Merry Crisismas

Ξανά στο τέλος του έτους, με ένα αίσθημα απώλειας και κέρδους του χρόνου. Όσο κι αν κλείνεις τις πόρτες στις ανασκοπήσεις, αυτές πάντα βρίσκουν ένα τρόπο να εμφανιστούν, από κάποιο ξεχασμένο παράθυρο, από κάποια πόρτα του νου και σου ζητούν επιτακτικά να υποστείς την ομηρία τους. Παραδόσου...


Γύρω, ο μικρόκοσμός μας τρέχει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, με μια θανατερή αίσθηση επανάληψης. Τα ίδια βραδινά μποτιλιαρίσματα στη Γρίβα Διγενή, η απαράλλακτη επέλαση της αυτοκρατορίας του μαύρου ρούχου από τις γυναίκες, τσάντες ασφυκτικά γεμάτες σε μια εποχή αποθέωσης της κενότητας. Οι κουβέντες που θα πεις λίγες φορές αλλάζουν, αυτές που θα ακούσεις παραμένουν απελπιστικά όμοιες με τις περσινές και προπέρσινες ? πώς πάνε οι σπουδές, η δουλειά, οι προοπτικές, αν έχεις βρει καμιά κοπέλα κι αφού απέτυχες παταγωδώς να αποδράσεις από τη μονήρη σου ζωή, να δεχθείς βροχηδόν προτάσεις για γνωριμία με ανιψιές, γνωστές και κόρες γνωστών και συναδέλφων.


Όσο συμβαίνουν όλα αυτά, οι διαφημίσεις σε διατάζουν να καταναλώσεις για να υπάρξεις και τα περιοδικά σε εγκαλούν που δεν έχεις αποκτήσει ακόμα το άψογο μαλλί, την κατάλληλα ενυδατωμένη επιδερμίδα και φυσικά τους καλοσχηματισμένους κοιλιακούς που έχει ο κάθε άντρας που σέβεται τον εαυτό του. Ήδη, νοιώθεις αρκετά ευνουχισμένος, για να μην σου προκαλέσει καμία αίσθηση το βαθύ ντεκολτέ και η αψεγάδιαστη επιδερμίδα μιας αρειοφυλικής γκόμενας, που σε κοιτάει ηδυπαθώς μέσα από την επόμενη σελίδα. Για μια στιγμή αλληθωρίζεις, νομίζοντας ότι η λεζάντα γράφει: "Πού πας ρε Καραμήτρο;". Η προοπτική ενός μεθυσιού το βράδυ αρχίζει να φαντάζει ως μονόδρομος προς μια σωτήρια λήθη. Κι η προσδοκία σου εξικνούται στο να μην ακούσεις ούτε μια φορά τον George Michael σήμερα.



Παράλληλα, μια ξεκούρδιστη ορχήστρα πολιτικών βαράει ντέφια, έγχορδα και τρομπέτες, ζητώντας μας να τραγουδήσουμε όλοι μαζί ένα παρανοϊκό τραγούδι ιαχών και συνθημάτων. Εμείς, αυτοί κι άλλοι, οι γραμμές μας, το χάος που μας χωρίζει και οι προοπτικές. Ο κόσμος που δεν έχει μία και αναπαύεται στην πνιγηρή αγκαλιά των πιστωτικών. Οι πολιτικάντηδες και οι καθ' έξη, κατά συρροή κι εξακολούθηση θεομπαίχτες, αθεόφοβοι κατευοδώνουν νεκρούς με θούριους αντί της σιωπής μπροστά στο πέπλο του θανάτου. Εύκολες ευθιξίες - να η λέξη των ημερών: ευθιξία! Κι αγκαζέ περίεργοι ψίθυροι που διαδίδονται για μας. Τελευταία, μόνο αλεπούδες κατεβαίνουν στο παζάρι. Ας περιμένουμε λιγάκι. Οι ανταμοιβές των παραιτήσεων είναι μεγέθη αντιστρόφως ανάλογα των προσωπικών ευθιξιών.

Και τέλος-τέλος σύντροφοι, τα απέραντα βασίλεια της ιδιωτείας μας που επεκτείνονται συνεχώς, δίχως να καταφέρνουμε να ξορκίζουμε ούτε ένα φόβο, ή έστω να απαντήσουμε οριστικά μια ανησυχία. Η αίσθηση του συλλογικού σέρνει το χαλασμένο της ποδάρι, ανάμεσα στους ανασκαμμένους δρόμους της πόλης μας. Αναπόφευκτα, τσακίζεται άδοξα μέσα στους λάκκους της ανεπάρκειάς μας.


Μ' αυτά και μ' αυτά, με λίγο πασπάλισμα χρυσόσκονης και one-size-fits-all χαμόγελα, ετοιμαστείτε για τις τελευταίες φωτό του 2008.

Πώς να βγάλετε εύκολα 50 χιλιάδες ευρώ

Μαθαίνω από τα ΜΜΕ ότι μια νέα φοβερή και τρομερή προσφυγή θα κατατεθεί στο ΕΔΑΔ εναντίον της Τουρκίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, και θα αφορά, ειδικά για το Ην. Βασίλειο, την παραβίαση της υποχρέωσής του να εγγυηθεί την εδαφική ακεραιότητα της Κύπρου.


Η πρωτοβουλία αυτή έχει αναδειχθεί με άρθρα στον Τύπο, με συνέντευξη σε κυριακάτικη εφημερίδα και με μια σειρά emails και ενημερωτικού υλικού που έχουν σταλεί από οργανώσεις προσφύγων.


