30 Ιουνίου 2010

Κτηνάκια

Υποθέτω ότι ο κουρνιαχτός από την υπόθεση του email θα πάρει καιρό για να κατακαθίσει. Κι είμαι βεβαιος ότι αυτή τη δυσώδη ιστορία θα την ανασύρουν με την πρώτη ευκαιρία οι εκάστοτε αντίπαλοι. Μπορώ ακόμα να φανταστώ και την αντίδραση που θα αναφέρεται στη «μαύρη δεκαετία», στα τόσα «αντί-». Οι δείκτες είναι ήδη υψωμένοι και δείχνουν πάντα τους απέναντι. 

Σιωπηλοί θεατές σε αυτή τη φαρσοκωμωδία, εγώ, εσύ, εμείς. Θεατές, ή ακόμα χειρότερα τηλεθεατές, λόγω απόστασης και μέσου, χαζοπαζαρεύουμε το θέαμα. Απ’ τα διαζώματα ακούγονται βρισιές, διαολοστέλματα, χειροκροτήματα, ιαχές κι επευφημίες. Πράσινοι, Λευκοί, Ρούσοι και Βένετοι στο παλιό Ιπποδρόμιο είναι έτοιμοι για μεγάλες συγκρούσεις, αλλά και για ιερές συμμαχίες. Αρκεί να το διατάξει ο αρχηγός, να το επιβάλει η ιστορική ανάγκη, ή έστω το ιδιοτελές μέτρημα των μονέδων μιας κάστας κλειστής κι αποκομμένης από το κοινωνικό γίγνεσθαι.

Άφωνοι και θυμωμένοι. Σε λίγες μέρες, σε λίγες εβδομάδες ο θυμός θα ξεφουσκώσει, θα μπει στην αποθήκη της μνήμης, πίσω-πίσω, μαζί με όλα όσα μας πλήγωσαν, μας ταπείνωσαν, μας ευτέλισαν. Το μυαλό κι η ψυχή θα βρουν τους κρυφούς μηχανισμούς για να θάψουν και να μαλακώσουν το βαθύ αίσθημα προδοσίας και ανημποριάς απέναντι στην Εξουσία και τη χιλιόμορφη βία της. Όλοι εμείς, λοιπόν, στεκόμαστε τώρα οργισμένοι μπροστά στην πρόκληση και τις δικαιολογίες που ακούστηκαν για να ξεπλύνουν το λάθος.

Διαβάστε ξανά το κείμενο του email για να δούμε πως διαγράφεται το ραγισμένο μας πρόσωπο στις λειψές του αράδες. Οι σημειώσεις, αθύρματα ελληνικών και απλοϊκών συλλογισμών, είναι η τηλεγραφική αποτύπωση της σήμερον ημέρας: όνομα, τηλέφωνο, αίτημα και κόστος. Μάθαμε να συνεννούμαστε με 10 λέξεις και 3 αριθμούς. Απομειώσαμε  την "πολιτική" στη συναναστροφή με τους μεσάζοντες των μηνυμάτων και τα βαποράκια των αιτημάτων μας. Το δημοκρατικό μας σύστημα ζει και βασιλεύει μέσα από χιλιάδες τέτοιες ανήθικες δικαιοπραξίες: μια προαγωγή, μια θέση, μια διευκόλυνση, μια τακτοποίηση της περίπτωσης μας με αντίτιμο την ψήφο μας. Ας το παραδεχθούμε: Δεν εξαπαταθήκαμε, δεν τελούσαμε σε πλάνη: εκχωρήσαμε το δικαίωμα μας με ασύγγνωστη ευήθεια.

