήταν αρκετές για να πείσουν αυτούς που λαμβάνουν τις αποφάσεις. Όταν το ΕΔΑΔ άρχισε να διαφοροποιεί τη στάση του από την απόφαση στην υπόθεση Ξενίδη-Αρέστη και στη Δημόπουλος, το ρεπερτόριο των εγχώριων διαπρύσιων κηρύκων άλλαξε: το ΕΔΑΔ ήταν πια ένα επιρρεπές στην πολιτικοποίηση δικαστήριο που εξυπηρετούσε την Τουρκία και πωλούσε εκδούλευση στους ξένους που μας είχαν βάλει στο μάτι. Με ανοησίες αυτού του είδους, που ως προσεγγίσεις αναπαράγονται από καταβολής του ελληνικού κράτους, φτάσαμε στο σήμερα. Η ειρωνεία που περιέχεται στην τελευταία εξέλιξη είναι να βρεθεί η Κύπρος μέσα στον τάφο που σκάφτηκε για την Τουρκία από το ενδεχόμενο να ακολουθήσουν και άλλοι φιλικοί διακανονισμοί που θα προβλέπουν την ανταλλαγή περιουσιών και ενδεχομένως να συνεπάγονται και ένα επαχθές οικονομικό κόστος για την ίδια την Κυπριακή Δημοκρατία. Ακόμα και αν θεωρήσουμε την περίπτωση του κ. Τύμβιου μεμονωμένη, δεν υπάρχει ικανός λόγος που να αποκλείει μερικές από τις χιλιάδες υποθέσεις που εκκρεμούν στο ΕΔΑΔ ή στην επιτροπή αποζημιώσεων να έχουν την ίδια εξέλιξη και κατάληξη. Και τότε; Ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό και το πολιτικό κόστος της ολικής αλλαγής της φύσης του περιουσιακού και της μερικής διευθέτησής του; Τότε θα προσθέσουμε ακόμα μία κατηγορία στις περιπτώσεις της ευγενούς μας τύφλωσης (και ομαδικής ψύχωσης) όπου οι προσδοκίες και η απόρριψη του συμβιβασμού στο όνομα μιας φευγαλέας αξιοπρέπειας και πατριωτισμού θα μας έχουν οδηγήσει σε άλλη μια περιφανή ήττα. Ψιλά γράμματα μέσα στο κυπριακό καλοκαίρι που μας εξαϋλώνει…