Προς εντυπωσιασμό του παραλήπτη, εμπλέκεται και όνομα νομικού διεθνούς φήμης, ο οποίος με 500 ευρώ την ώρα θα συνδράμει τον δίκαιο αγώνα όσων θα προσφύγουν. Το κόστος του όλου εγχειρήματος θα φτάσει στο δυσθεώρητο ύψος των 50 χιλιάδων ευρώ. Μάλιστα, ο Κύπριος δικηγόρος που θα αναλάβει την υπόθεση αναφέρει ότι "η επιδίκαση αποζημιώσεων και εξόδων προς όφελος των αιτητών είναι, πιστεύω, εξασφαλισμένη, έστω και αν αυτό συνεπάγεται κάποιο χρονικό διάστημα, το οποίο υπολογίζω περίπου στα 2 ή το πολύ 3 χρόνια".


Αρχίζω με τα θέματα επαγγελματικής τάξης: Αν αυτός ο τόπος είχε σοβαρό επαγγελματικό όργανο, κάτι τέτοιοι τύποι δεν θα μπορούσαν ούτε περίπτερο να ανοίξουν, πόσω μάλλον δικηγορικό γραφείο. Ο κώδικας δεοντολογίας των δικηγόρων, που προβλέπει ότι "ο δικηγόρος οφείλει να μη διαβεβαιοί ποτέ τον πελάτη του ότι η υπόθεσή του θα επιτύχει, αλλά οφείλει να δίδει μόνον τη γνώμη του περί του βασίμου ή μη της υποθέσεως", προφανώς, δεν έχει εφαρμογή για μεγαλοδικηγόρους.


Περαιτέρω, η άγρα πελατών απαγορεύεται ρητά από τον ίδιο κώδικα, ωστόσο, μία άνευ προηγουμένου διαφημιστική εκστρατεία έχει αναληφθεί συντονισμένα για να πειστούν συμπολίτες μας να καταβάλουν από 350 έως 500 ευρώ για να συμπεριληφθούν στην προσφυγή.


Σςςςςς, ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος κοιμάται...


Συνεχίζω με τα θέματα ουσίας: αλήθεια, πόσες προσφυγές χρειάζονται για να δικαιωθεί ο αγώνας μας; Η δικαστηριοποίηση του Κυπριακού δεν πρόκειται να πάρει κανέναν πρόσφυγα στο σπίτι του, δεν πρόκειται να αναστήσει κανένα νεκρό, δεν πρόκειται να γυρίσει το ρολόι πίσω και δεν πρόκειται να λύσει κανένα πρόβλημα. Εκτός ίσως από το οικονομικό πρόβλημα ορισμένων ξεδιάντροπων, που ζητάνε λεφτά από πρόσφυγες μισθωτούς, ελεύθερους επαγγελματίες, εργάτες και, εν πάση περιπτώσει, από ανθρώπους που δεν έζησαν δημοσία δαπάνη!




Όσο για τις εκκρεμούσες υποθέσεις που αφορούν την παραβίαση των περιουσιακών δικαιωμάτων των εκτοπισμένων, το μέλλον τους θα κριθεί από μια ομάδα υποθέσεων που θα εξετασθούν στους επόμενους μήνες. Με δύο (και απλά) λόγια, το αν το ΕΔΑΔ θα στρέψει το ρεύμα προσφυγών προς την "επιτροπή αποζημιώσεων", θα το ξέρουμε σύντομα. Και μαζί θα μάθουμε και τον επίλογο σε αυτή τη βιομηχανία προσφυγών, που (υποτίθεται ότι) θα γονάτιζαν την Τουρκία.


Εντάξει, η ευήθεια, κοινώς η βλακεία, συγχωρείται. Αλλά να σου ζητάνε να πληρώνεις κι από πάνω; Ε, αυτό ξεπερνάει τα όρια!

Εμείς είμαστε ήδη νεκροί

«Όταν οι μπάτσοι σκοτώσουν τα παιδιά σας,
τότε θα βγείτε απ' τα κλουβιά σας»



Αφορισμοί, συνθήματα στους τοίχους και δελτία ειδήσεων. Τα blogs έχουν πάρει φωτιά, ο κόσμος γίνεται θεριό κακό και μανιασμένο. Η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, η Ελλάδα έχουν πάρει φωτιά.

Όταν θα κατακαθήσει ο κουρνιαχτός, όταν ο μαύρος ζόφος λίγο διαλυθεί, όταν ακόμα κι η μάνα του Αλέξανδρου ίσως να ξεχνιέται για μερικά νανοδευτερόλεπτα στον ύπνο της, τόσο όσο για να μην εκραγεί το μέσα της, τότε, καλοί μου συμπολίτες θα μείνει η αλήθεια όλης αυτής της ιστορίας. Ότι, δηλαδή, η μια και μοναδική ζωή που έτυχε στον Αλέξη, κόπηκε από μια «εξοστρακισμένη» σφαίρα, ενός «ανέτοιμου» αστυνομικού, σε μια «παρεξηγημένη» περιοχή των Αθηνών, ένα Σάββατο βράδυ «σαν όλα τ’ άλλα». Κι ούτε η οργή όλου του κόσμου κι όλου του χρόνου δεν θα αρκεί για να φέρουμε αυτό το παιδί πίσω, έστω για λίγο, κι ούτε μια μας λέξη δεν θα ξεπλύνει καμιά αισχύνη.


Κι η Δικαιοσύνη; Ίσως μια παρηγοριά να είναι η μέλλουσα τάξη του άλλου κόσμου. Εύκολη διαφυγή το επέκεινα. Αλλά η δικαιοσύνη, αν είναι να έχει σημασία, δεν πρέπει να αναβάλλεται για μετά την αναχώρηση μας από τον κόσμο αυτό. Γιατί έτσι μεγεθύνει τη ματαιότητα του...


Στο μεταξύ, από σήμερα μέχρι την πρώτη επέτειο της δολοφονίας του πιτσιρικά, κι ίσως πολύ βάζω, εμείς θα έχουμε καταφέρει να (αντ)αλλάξουμε αρκετές ιδέες, σοβαρές και επιφανειακές αναλύσεις, να ξεχάσουμε το όνομα του, η οργή θα καταλαγιάσει και θα ξεχαστεί, θα αρκούμαστε σε απλουστεύσεις και προμαγειρεμένες γενικολογίες, όπως το σύνθημα της προμετωπίδας, στο γήπεδο, σε καμιά διαδήλωση που θα πάμε για ταξικό ξεκάρφωμα, ντεμέκ ενεργοί πολίτες, υγιώς σκεπτόμενοι άνθρωποι και ακτιβιστές του γλυκού νερού.