Η διαφθορά δεν αφορά μόνο τους πολιτικούς μας, δεν αφορά μόνο το σύστημα. Αφορά πρωτίστως όλους εμάς που αποδεχθήκαμε ευθύς εξαρχής να συναλλαχθούμε, να αποδεχθούμε ότι έτσι παίζεται το παιχνίδι. Τώρα, αναζητούμε το μαγικό μονοπάτι για την επανάσταση ή την προσωπική εξέγερση ενάντια στο σύστημα. Κι όμως, η ελάχιστη αίσθηση προσωπικής υπευθυνότητας από τον καθένα μας θα ήταν αρκετή για μην τραφεί το Κτήνος. Θωπεύοντας το, ψηφίζοντας το, μεταμορφωθήκαμε κι εμείς, οι κλακαδόροι κάθε πενταετίας, σε μικρά κτηνάκια, γνήσιοι κλώνοι του πρωτότυπου. Εύκολα να τα λέει κανείς κάθε Κυριακή, έξω από την αγωνία του βίου, θα αντιτάξει ο καθείς. Ορθό, δεν αντιλέγω, αλλά η απορία μου είναι άλλη: Είναι ακατόρθωτο να αρνείται κανείς αυτό τον καθημερινό ευτελισμό;



28 Ιουνίου 2010

Cyprus, bloody Cyprus



“and the battle's just begun
there's many lost but tell me who has won
the trench is dug within our hearts
and mothers, children, brothers, sisters torn apart”
U2
38 χρόνια μετά τη Ματωμένη Κυριακή, ο θάνατος των 14 καθολικών στο Λόντοντερι πήρε το όνομα που το άξιζε: εν ψυχρώ δολοφονία. Από τις 30 Ιανουαρίου 1972 πέρασαν χιλιάδες μέρες. Μέρες αδικίας, μέρες αμνησίας, μέρες επίσημης αμνηστίας και κοροϊδίας. Κι όμως, στον πάτο αυτού του βυθού, βρέθηκε η δικαίωση, η δημόσια αναγνώριση, η ανάληψη ευθύνης. Με 235 εκατομμύρια ευρώ, 921 μάρτυρες, 221 ντοκουμέντα και ένα πόρισμα των 5000 σελίδων, η Αγγλία αναγνώρισε την ευθύνη της για τη δολοφονία των διαδηλωτών στην Ιρλανδία. Τώρα, απομένει να δούμε αν θα ξεκινήσουν ποινικές διαδικασίες. Αλλά αυτό που έχει μεγάλη σημασία είναι η αναγνώριση της ευθύνης, ο σεβασμός στα θύματα και τους οικείους τους και η δυνατότητα μιας κοινωνίας να δει τον εαυτό της στον καθρέφτη.
Η δικαιοσύνη μπορεί να αργεί, αλλά η δικαιοσύνη έρχεται. Όχι λόγω του νομοτελειακού αξιώματος Ύβρις-Τήσις-Νέμεσις, αλλά γιατί οι συγγενείς των σκοτωμένων δεν έθαψαν μαζί με τα αγαπημενα τους πρόσωπα και τη διεκδίκηση. Γιατί υπήρξε πολιτική βούληση, ακόμα και μετά απο τόσα χρόνια, να γίνει μια σοβαρή και αποτελεσματική έρευνα. Γιατί υπάρχουν άνθρωποι που παίρνουν στα σοβαρά το ρόλο τους και δεν χάνονται στους μαιάνδρους της σχετικότητας των πάντων.    
Καιρός να ανοίξουμε τα μάτια μας στον κόσμο. Να ακούσουμε τι λένε οι γλώσσες των ανθρώπων. Και να μάθουμε, να προσαρμοστούμε, να επιστρέψουμε καλύτεροι στη γη που μας τάχθηκε. Τι μας διδάσκει η ιστορία της Ματωμένης Κυριακής; Για μενα, το μήνυμα είναι απλό: μπορούμε, αρκεί να θέλουμε. Μπορούμε, αρκεί να μην φοβηθούμε. Να ανοίξουμε τους φακέλους, να ψάξουμε όσους κουβαλούν μαρτυρίες. Για τις δολοφονίες αριστερών, για την Αλόα, την Τόχνη και τη Μαράθα και για όσα ακόμα δεν ξέρουμε, για τους άγνωστους νεκρούς, κατά πάσα πιθανότητα ελληνοκυπρίων, που είναι θαμένοι στο κοιμητήριο «Κωνσταντίνου και Ελένης». Για αυτά ποιος θα ερευνήσει, ποιος θα πει την αλήθεια, ποιος θα μιλήσει για το άδικο που έγινε σ’ αυτόν τον τόπο; Ποιους βολεύει η σιωπή; Και πόσο κοστίζει επιτέλους αυτή η συντονισμένη και συμπεφωνημένη άγνοια που μας τυλίγει; Ποιος θα πει επιτέλους τη βρώμικη και αιματηρή ιστορία του νησιού μας;
Σύντροφοι, το Κυπριακό, με τα «τσιμεντώματα», τα «από Κύπριους για Κύπριους» και τους λοιπούς θλιβερούς ερασιτεχνισμούς πάει για φούντο, το πήραμε χαμπάρι. Αν είναι να μην λυθεί, τουλάχιστον ας μάθουμε όλα τα κομμάτια που το συνέθεσαν. Αφήστε πίσω μια πολιτική κληρονομιά τώρα που είστε στα πράγματα γιατί αύριο μπορεί να ξημερώνει μια πιο σκοτεινή μέρα...

