Το ΕΔΑΔ εξέδωσε πριν 10 μέρες την απόφαση του στην υπόθεση Lautsi v Italy. Η απόφαση είχε παραπεμφθεί στον ευρύτερο δυνατό σχηματισμό που προβλέπει η ΕΣΔΑ, αυτόν της ευρείας σύνθεσης, γεγονός που αποδίδει ενισχυμένη ερμηνευτική δύναμη στην τελική απόφαση. Στην πρώτη απόφαση που είχε εκδοθεί, το ΕΔΑΔ είχε βρει δικαιολογημένο το παράπονο της κ. Lautsi σε σχέση με την ανάρτηση του εσταυρωμένου στις σχολικές αίθουσες. Ωστόσο, η απόφαση αυτή ανατράπηκε με τη δεύτερη απόφαση του δικαστηρίου. Ορισμένες σκέψεις για την τελευταία αυτή απόφαση, παρατίθενται στο παρόν σημείωμα.
Τρία τουλάχιστον ζητήματα προκύπτουν από την ανάγνωση της απόφασης. Πρώτον, η παράδοξη αναφορά του δικαστηρίου στον εσταυρωμένο ως “παθητικό σύμβολο”. Το δικαστήριο φαίνεται να διαχωρίζει την περίπτωση αυτή από άλλες παρεμφερείς, όπως τα θρησκευτικά σύμβολα που μπορεί να φορά κάποιος (σταυρός, μαντίλα κλπ) και ακόμη περισσότερο από την ίδια την ενεργό κατήχηση ή τον επεμβατικό προσηλυτισμό. Δεύτερο, και σε σχέση με την έννοια του “παθητικού συμβόλου”, το δικαστήριο δεν πείστηκε ότι η ανάρτηση του εσταυρωμένου μπορεί να επηρεάσει κατά οιονδήποτε τρόπο τους μαθητές, αφού κανένα στοιχείο προς απόδειξη ενός τέτοιου ισχυρισμού δεν προσκομίστηκε. Ίσως το δικαστήριο να αφήνει μια χαραμάδα για μελλοντικές υποθέσεις, όπου θα μπορεί να προσκομιστούν έρευνες και στοιχεία που θα θεμελιώνουν το παράπονο των προσφεύγοντων αναφορικά με το δικαίωμα στην εκπαίδευση. Τρίτο, η απόφαση ερίδεται στο γνωστό κανονιστικό δόγμα του “περιθωρίου εκτίμησης”, που απολαμβάνουν τα ευρωπαϊκά κράτη σε ζητήματα όπου δεν υπάρχει σύγκλιση νομοθεσίας και πρακτικής ανάμεσά τους.
Επί του πολιτικού, οι δικαστές φαίνεται να έχουν πιάσει τον παλμό: μια απόφαση που θα έβρισκε την ανάρτηση του σταυρού ως αντικείμενη στη σύμβαση, θα είχε πρφανείς δυσκολίες εφαρμογής. Η άρνηση κρατών με ισχυρή θρησκευτική παράδοση να εφαρμόσουν μια τέτοια απόφαση θα υπονόμευε σοβαρά τη νομιμοποίηση του δικαστηρίου στα μάτια όλων. Από την άλλη, δεν μπορούν παρά να παρατηρηθούν και κάποιες αντιφάσεις. Εν πρωτοις, το περιώνυμο δόγμα του περιθωρίου εκτίμησης που επιτρέπει στα κράτη να ρυθμίζουν αυτοτελώς τέτοια καίρια ζητήματα, αποτελεί τροχοπέδη στην πανευρωπαϊκή εναρμόνιση στα ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η ανάποδη όψη του δόγματος αυτού είναι ο ανεξήγητος αυτοπεριορισμός ενός δικαστηρίου που έχει κάνει σημαντικά άλματα στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ήπειρο μας, γεγονός που απομειώνει την πηγάζουσα από το ίδιο το δικαστήριο ρητορική για την ημι-συνταγματική του υπόσταση στη νομική αρχιτεκτονική της Ευρώπης.
Προς το παρόν, λοιπόν, θα πρέπει να ζήσουμε με την παρούσα απόφαση. Ωστόσο, οι πλειοψηφίες ανάμεσα στους δικαστές αλλάζουν με τον καιρό και η συχνή αναφορά του δικαστηρίου στη σύμβαση ως ενός ζωντανού κειμένου που πρέπει να ερμηνεύεται σε σχέση με τις περιστάσεις της εποχής, δεν μπορεί παρά να εμπνέει αισιοδοξία ότι κάποια πράγματα θα αλλάξουν με την πάροδο του χρόνου.
1 σχόλιο:
Συγχώραμε που θα πάρω μακριά τη βαλίτσα αλλά εκεί πάει..