Μα όσο έφηβοι δολοφονούνται στους δρόμους μας, αυτό θα αποτελεί την απόλυτη συλλογική μας ήττα: ήδη, θα έχουμε πέσει μαζί τους νεκροί...

Κηρύγματα μίσους

«Υπάρχει μια μόνο επικίνδυνη μειονότητα:
οι ρατσιστές»


Ξέρετε, ένα ρητό λέει πως το Κακό σηκώνει κεφάλι όταν η απραξία και η σιωπή των καλών το επιτρέπει. Έτσι κι ο ρατσισμός, ανεξαρτήτως της μορφής που παίρνει. Εθνοτικός, θρησκευτικός, φυλετικός δεν έχει καμία απολύτως σημασία: το αποτέλεσμα είναι πάντα το ίδιο.

Αυτό που απεχθάνομαι ιδιαίτερα είναι η δημόσια έκφρασή του από προβεβλημένα και αναγνωρίσιμα άτομα. Επειδή η αναγνωρισιμότητα τους, και ενδεχομένως το κύρος της ιδιότητας των ατόμων που εκφέρουν το ρατσιστικό λόγο, γίνεται όχημα για την αποδοχή των απόψεων τους. Αργά και σταθερά, διευρύνεται το ακροατήριο και διαβρώνεται η συλλογική συνείδηση. Οι φανατικοί βρίσκουν σημείο αναφοράς και ηγετική φιγούρα. Οι απαθείς αρχίζουν να φλερτάρουν με την προσχώρηση σε πιο ακραίες θέσεις, με την αφελή αμφισβήτηση του τύπου: «Ρε, λες να ‘χει δίκιο;». Η ειρωνεία είναι ότι όλη αυτή η διαδικασία εδράζεται εργαλειακά και προσχηματικά στην ελευθερία έκφρασης του καθενός. Βλέπετε, η κατάκτηση των αξιών του δυτικού νομικού πολιτισμού αφορά τους πάντες. Ακόμα, και τον καθένα που βγαίνει και λέει την κοτσάνα του.

Ψάχνοντας υλικό για το σημερινό άρθρο, έμαθα ότι το άρθρο 47 του ποινικού κώδικα που ισχύει στο δοβλέτι μας αναφέρει επί λέξει ότι: «Όποιος προβαίνει σε οποιαδήποτε ενέργεια δημοσίως, με πρόθεση να προωθήσει την εχθρότητα μεταξύ των κοινοτήτων, των θρησκευτικών ομάδων, λόγω της φυλής, της θρησκείας, του χρώματος ή του φύλου είναι ένοχος αδικήματος και υπόκειται σε φυλάκιση μέχρι 5 ετών.»

Αυτομάτως το μυαλό μου πήγε στον κ. Ηρόδοτο Δημητρίου, ο οποίος εμφανίζεται στα ΜΜΕ, υποδυόμενος τον αρχιεπίσκοπο. Σε πρόσφατες δηλώσεις του ανέφερε: «Ακούγονται μερικές παραφωνίες ότι οι Έλληνες της Κύπρου το 1963 σκότωσαν Τούρκους. Τι ήθελαν να κάμουμε;» Αν η νομική είναι η τέχνη της ερμηνείας, τότε καθίσταται φανερό ότι ο Άγιος Μειοψηφικός γίνεται «στεγνά» απολογητής εγκλημάτων. Αν ζούσαμε αλλού, το κήρυγμα μίσους αυτού του τύπου δεν θα περνούσε έτσι και ίσως να γνώριζε από κοντά το φιλικό πρόσωπο του σωφρονιστικού συστήματος.

Πέρα όμως από τα νομικά, εγώ ο αλιβάνιστος κι ο αλειτούργητος, που το μόνο που θυμάμαι από τη θρησκευτική μου κατήχηση είναι «αγάπη» και «συγχώρεση», πως πρέπει να σταθώ απέναντι στην εκκλησία που δικαιολογεί, με έναν κυνικό συμψηφισμό, το έγκλημα της αφαίρεσης της ζωής;

Το λάθος όσων από εμάς κριτικάρουμε τον αρχιεπίσκοπο είναι ότι μέχρι σήμερα το κάναμε με ειρωνική διάθεση, με μια πρόθεση να σπάσουμε πλάκα με τη γραφικότητα του και να σαρκάσουμε την παλαιολιθική ναφθαλίνη που κουβαλάει. Λοιπόν, τέρμα. Από σήμερα οφείλουμε να παίρνουμε τον κάθε ρατσιστή σοβαρά και να ξεσκεπάζουμε την αβάσταχτη ηλιθιότητα και επικινδυνότητα των απόψεων του. Το γιατί το είπαμε στην αρχή: αρκεί η σιωπή μας, για να σηκώσει ξανά το Κακό κεφάλι.