21 Ιουνίου 2010

Η επιλεκτική αντίληψη της δημοκρατίας και τα δικαιώματα των ΛΟΑΔ ατόμων.

Η συζήτηση περί δικαιωμάτων των ΛΟΑΔ ατόμων (Λεσβίες, Ομοφυλόφιλοι, Αμφίφιλοι, Διαφυλικοί) διευρύνθηκε και έτυχε μεγαλύτερης προβολής με ένα σχετικά παράδοξο τρόπο: τα ΜΜΕ προέβαλαν το ζήτημα ως μια δημόσια συζήτηση που προέκυψε όχι τόσο από τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων αυτών των ανθρώπων, παρά από τις γνωστές δηλώσεις του Ανδρέα Θεμιστοκλέους, αλλά και την απόφαση του Θέμη Θεμιστοκλέους ως Γ.Δ. του ΡΙΚ να μην προβάλει το φιλμάκι της Επιτρόπου Διοικήσεως. Ειδικότερα, οι τελευταίες δηλώσεις του πρώτου περί διεξαγωγής δημοψηφίσματος επί του ζητήματος δείχνουν ότι ο ίδιος θεωρεί ότι η ορθότητα των θέσεών του εδράζεται στο ότι εκφράζουν πλειοψηφία του πληθυσμού. Ο κύριος Θεμιστοκλέους έχει δίκαιο: η συντηρητική ελληνοκυπριακή κοινωνία έχει βαθιά ριζωμένες ομοφοβικές αντιλήψεις σύμφωνα με τις οποίες η ομοφυλοφιλία γίνεται σιωπηρά ανεκτή, δηλαδή της επιτρέπεται να υπάρχει, όσο βρίσκεται στο περιθώριο και δεν θεωρείται ότι αποτελεί απειλή για ένα από τα βασικά στοιχεία της ελληνοκυπριακής ταυτότητας, το θεσμό του γάμου.