Υπάρχει το εξής ζήτημα:
Η Ευρώπη δεν είναι ένα κράτος που δημιουργήθηκε με εξ- ορισμού διαχωρισμό θρησκείας - κράτους όπως Η Αμερική, είναι κάτι που προστέθηκε μετά στα κράτη με τη δημιουργία της ΕΕ και συγκεκριμένα του Ευρωσυντάγματος.
Πέραν τούτου όμως.
ο μη ασπασμός θρησκείας από το επίσημο κράτος μέχρι την επιβολή απαγόρευσης ενός θρησκευτικού συμβόλου είναι δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα.
Και το πιο ανησυχητικό από όλα, αντί να ακούμε από τους υπερασπιστές της αφαίρεσης συμβόλων να μιλούν για αντικατάσταση της διδασκαλίας μιας συγκεκριμένης θρησκείας με μάθημα διαπαιδαγώγησης Ηθικής. Μιλούν απλά για κατάργηση συμβόλων. Και εγώ άθεος είμαι, αλίμονο. Αλλά η ύπαρξη των σύγχρονων πολιτισμένων κοινωνιών και κρατών στηρίζεται (συνταγματικά μάλιστα) πάνω από όλα στην αυτοσυγκράτηση του ατόμου, στην υπακοή δηλαδή σε ηθικούς και κοινωνικούς κανόνες που ορίζει το σύνολο. (ως νόμο) Πχ ου κλέψεις. Ου ψευδομαρτυρήσεις. Ου γαμήσεις τα παιδιά του γείτονα κτλ.
Η ελευθερία ως εκ τούτου μέσα σε αυτό το πλαίσιο είναι προνόμιο και όχι δικαίωμα των ανθρώπων, που πηγάζει μέσα από την κοινωνική συμφωνία υπακοής σε κάποιους κανόνες. Αν αρνηθείς τους ηθικούς νόμους που σου ορίζουν οι συμπολίτες σου. Τότε χάνεις το προνόμιο της Ελευθερίας.
Ενας τρόπος εκδήλωσης της πίστης σε αυτούς τους κανόνες είναι μέσα από την θρησκεία.
Απουσία της αυτοσυγκράτησης και απουσία της εκδήλωσης πίστης ως σύνολο σε ηθικούς κανόνες σημαίνει απουσία της ελευθερίας.
Γιατί;
Διότι ο άνθρωπος που δεν είναι κύριος του εαυτού του χρειάζεται στρατό για να τον κουμαντάρει έτσι ερχεται το απολυταρχικό κράτος που κόβει κεφάλια. Αρα είσαι σκλάβος. Αυτά δεν είναι μαλακίες ειναι ο απύθμενος κύκλος της δημοκρατίας. Εξ ού και οι αρχαίοι Ελληνες έλεγαν Χωρίς νομο δεν υπάρχει ελευθερία και Ως νομικός οφήλεις να ξέρεις την ειδοποιό διαφορά της Δημοκρατίας (democracy) από από αυτό που έχουμε σήμερα που είναι η ρεπουμπλικανική του Σόλωνα.(Πχ republic of cyprus) όχι Δημοκρατία του Περικλή. Αλλο πράγμα το ένα άλλο το άλλο. Είναι ελλείψει μετάφρασης που το λέμε δημοκρατία.
Στη Δημοκρατία κύριος είναι ο Λαος (θεωρητικά) και μπορεί να αποφασίσει για τα πάντα. Στη πράξη Δημοκρατία είναι φασισμός.
Στη Ρεπουμπλικανική κύριος είναι ο ΝΟΜΟΣ.
Αν αφαιρέσεις την Ιθική και την αυτοσυγκράτηση μετατρέπεται σε φασισμό. Διότι Κύριος γίνεται το Κράτος.
Επομένως είναι τεράστιο ζήτημα η αφαίρεση της θρησκείας από τα σχολεία.
Είναι είδος κοινωνικής μόρφωσης που οφείλουν να έχουν οι ελεύθεροι πολίτες.
Τα απολυταρχικά καθεστώτα είναι αυτά που δεν θέλουν ελευθερους μορφωμένους πολίτες αλλά προτιμούν αμόρφωτους σκλάβους - εκδομεστικοποιημένα ζώα έρμαια των ορμών τους που αναζητούν τον κύριο τους.
Οι πρώτοι χριστιανοί έλεγαν, "Ο χριστός είναι ο Κύριος μας και πίστη μας ελευθέρωσε"
Είναι εσωτερικό το κείμενο ίσως θα έπρεπε να του ρίξεις μια δεύτερη ματιά τώρα που μεγάλωσες.
Δημοσίευση σχολίου