Η banalité του Κυπριακού

Δίκαιη, βιώσιμη και λειτουργική, περιουσιακό, αρχές δικαίου, καλές υπηρεσίες του Γενικού Γραμματέα, Μακάριος, όλοι οι πρόσφυγες στα σπίτια τους, κατοχικός ηγέτης, 1974, τα σύνορα μας είναι στην Κερύνεια, Κληρίδης, οι τούρκοι της Κύπρου είναι αδέρφια μας, επαναπροσέγγιση, σχέδιο Ανάν, εκ περιτροπής προεδρία, πρώτη φάση, εγκλωβισμένοι, Κυπριανού, επανατοποθέτηση του προβλήματος, εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο διεθνής παράγοντας, ο κακός μας δαίμονας, Ελλάς-Ελλάς σκέπασε κι εμάς, λύση χθες, ψευδοπρωθυπουργός, διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, εθνικό συμβούλιο, εκ του σύνεγγυς συνομιλίες, προδότες, εθνοκάθαρση, ΝΑΙ, ρεαλιστική διεκδικητικότητα, επιδιαιτησία, στην αυλή του Αρταξέρξη, εσχατιά του Ελληνισμού, διακρατική, πρόβλημα εισβολής και κατοχής, οδοφράγματα, 1960, Ντεκτάς, υποτελής διοίκηση, ο περί παθόντων Νόμος, ψηφίσματα του ΟΗΕ, η Κύπρος αποφασίζει - η Ελλάς συμπαρίσταται, Τάσσος, αγγλοαμερικάνοι, τεχνικές επιτροπές, διαμεσολάβηση, κλειστή πόλη της Αμμοχώστου, έποικοι, ψευδοαστυνομία, διαπραγματεύσεις, δηλώσεις, εθνική ενότητα, διαβουλεύσεις, εγγυήσεις, κεφάλαια, ευόδωση των προσπαθειών, απευθείας, υπαλλακτική λύση, αγνοούμενοι, Χάνεϊ, έναρξη της διαδικασίας, διαπραγματευτική ομάδα, εφικτή λύση, 55-59, βελγικό μοντέλο, Συμβούλιο Ασφαλείας, ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας, ΕΝΩΣΙΣ, από τους Κύπριους για τους Κυπρίους, απενοχοποίηση, Ζυρίχη-Λονδίνο, ανθρώπινα δικαιώματα, χάσμα απόψεων, καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς, Άτσεσον, μαξιμαλιστικές θέσεις, ημικατεχόμενη πατρίδα, εθνικιστές, εδαφικό, ενδοτισμός, παρθενογένεση, η διεθνής κοινότητα, Βασιλείου, 2004, ψευδοκράτος, οι ξένοι, σχέδιο Ανάν, πάρε-δώσε, Ενίαιο Αμυντικό Δόγμα, σύσσωμη η πολιτική ηγεσία, νέος συναιτερισμός, ειδικός αντιπρόσωπος, τα μπουντρούμια του Αττίλα, δέσμη ιδεών, ο ομόλογος του τόνισε, 3η Βιέννη, δημογραφική αλλαγή, διχοτόμηση, εσωτερικό μέτωπο, πολιτική ισότητα, κάθε σπίτι και κάστρο, απορριπτικοί, έκθεση προόδου, Μπούργκενστοκ, συμφωνίες κορυφής, ισότιμη κατανομή βαρών, Λοϊζίδου, 1963, δημοψήφισμα, η καρδιά κι αν σπάσει θα μπούμε στο Καρπάσι, ζυμώσεις, δικαίωση, φόρμουλα, όλα στο τραπέζι, αναστολή κεκτημένου, ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα, αδιάλλακτη πλευρά, ομάδες εργασίας, 8η Ιουλίου, μια κυριαρχία, διεθνής προσωπικότητα, ιθαγένεια, επανένωση, ΟΧΙ, κοινή πατρίδα, κλειστά λιμάνια, καρτερούμεν μέρα-νύχτα, ΤΜΤ, συμφιλίωση, ΕΔΑΔ, υπό την αιγίδα, καταλύτης επίλυσης, συναποφασίζουμε, η τελευταία διαιρεμένη πόλη, ελληνική μεραρχία, Σχέδιο Ακρίτας, ΤΔΒΚ, Λήδρας, αδιέξοδο....
Πείτε το μυστικό και σε μενα τον περιθωριακό: Πως δεν τα βαρεθήκατε όλα αυτά;

Io sono Saviano

Ο Roberto Saviano ζει εδώ και πολύ καιρό υπό προστασία. Κοιμάται σε διαφορετικό μέρος κάθε νύχτα, συχνά μέσα σε αστυνομικά τμήματα. Η προσωπική και κοινωνική του ζωή έχει καταστραφεί ολοκληρωτικά και βιώνει με τη διαρκή απειλή ότι μια σφαίρα, μια βόμβα ή κάτι ανάλογο θα κόψει το νήμα της ζωής του.

Αιτία το βιβλίο του με τίτλο Gomorra (λογοπαίγνιο με τη λέξη Καμόρα και Γόμορρα) το οποίο καταδύεται στον ερεβώδη κόσμο του κόσμου της Μαφίας, κατονομάζει υπαιτίους, αποκαλύπτει τη δομή των εγκληματικών της πρακτικών, περιγράφοντας συνάμα με εκπληκτική λεπτομέρεια την εικόνα μιας παραδομένης στη Μαφία πόλης, της Νάπολι, που τελεί σε αποσύνθεση. Το συναρπαστικότερο είναι ότι αποδεικνύει ότι αυτό το οικοδόμημα αποτελείται από ανθρώπους των οποίων η ευφυϊα είναι μηδαμινή.


Ο Saviano τόλμησε να αμφισβητήσει ευθέως τη σαπίλα και τη διαφθορά. Ξεγέλασε μαεστρικά ένα σύστημα που φάνταζε ανίκητο και αδυσώπητο, εκθέτοντας το στο μοναδικό πράγμα που δεν αντέχει: το φως! Έβγαλε αυθάδικα τη γλώσσα σε όλο το συρφετό που εξαγόραζει συνειδησεις, εκμαυλιζει και ισοπεδώνει συνειδήσεις και αξιοπρεπειες. Το τίμημα είναι βαρύ. Πέρα από τη διαρκή απειλή εναντίον της ζωής του, η καθημερινότητα του είναι μια κόλαση. Σε μια πρόσφατη συνέντευξη του δήλωσε ότι έχει ανάγκη να βγει για μια βόλτα μια ηλιόλουστη μέρα, να δει τη μητέρα του χωρίς προηγούμενη συνεννόηση και άνευ παρουσίας αστυνομικών και να μπορέσει να δώσει χώρο στον έρωτα του να αναπνεύσει...