Η επίκληση της λαϊκής βούλησης για τη νομιμοποίηση των θέσεων αυτών φανερώνει μια άλλη βασική πτυχή της ελληνοκυπριακής κοσμοθεωρίας. Σύμφωνα με αυτή τη λογική, εφόσον δημοκρατία είναι η έκφραση της βούλησης της πλειοψηφίας, τότε τα μειοψηφούντα ΛΟΑΔ άτομα ή οποιαδήποτε άλλη ομάδα οφείλουν να αποδεκτούν το ρόλο που τους επιβάλλει η πλειοψηφία. Όμως, η επιλεκτική αυτή αντίληψη της δημοκρατίας αγνοεί ότι η τελευταία δεν είναι μόνο η έκφραση της βούλησης της πλειοψηφίας. Δημοκρατία είναι επίσης η διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της μεοψηφίας και η άρση θεσμοθετημένων διακρίσεων εναντίον της. Ένα απλούστατο παράδειγμα τέτοιων διακρίσεων έχουμε στο ενδεχόμενο που ένας ή μία εκ των δύο συντρόφων πεθάνει όπου δεν υπάρχει νομοθετική κατοχύρωση της κληρονομιάς. Το ίδιο ισχύει και στο θέμα της υιοθεσίας ή τεκνοποίησης, μέσα από τη λογική ότι αφού η ομοφυλοφιλία υποσκάπτει το θεσμό της οικογένειας, τότε οι ομοφυλόφιλοι δεν έχουν έχουν το δικαίωμα σε αυτή. Η πραγματικότητα βέβαια είναι διαφορετική, αφού εφόσον ένα ΛΟΑΔ άτομο είναι παντρεμένο ως ετεροφυλόφιλο και αποδεκτεί έτσι το ρόλο που του επιβάλλει η πλειοψηφία, τότε οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις γίνονται σιωπηλά ανεκτές όσο αυτές λαμβάνουν χώρα στο περιθώριο και κρυφά. Υπό αυτές τις συνθήκες, ένα ΛΟΑΔ άτομο έχει το δικαίωμα στην οικογένεια, με όλες τις αντιφάσεις που αυτό προϋποθέτει. 

Η διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της μειοψηφίας μέσα στα πλαίσια της δημοκρατικής λειτουργίας μιας κοινωνίας δεν αποτελεί απειλή για την πλειοψηφία. Αυτό το οποίο αποτελεί απειλή για όσους αρνούνται να αποδεκτούν τη διαφορετικότητα, είναι η διεύρυνση των κοινωνικά αποδεκτών ορίων της ίδιας της κοινωνίας και ο εμπλουτισμός της με άτομα τα οποία βρίσκονταν στο περιθώριο και αντιμετωπίζονταν ως απειλή. Μήπως αυτό σας θυμίζει κάτι;


(Το κείμενο είναι του φίλου Αντώνη Χατζηκυριάκου)

20 Ιουνίου 2010

Ανθρωποφαγίες


«Σκούριασαν τα χέρια,
βρήκα άλλους τρόπους»
Ν. Ζούδιαρης

H κινούμενη άμμος μοιάζει έτοιμη να κλείσει πάνω από τα κεφάλια μας - λίγες σκέψεις που τελούν μάλλον σε δυσαρμονία με το δαιμονικό φως που μας μαστίζει. Δεν θυμάμαι πότε πέσαμε στην άμμο, πάει καιρός. Και, ξέρεις, με τον καιρό η μνήμη λειτουργεί σαν νερό στα γεγονότα – η όψη τους διαθλάται κι οι λεπτομέρειες μοιάζουν να παίρνουν τη δική τους μορφή. Στην αρχή ήταν η τηλεόραση. Και στην πορεία και στο τέλος αυτή. Με πρωϊνάδικα, ριάλιτι σόου, πονεμένους καψούρηδες, τελειωμένες οικογένειες, τσακισμένες  ψυχές, μεγάλους αδερφούς και άλλους διάολους. Στην άλλη άκρη, γερά γαντζωμένοι σε πολυθρόνες και τηλεκοντρόλ, πολίτες που είχαν εκχωρήσει τα δικαιώματα τους, μόνο και μόνο για να πυκνώσουν τα περήφανα στίφη των εκατοστιαίων μονάδων της AGB, ψήφιζαν, κορόϊδευαν, δόξαζαν τον πανάγαθο που «ευτυχώς δεν συμβαίνει σε μας» και εκπαιδεύονταν καθημερινά σε ένα γλυκερό εκμαυλισμό, μια αρρωστημένη αιμομιξία με την πιο λασπερή όψη του εαυτού μας. Ύστερα, ήρθε η νέα τηλεοδηλωσιογραφία, ομιλούσες γραβάτες και Mont Blanc με κατασταλαγμένες απόψεις που υποδείκνυαν, αναδείκνυαν και κατέβαζαν προέδρους, βουλευτές, αρμόδιους καταργώντας τη δημοκρατία, εγκαθιδρύοντας μια τηλεοπτική ολιγαρχία. Δια βοούσας σιωπής εγκρίναμε, βαρεθήκαμε, περιμέναμε κάποιον άλλον να βγάλει το φίδι από την τρύπα, χεστήκαμε μιας και είχαμε με άλλα πράγματα να ασχοληθούμε. Οι καλύτεροι από μας τα έλεγαν στις παρέες, οι πιο πολλοί έφυγαν ένα βράδυ σαν τον Μπούκοβι για άλλες πολιτείες και οι υπόλοιποι πλακώθηκαν στη χάθα γιόγκα, τις εκδρομές, τα DVD και τους ΜΚΟ. Όσο περνούσε ο καιρός, η κρεατομηχανή ξερνοβολούσε περισσότερα τέλεια χαμόγελα, γυαλιστερά μπούτια, αβυσσαλέα μπούστα - αν θέλετε αλλάξτε τη σειρά των επιθέτων, δεν έχει σημασία - αυτό που έχει σημασία είναι ότι όλα αυτά ήταν το υλικό μιας μεταμοντέρνας Γκουέρνικα. Τα αισθητικά πρότυπα δεν υπήρχαν παρά μόνο σε ιλλουστρασιόν περιοδικά και σε τσόντες κρεμασμένες στο περίπτερο. Το Κολοσσαίο είχε ανοίξει και εμείς τραβούσαμε προς τα εκεί σαν να πηγαίναμε σε γιορτή μεγάλη – το αίμα του πρώτου ξεπήδησε μέχρι τα πρώτα διαζώματα. Στην αρχή έκπληξη, αλλά προτού αρθρωθεί μια λέξη, μια ένσταση, ένα «μήπως» ρε αδερφέ, χίλια πτώματα στρώθηκαν μπροστά μας και πάνω τους συνουσιάζονταν με μια κτηνώδη οργή τηλεπαρουσιαστές, νέες περσόνες του τίποτα, τραγουδιάρες και ποδοσφαιρικά φυντάνια, έρημοι κι απρόσωποι εκπρόσωποι κι άλλοι διάφοροι τιποτένιοι και ανύπαρκτοι που υπαγόρευαν με περίτεχνες φράσεις και εκκλησιαστικές πλάτες τι γνώμη είχαμε. Κι εμείς, ηδονοβλεψίες της κλειδαρότρυπας, έτοιμοι προς συναλλαγή και συμβιβασμό, ζητούσαμε κι άλλο, ζητούσαμε περισσότερο, ζητούσαμε με μανία και απαίτηση που δεν είχαμε δείξει για τίποτα άλλο προηγουμένως. Τώρα, καταλαμβάνουν δι’ εφόδου τους ζωολογικούς μας κήπους για να χλευάσουν τα φυλακισμένα αγρίμια, ζητάνε κεφάλια για κάθε έγκλημα, απαιτούν ονόματα, διευθύνσεις και βιντεάκια στα κινητά που να δείχνουν εύκολες καθηγήτριες να αποπλανούν αποπροσανατολισμένα αγόρια, κάτι τελοσπάντων που να θρέψει για ακόμα λίγο, μέχρι παραπέρα την εξάρτηση όλων των τζάνκις. Τώρα, μου φαίνεται, απομένει μόνο να μάθουμε πόσο βαθιά θα φτάσουμε...





