Μαζί με την άμεση πρόκληση προς αυτούς, απευθύνει και μια δεύτερη πρόκληση: προς τους συμπολίτες του, ενδεχομένως και εμάς όλους. Τους αποδεικνύει ότι ο δρόμος των υποκλίσεων, της άνευ όρων παράδοσης και της προσωπικής αλλοτρίωσης δεν είναι μονόδρομος. Το μήνυμα είναι προς την κοινωνία του – ξεσκεπάζει τη βρώμα και την τρίβει στο πρόσωπο όλων: για να λείψουν, επιτέλους, οι δικαιολογίες και οι ψευδαισθήσεις. Η ευθύνη του καθενός δεν μπορεί να εξακολουθήσει να παίζει την ωραία κοιμωμένη.


Ο Saviano είναι σήμερα 29 χρονών. Φαίνεται φτιαγμένος από ένα υλικό, που βρίσκεται σε έλλειψη στους καιρούς μας: έντιμος, ειλικρινής, ανθρώπινος, ευθύς, ανυπότακτος, διεκδικητικός, εμφορούμενος από αξίες που δεν μετράνε στο φαμιλέντο αυτού του κόσμου – όλα σε έναν άνθρωπο. Δεν ξέρω αν μπορώ να χωρέσω τις λέξεις «ρομαντικός» και «ήρωας» στην ίδια πρόταση γι’ αυτόν. Αλήθεια, πόσοι άντρες της γενιάς μας έχουμε τα κότσια να ακολουθήσουμε το δρόμο του; Μην μου απαντήσετε - μελαγχολώ....

Είμαστε ακόμη ζωντανοί

Ξυπνήστε όσους κοιμούνται.
Αφήστε αυτούς που ονειρεύονται!

Είμαστε η γενιά των 30-something. Λίγο πάνω, λίγο κάτω, κανείς δεν μετράει τους αριθμούς. Γεννηθήκαμε λίγο μετά την εισβολή και για το λόγο αυτό προτιμώ να μας αναλογίζομαι ως μια γενιά που ο ερχομός της σε αυτόν τον τόπο έκρυβε ένα μήνυμα αισιοδοξίας. Πως μέσα στην ήττα και την απώλεια, υπήρχε και ο σπόρος της νέας ζωής. Εκείνη η μυστηριώδης δύναμη που παρακινεί τους ανθρώπους από τον καιρό της ύπαρξης τους να σηκώνονται και προχωρούν μετά από κάθε κακό.

Αυτή η γενιά μεγάλωσε σε ένα καταιγισμό εικόνων και διηγήσεων που αναφέρονταν σε μια εποχή και σε τόπους που δεν την αφορούσαν, υπό την έννοια ότι η καθημερινότητα της απείχε από όσα προσλάμβανε ως προφορική παράδοση της προηγούμενης γενιάς. Μάθαμε να κολυμπάμε στα απόνερα του ναυαγίου ενός πλοίου με το οποίο δεν ταξιδέψαμε ποτέ. Αναπόφευκτα, συνειδητοποιώ ότι είμαστε μια γενιά που εξαναγκάστηκε στη μελαγχολία, βαφτίστηκε στον πόνο και κλήθηκε να συμμετάσχει στο μοιρολόι για κάτι που δεν είχε και συνακόλουθα δεν έχασε ποτέ. Μια καταναγκαστικής φύσεως λύπη μας κατατρέχει από τότε.
Πλέον, νιώθω, και το επιβεβαιώνω και από άλλους γύρω μου, τον εκφυλισμό να έχει φθάσει σε προχωρημένα στάδια. Οι πάσης φύσεως επετειακές εκδηλώσεις και αναφορές προκαλούν θυμηδία και βαρεμάρα. Τα διάφορα «ψευδό» που προστέθηκαν, με μια υφή υπεροψίας και ανταπόδοσης στους απέναντι, έχουν χάσει το νόημα τους και συναιρέθηκαν σε αλλότριες πραγματικότητες.
Η ψυχολογία πολιορκίας και μειονεξίας μας καλλιεργήθηκε από το σχολείο. Η μικρή Κύπρος, αντικείμενο επιβουλής των ξένων, στόχος των σκοτεινών σχεδίων της ειμαρμένης, που τα κατάφερε να ορθοποδήσει. Κι ύστερα, αγώνες κι επιστροφή κι αντικατοχικές και “τα σύνορα μας είναι στην Κερύνεια” κι “η καρδιά κι αν σπάσει”, λόγια ωραία, θούριοι για εφηβικά μυαλά, πετροπόλεμοι ενάντια σε έναν αόρατο εχθρό, δονκιχωτικές εξεγέρσεις. Μα ο ξένος πόνος, πάντα εκεί να σε αναμένει φορτικά στο σπίτι.
Κάποιοι λοξοδρόμησαν, όχι από συνειδητή επιλογή, τουλάχιστον αρχικά, αλλά γιατί στη στράτα μας ήρθαν νέοι άνθρωποι, κάτι τυχαία βιβλία και γιατί η Αμφισβήτηση πρέπει να κάγχασε με όσα μας προίκισαν οι Μοίρες την ώρα που γεννιόμασταν. Οι ακράδαντες αλήθειες μας ράγισαν, κάποιες από αυτές μάλιστα γκρεμίστηκαν με τρόπο που αποδείκνυε τη σαθρότητα και τη γελοιότητά τους, και ένα αίσθημα κοροϊδίας πλανήθηκε στην ατμόσφαιρα.
Από αυτό το βούρκο θελήσαμε να εξέλθουμε, ποθήσαμε να διαρρήξουμε τους στενούς ουρανούς της πατρίδας μας. Τα ταξίδια, οι άλλοι άνθρωποι, η ομορφιά που μας φανερώθηκε, μετουσιώθηκε καιρού προϊόντος, θεού βοηθούντος σε βλέμμα αγάπης και ανάγκη γυρισμού. Η ώρα της ανταπόδοσης έρχεται κι έτσι μια παρέα φίλων αποφασίσαμε να εκδώσουμε ένα κοινωνικοπολιτικό περιοδικό με το όνομα «ΡΕΥΜΑ». Για μενα είναι μια χειρονομία χρέους κι αγάπης στον τόπο αυτό. Όχι για τα συννεφιασμένα χρόνια που μας χάρισε, αλλά για τις όμορφες μέρες που μας έκανε να προσδοκούμε...

http://www.revmamag.com.cy/

YES, WE CAN!