16 Ιουνίου 2010

Εκδήλωση για το δικαίωμα των ομόφυλων ζευγαριών στο γάμο

Το τριμηνιαίο κοινωνικοπολιτικό περιοδικό ΡΕΥΜΑ και το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο σας προσκαλούν σε εκδήλωση - συζήτηση με θέμα:




Δικαίωμα στο γάμο: συνταγματικό προνόμιο των ετερόφυλων ζευγαριών ή δικαίωμα και των ομόφυλων ζευγαριών;




Παρεμβάσεις:


Χρίστος Στυλιανίδης, Βουλευτής


Σταύρος Καραγιάννης, καθηγητής στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου


Δέσποινα Μιχαηλίδου, εκπρόσωπος της ΜΚΟ Accept


Άριστος Τσιάρτας, εκπρόσωπος Επιτρόπου Διοικήσεως






Συντονισμός συζήτησης


Γωγώ Αλεξανδρινού, Δημοσιογράφος






Χαιρετισμούς θα απευθύνουν οι εκπρόσωποι των διοργανωτών.






Τρίτη 22 Ιουνίου, 18:00






Η εκδήλωση θα γίνει στο ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Λεωφ. Βύρωνος 30, Λευκωσία






Μετά τις ομιλίες θα ακολουθήσει συζήτηση με τους παρευρισκόμενους










Τηλέφωνα επικοινωνίας: 99682438, 99525936


info@revmamag.com.cy


www.revmamag.com.cy



14 Ιουνίου 2010

«Ευρωπαϊκή λύση» και (η ενωμένη κυπριακή) δημοκρατία


Η ανέξοδη επίκληση της «ευρωπαϊκής λύσης» απλώνεται σαν μια κηλίδα μελανιού πάνω στο χαρτί του Κυπριακού. Μια από τις πιο οξείες κριτικές εναντίον των όσων συζητούνται στις διαπραγματεύσεις φέρει την ταμπέλα: «Ένας άνθρωπος, μια ψήφος». Η προσπάθεια που γίνεται είναι να απορριφθεί η πρόταση της σταθμισμένης ψήφου, πριν ακόμα αυτή πάρει την τελική της μορφή και προτού πλαισιωθεί από τα υπόλοιπα στοιχεία του πολιτεύματος του νέου κράτους.
Ποια είναι όμως τα ευρωπαϊκά σταθμά που δεν τηρούνται, κατά την άποψη των υποστηρικτών της «ευρωπαϊκήςλύσης»; Στο ερώτημα αυτό παίρνει κανείς μια νεφελώδη απάντηση για ένα «ρατσιστικό, άνισο και άδικο σύστημα που δεν απαντάται πουθενά αλλού στον κόσμο». Κι όμως, η αδυναμία άρθρωσης μιας πειστικής απάντησης στο ερώτημα οφείλεται αποκλειστικά στο ότι τα ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά τα οποία ευαγγελίζονται, απλά δεν υπάρχουν. Και εξηγούμαι.
Το κριτήριο της δημοκρατικής νομιμοποίησης τόσο στη νομολογία του ΕΔΑΔ, όσο και στα κριτήρια που εφαρμόζει η ΕΕ για τα υποψήφια κράτη μέλη έχει ένα πολύ χαμηλό όριο. Εκείνο που ενδιαφέρει κυρίως είναι η διασφάλιση ότι το κύριο νομοθετικό όργανο του κράτους εκλέγεται από το λαό. Με άλλα λόγια, να υπάρχουν δημοκρατικές εκλογές για αυτό που έχει επικρατήσει να ονομάζεται ως Κάτω Βουλή ή αν προτιμάτε, η Βουλή των Αντιπροσώπων του ενωμένου κυπριακού κράτους. Είναι, λοιπόν, τόσο χαμηλό το όριο που ακόμη και συστήματα στα οποία η Άνω Βουλή (π.χ. House of Lords στο Ην. Βασίλειο) δεν έχει καμιά δημοκρατική νομιμοποίηση, το πολίτευμα να θεωρείται δημοκρατικό. Σε σχέση με την εκτελεστική εξουσία, τα ευρωπαϊκά σταθμά επιδεικνύουν μια αξιοθαύμαστη ευρυχωρία: από τη μοναρχία, με την ύπαρξη της αρχής της δεδηλωμένης (π.χ. Ολλανδία) μέχρι 7μελή προεδρικά συμβούλια με εθνοτικά χαρακτηριστικά (π.χ. Ελβετία). Το ζητούμενο σε όλες τις περιπτώσεις είναι οι πράξεις τους να ελέγχονται από ένα δημοκρατικά εκλεγμένο κοινοβούλιο.
Για το ζήτημα της σταθμισμένης ψήφου, αξίζουν αναφοράς τα εξής: αν δεχθούμε ότι το πολιτικό υποκείμενο του νέου κράτους θα είναι ο κυπριακός λαός  αξίζει τον κόπο να διερωτηθεί κανείς γιατί αυτό είναι λιγότερο δημοκρατικό, τη στιγμή που επιτρέπει την έκφραση και των δυο κοινοτήτων για την εκλογή των αρχόντων τους, σε σύγκριση με το σύστημα της Ζυρίχης ή του Ανάν, όπου οι εκπρόσωποι των 2 κοινοτήτων και άρα του κράτους εκλέγονταν χωριστά.
Εν είδει κωδικοποίησης των πιο πάνω, με την ελπίδα ότι κανένας υποστηρικτής της «ευρωπαϊκής λύσης» δεν θα πάθει έμφραγμα: η ισότητα του δικαιώματος ψήφου δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι η ψήφος όλων μετρά το ίδιο, ειδικά σε κράτη με εθνοτικές διαφορές. Αν το «ένας άνθρωπος, μια ψήφος» ίσχυε παντού, τότε η Κύπρος, με πληθυσμό λιγότερο από 1 εκατομύριο, δεν θα έπρεπε να έχει 6 εκπληκτικούς ευρωβουλευτές, την ώρα που η Γερμανία, με πληθυσμό κοντα στα 83 εκατομύρια έχει 99. Αλλά, ας καγχάσουμε όλοι μαζί: τι να ξέρουν οι κουτόφραγκοι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από δημοκρατία ευρωπαϊκού τύπου;
Και μια κατακλείδα: πίσω από την καταχρηστική επίκληση της αρχής της πλειοψηφίας κρύβεται ένας αισχρός πλειοψηφισμός, που αρνείται να μοιραστεί την εξουσία με τους Τουρκοκύπριους σε ένα κράτος μέλος της ΕΕ, όπου ούτως ή άλλως η πλειοψηφία των αποφάσεων λαμβάνονται στις Βρυξέλλες. Ηλιθιωδώς, κανείς από τους υποστηρικτές της δεν σκέφτεται ότι τα πληθυσμιακά δεδομένα μπορούν να ανατραπούν σε ορίζοντα δύο γενεών. Ένα γάντι, λοιπόν, και ας βρεθεί κάποιος επιτέλους να το σηκώσει: φανερώστε τις πραγματικές σας ιδέες και θέστε τις προς ψηφοφορία, χωρίς να κρύβεστε πίσω από δημαγωγικά συνθήματα.

6 Ιουνίου 2010

«Ευρωπαϊκή λύση» και περιουσιακό

Η ελληνοκυπριακή πολιτική σκήνη κυριαρχείται από το 2004 και έπειτα από τη ρητορική της «ευρωπαϊκής λύσης», η οποία παρουσιάζεται ως ένα συμπαγές σύστημα αξιών και μέτρων έναντι των οποίων οι προτάσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς (αλλά και η όποια συμφωνία επίλυσης) πρέπει να συμμορφώνονται. Αν και μέχρι σήμερα δεν έχει αρθρωθεί ένας πλήρης και πειστικός λόγος που να οριοθετεί το βάθος και τη δυναμική της «ευρωπαϊκής λύσης», εντούτοις η φράση δεν παύει να επαναλαμβάνεται ως ένα mantra που εξάπτει το συλλογικό φαντασιακό μεγάλης μερίδας της ελληνοκυπριακής πλευράς, το οποίο θα ξορκίσει τις δυσκολίες και τη δυσοίωνη προοπτική επίλυσης που προκύπτουν από τα σημερινά δεδομένα των διεθνών ισορροπιών.