Rosa sat, so Martin could walk...
Martin walked, so Obama could run...
Obama is running, so our children can fly...


Οι αναλύσεις και τα δελτία θα έχουν ξεχειλίσει από την είδηση της εκλογής του Μπαράκ Ομπάμα- και είμαι σίγουρος ότι ο ενθουσιασμός θα αργήσει να καταλαγιάσει. Όλα αρχίζουν τώρα!

Η σημερινή προμετωπίδα αναφέρεται σε μια αλληλουχία ιστορικών γεγονότων, η οποία αποτυπώνει μέσα σε λίγες λέξεις ένα μεγάλο μέρος της σύγχρονης αμερικανικής ιστορίας. Η Ρόζα Παρκ τόλμησε να καθίσει σε μια θέση που δεν προοριζόταν γι' αυτήν σε ένα λεωφορείο. Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ βάδισε με τους συμπολίτες του έχοντας ένα όνειρο. Η απόληξη: η υποψηφιότητα και εκλογή του Ομπάμα στην προεδρία των ΗΠΑ. Τίποτα δεν πάει χαμένο!

Στην εμπνευστική ομιλία του το βράδυ της νίκης, ο Ομπάμα μίλησε για την Ανν Νίξον Κούπερ, 106 χρονών, που ψήφισε στις εκλογές. Γεννήθηκε μια γενιά μετά την κατάργηση της δουλείας. Βίωσε δυο παγκοσμίους και τόσους περιφερειακούς πολέμους, ταπεινώθηκε από το διπλό ρατσισμό εναντίον των γυναικών και εναντίον των μαύρων, έζησε την ύφεση του '29, την αναγέννηση ενός έθνους, πρόφτασε τον άνθρωπό στο φεγγάρι, είδε το τείχος του Βερολίνου να πέφτει και ένα νέο κόσμο να αναδύεται μέσα από την τεχνολογία. Αποτελεί τη ζωντανή απόδειξη ότι: Ναι, μπορούμε!

Αυτό που εμπνέει είναι η πειστική ρητορική της αναγκαιότητας της αλλαγής, η συνεχής αναφορά στην αξία της αλληλεγγύης. Ο Ομπάμα μάς μίλησε για την επιστροφή της πολιτικής στην κοινωνία και την επιστροφή των πολιτών στην πολιτική. Μίλησε για τον πατριωτισμό της υπευθυνότητας, όπου ο ατομικισμός περνάει σε δεύτερη μοίρα και οι πολίτες περνάνε μπροστά. Μιλάει για την επιστροφή στο μέλλον: οι αξιακές συνιστώσες της δημοκρατίας, της ελευθερίας, της ελπίδας και της ευκαιρίας (ό,τι συγκροτεί το αμερικάνικο όνειρο) νοηματοδοτούνται ξανά για να οδηγήσουν μια χώρα, ένα έθνος και τον κόσμο σε μια νέα εποχή. Αυτήν που φιλοδοξεί ο Ομπάμα να διαμορφώσει, ώστε ο ιστορικός του μέλλοντος να μπορέσει να ανιχνεύσει πίσω στην 4/11/2008 την αρχή της.



Να, λοιπόν, που η πολιτική δεν είναι βαρετή, ούτε ευκαιριακό παιχνίδι στα χέρια των λίγων. Μπορεί να εμπνεύσει, να αναδείξει δυναμικές μέσα στις πιο ετερόκλητες κοινωνίες που μπορούν να οδηγήσουν στην Αλλαγή και σε ένα θαυμαστό καινούργιο κόσμο. Ο κόσμος γύρω μας φαίνεται συνεπαρμένος από την εκλογή και το δικαίωμα στην ελπίδα φαντάζει πιο υλοποιήσιμο από ποτέ. Απομένει να δούμε στα επόμενα χρόνια αν οι προσδοκίες μας θα επαληθευτούν, αν το ρίγος και η ανάταση που νιώσαμε, ακούγοντας τον Ομπάμα να δίνει το μήνυμα της αλλαγής, θα συνεχίσει να μας δονεί και να μας φανερώνει νέα όρια σε όσα μπορούμε να κατορθώσουμε.

Και τα μυαλά στα κάγκελα!

"Violence isn't always evil. What's evil is the infatuation with violence"
Jim Morrison

Η βία στην κοινωνία μας είναι διάχυτη. Σε κάθε έκφανση του μικρόκοσμού μας. Δείτε τις συμπλοκές εφήβων στα σχολεία για ασήμαντες αφορμές. Άλλοτε μαζικές, υπό τη μορφή σχολείου εναντίον σχολείου ή επαρχίας εναντίον επαρχίας, κι άλλοτε ατομικές, με διάφορα μεμονωμένα περιστατικά. Απόδειξη, οι τακτικές συγκρούσεις οπαδών, πάλι με αφορμή την "υπεράσπιση" της πόλης ή της ομάδας. Ενδοοικογενειακή βία; Νομίζω οι αριθμοί είναι πλασματικοί, υπό την έννοια ότι αποδίδουν μια παραπλανητική, προς το ηπιότερο, εικόνα. Πιο πέρα, στους χώρους εργασίας, οι ιεραρχικές δομές είναι το κέλυφος μετάλλαξης της βίας σε πνευματική. Αν και, ακόμα κι εδώ, δε λείπουν τα περιστατικά σωματικής βίας. Προσθέτοντας κάποιος και τις πάσης φύσεως παρενοχλήσεις, ως μορφές παραβίασης της ατομικότητας και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, τότε οι αριθμοί αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο.