Σε σχέση με το πολύπλοκο ζήτημα του περιουσιακού, η «ευρωπαϊκή λύση» ευαγγελίζεται το δικαίωμα της πλήρους και ανεξαίρετης επιστροφής των περιουσιών στους νόμιμους ιδιοκτήτες τους. Στη βάση της επιχειρηματολογίας βρίσκονται οι αρχές της Ε.Ε., ανάμεσα τους και ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαώματα. Η έννοια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παρουσιάζεται έτσι ως η έννοια που συνδέει την δικαιοταξία της ΕΕ, και κατ’ επέκταση του ΔΕΚ, με αυτή του ΕΔΑΔ. Ο κύκλος του επιχειρήματος κλείνει με την επίκληση του σεβασμού του δικαιώματος στην περιουσία και την υποχρέωση απόδοσης των ελληνοκυπριακών περιουσιών στους νόμιμους ιδιοκτήτες τους. Διαφορετική κατάληξη δεν θα ανταποκρίνεται στα ευρωπαϊκά σταθμά. Η δύναμη του επιχειρήματος έγκειται στην απλότητα (αν όχι την απλοϊκότητα) της συλλογιστικής του, η οποία ωστόσο αγνοεί τις πολυεπίπεδες διαβαθμίσεις που περιέχονται στην κατοχύρωση και προστασία του δικαιώματος στην περιουσία, αλλά και ευρύτερα στη δυνατότητα της ευρωπαϊκής πολιτικής και δικαιικής τάξης να προσαρμοστεί σε εξαιρέσεις από το κεκτημένο που ενδεχομένως να φέρει μια μελλοντική λύση. Μια απλή ανάγνωση των διεθνών συμβάσεων θα ήταν αρκετή...


Οι πρόσφατες αποφάσεις του ΕΔΑΔ, αλλά και η παράλειψη του ΔΕΚ να θέσει την υπόθεση Όραμς στον πολιτικό της χωροχρόνο, είναι απτές αποδείξεις για τις πιο πάνω σκέψεις. Στον ευρύτερο ορίζοντα των πολιτικών επιλογών, δεν μπορεί παρά να διαπιστωθεί ότι η ρητορική της «ευρωπαϊκής λύσης» είναι εξόχως προβληματική από δύο τουλάχιστον σκοπιές. Από τη μια, αδυνατεί να συλλάβει το εύρος των πολιτικών και νομικών επιλογών που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στον ευρωπαϊκό χώρο, διατυπώνοντας την ίδια στιγμή ένα σύνθημα που επικαλείται καταχρηστικά ένα σύστημα αρχών και αξιών. Από την άλλη, αν ιδωθεί στις ορθές του διαστάσεις, μέσα και από τις ερμηνείες των δυο δικαστηρίων στις πρόσφατες υποθέσεις Δημόπουλος, Ασπρόφτας, Πετρακίδου και Όραμς, τότε η πολιτική δυναμική του είναι πλέον προβληματική για την ελληνοκυπριακή πλευρά.

Εν κατακλείδι: την επομένη της έκδοσης της απόφασης στην Όραμς, ο δικηγόρος του κ. Αποστολίδη δήλωσε: “The party is over”, αναφερόμενος στο ξεπούλημα των ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα. Ενδεχομένως η δήλωση να ήταν ορθή, αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να κηρύξουμε και το τέλος του μύθου ότι το Κυπριακό είναι ένα νομικό πρόβλημα που θα λυθεί στις αίθουσες των δικαστηρίων, πόσω δε μάλλον με ψευδεπίγραφα συνθήματα.

Η στήλη θα αποδομήσει τα επιχειρήματα των υποστηρικτών της «ευρωπαϊκής λύσης» για το θέμα της σταθμισμένης ψήφου την επόμενη εβδομάδα.