Δυστυχώς, δεν κατέχω τα επιστημονικά εφόδια για να αναλύσω το φαινόμενο. Με προβληματίζει, ωστόσο, η ομερτά, μια συμφωνία σιωπής που επικρατεί ανάμεσά μας για το θέμα. Τα πάσης φύσεως περιστατικά καταγράφονται στα ΜΜΕ, ωσάν να πρόκειται για μεμονωμένα ζητήματα που δεν αξίζουν την προσοχή μας. Εξού και η απραξία ή ακόμα χειρότερα, η αδιαφορία μας έναντι των φαινομένων.


Μαθαίνω κατά καιρούς ότι κάποιοι μη κυβερνητικοί οργανισμοί δραστηριοποιούνται με κύριο προσανατολισμό τη φιλοξενία και αποκατάσταση των θυμάτων, κυρίως ενδοοικογενειακής βίας. Αρκεί όμως ο "πατριωτισμός των Ελλήνων" για να αντιμετωπιστεί ένα φαινόμενο που έχει προσλάβει αυτές τις διαστάσεις; Φοβάμαι πως όχι. Κι αυτό όχι γιατί δεν υπάρχουν ικανοί άνθρωποι, αλλά επειδή εξωγενείς παράγοντες δημιουργούν προσκόμματα. Ενδεικτικά: η επιφυλακτικότητα - αν όχι η εχθρικότητα- του κράτους έναντί τους. Περαιτέρω, η έλλειψη θεσμικού πλαισίου τους αναγκάζει να λειτουργούν υπό τη μορφή εταιρίας. Σε επίπεδο συμβολισμών, θεωρώ ότι αυτό λέει κάτι για το πώς αντιλαμβανόμαστε την "κοινωνία των πολιτών". Μα πιο πολύ, είναι η συλλογική μας αμνησία και η συνακόλουθη υποκριτική συζήτηση. Επιτροπές που ξεπατικώνουν κατηχητικές ηθικολογίες, πρωτοβουλίες που σβήνουν δευτερόλεπτα μετά τους προβολείς της δημοσιότητας και μια γενικευμένη αίσθηση του "δεν βαριέσαι". Η κοινωνία μας δεν έχει πρωτοτυπία στο θέμα. Η βία ειναι παρούσα με διάφορα αποτρόπαια προσωπεία στις δυτικές κοινωνίες. Θα ήταν ενδιαφέρον να μάθουμε ποιοι κοινωνικοί λόγοι οδηγούν τους συμπολίτες μας (ή κι εμάς τους ίδιους...) στον παραλογισμό της βίας. Ποιοι κοινωνικοί αποκλεισμοί ή στερήσεις δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες; Ποιες προσωπικές ματαιώσεις προετοιμάζουν την αυριανή προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας; Μήπως υπάρχουν φανταστικοί εχθροί, τους οποίους εξαναγκαζόμαστε μέσα από στρεβλές εσωτερικές διεργασίες να αντιμετωπίσουμε; Και ποια είναι η διαδικασία συγκρότησής τους; Και πάνω από όλα, όπως είπε κι ο σύντροφος Λένιν: Τι να κάνουμε;
Ξέρω, λίγο βαριά η κουβέντα για κυριακάτικο πρωϊνό. "Ωχ, μεγάλε, κι εσύ τι ψάχνεις τώρα..;", είναι η συνηθισμένη απόκριση. Αλλά πότε, διάολε, θα είναι η κατάλληλη στιγμή;

Η μυρωδιά του 1979

Το 1979 ήταν μια χρονιά που τα είχε όλα. Στις αρχές του χρόνου, οι ΗΠΑ και η Κίνα εγκαθίδρυαν πλήρεις διπλωματικές σχέσεις. Λίγο αργότερα, το Βιετνάμ εισέβαλλε στην Καμποτία και έπαιρνε στο κατόπι τον Πολ Ποτ και τους ακόλουθούς του. Αφορμή οι μαζικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά ας μην ξεχνάμε τους εθνικούς ανταγωνισμούς και τις προηγούμενες αψιμαχίες, καμποτιανή υπαιτιότητι, στα σύνορα. Ένα τερατώδες καθεστώς είχε αρχίσει να βιώνει την αρχή του τέλους του.


Οι U2 έμπαιναν για πρώτη φορά σε στούντιο με σκοπό να ηχογραφήσουν ένα σινγκλ, την ώρα που οι Pink Floyd εξόπλιζαν την εφηβεία των γενιών που ακολούθησαν με το "The Wall". Το σύμπαν αποδίδει δικαιοσύνη στη δική του χρονομετρία: Ο Γιόζεφ Μένγκελε, ο άγγελος του θανάτου στο Άουσβιτς, πεθαίνει ξεχασμένος και αμετανόητος μακριά από την πατρίδα του. Ο διεφθαρμένος σάχης της Περσίας διαφεύγει κυνηγημένος στην Αίγυπτο και ο Χομεϊνί εγκαθιδρύει μια σκοτεινή θεοκρατία που κρατάει μέχρι σήμερα. Η ριζοσπαστικοποίηση και η θρησκευτική σεμνοτυφία παντρεύονται στο Ιράν και δημιουργούν μια εστία εντάσεων και ανελευθερίας που φτάνει μέχρι τις μέρες μας. Σε μια πιο ειρηνική στιγμή, ο Σαντάτ και ο Μπεγκίν υπογράφουν μια συμφωνία ειρήνης ανάμεσα στην Αίγυπτο και το Ισραήλ. Η αντιπολεμική ρητορική προλαβαίνει να αρθρώσει δύο τρεις λέξεις μέχρι που...


Μέχρι που η Τανζανία εισβάλει στην Ουγκάντα και ο διαβόητος Ιντί Αμίν φεύγει από τη χώρα. Λοξώς αριστερά: Venceremos! Οι Σαντινίστας ελέγχουν πλέον τη Νικαράγουα - ο αγώνας τους όμως δεν είχε τελειώσει, αφού οι εξ ΗΠΑ επιδοτούμενοι 'Κόντρας' διεξάγουν το βρώμικο πόλεμό τους. Η ευφυία και η απελπισία συναντώνται συμπτωματικά στην Ευρώπη. Δυο οικογένειες, απηυδισμένες από τις Ζωές των Άλλων, δραπετεύουν από την ανατολική Γερμανία με... αερόστατο! Η σημειολογία είναι υπέροχη: ο αέρας ελευθερίας είναι ταυτόχρονα σκοπός και μέσον διαφυγής.


Οι Σοβιετικοί μπουκάρουν στο Αφγανιστάν, νομίζοντας ότι πάνε για ένα πολεμικό ξεμούδιασμα - θα επιστρέψουν ταπεινωμένοι λίγο αργότερα στις βάσεις τους. Δυτικά της λύπης, ο Οδυσσέας Ελύτης λαμβάνει το Νόμπελ Λογοτεχνίας "για την καθάρια ματιά του στον αγώνα του μοντέρνου ανθρώπου για ελευθερία και δημιουργία". Το "Μονόγραμμα" του αναπνέει ήδη επτά χρόνια με τις ανάσες των εραστών του ελληνικού φωτός.


Αφορμή για όλα αυτά, η χρονική εγγύτητα με τη γενέθλια μέρα και η συνακόλουθη ματιά στο παρελθόν. Μας καθορίζει η εποχή που γεννιόμαστε, οι άνθρωποι που βρίσκονται στο δρόμο μας, τα πρώτα λόγια που μας απευθύνονται. Μερικοί, μάλιστα, ισχυρίζονται ότι οι πλανητικές συζυγίες είναι οι πραγματικές μας Μοίρες... Μ' αρέσει να πιστεύω ότι εκεί, στην τελευταία χρονιά των seventies, προλάβαμε να αναπνεύσουμε λίγο τη μυρωδιά μιας εποχής που φύραινε. Κι ίσως να κουβαλούμε λίγο από το δικό της κώδικα, μια παλαβιάρικη ανεμελιά και ποιητική διάθεση, που τη γνωρίσαμε μόνο μέσα από βιβλία και διηγήσεις. Ξέρω, δεν είμαστε όλοι οι ίδιοι - αυτό δεν σημαίνει, όμως ότι δεν μπορώ να σκέφτομαι και λίγο διαφορετικά για τα παιδιά του 1979...

Φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους

Αιδώς, Αργείοι!

Διαβάζω τις τελευταίες μέρες για τις αντιδράσεις του ΔΗΚΟ (ή των στελεχών του) σχετικά με την ακύρωση της άσκησης "Νικηφόρος". Η ορθότητα ή μη της απόφασης δεν θα με απασχολήσει εδώ, αφού άλλο είναι αυτό που επιθυμώ να αναδείξω με το σημερινό άρθρο. Πιστοί στην γνωστή (ψευδο-πατριδολαγνεία) και με το χιλιοπαιγμένο ηθικολογικό ρεπερτόριο, αρκετά μέλη του βάλλουν ευθέως κατά της απόφασης, αφήνοντας παράλληλα να σέρνεται από δίπλα και η αμφισβήτηση των αντιστάσεων και ικανοτήτων του Προέδρου και των πολιτικών δυνάμεων που τον στηρίζουν. Γνώριμο το έργο, το 'χουμε ξαναδεί. Με τις αυλές του Αρταξέρξη, τις μειωμένες αντιστάσεις και την περιρρέουσα...

Όταν τα λόγια και οι πράξεις στη ζωή του καθενός δεν συμπίπτουν, τότε εύλογα κρίνεται η ύπαρξη ασυνέπειας. Όταν αυτό συμβαίνει στην πολιτική, τότε τεκμαίρεται αμάχητα η ανακολουθία. Έτι χειρότερον, όταν το αντικείμενο συζήτησης είναι η αμυντική θωράκιση της πατρίδας μας: τότε είσαι πολύ απλά καραμπινάτος απατεώνας!Το ΔΗΚΟ ανεμίζει σημαίες και σημαίνει προσκλητήρια τη στιγμή που φέρει ακέραια την πολιτική ευθύνη για τις τασσικές αλχημείες στα οικονομικά της Άμυνας και τους πόρους της που διοχετεύονταν σε άλλους τομείς. Μας καλεί σε εθνική εγρήγορση η συμμορία των πρώτων ριψάσπιδων: πόσοι από τα ηγετικά στελέχη έχουν εκτελέσει τη στρατιωτική τους θητεία και πόσοι εμφανίζονται στις ασκήσεις και δεν επιλέγουν το δρόμο της απαλλαγής; Ακούω θούριους και πατριωτικά εμβατήρια από τα ίδια εκείνα άτομα που έως πρόσφατα μπάζωναν αντιαρματικά έργα για να προωθήσουν τα επιχειρηματικά τους σχέδια. Μας καλούν στα όπλα μερικές βδέλλες της εξουσίας που έχουν ήδη απαλλάξει τα δικά τους παιδιά από τη στρατιωτική θητεία. Σήμερα όλη αυτή η άθλια κουστωδία μάς κάνει τα μυαλά ροκφόρ με την ακατάσχετη επίκληση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη στιγμή που δεν έχει αναλάβει την ελάχιστη κοινή σε όλους εμάς υποχρέωση: να υπηρετήσει στο μέτρο των δυνατοτήτων της την πατρίδα. Είναι μια ακόμη απόδειξη ότι οι τύποι αυτοί δεν ορρωδούν προ ουδενός.

Προσβάλλουν βάναυσα τη νοημοσύνη μας θέλοντας να επιβάλουν ένα ομαδικό πολιτικό Αλτζχάιμερ! Πώς να συνδιαλεχθεί κάποιος με πολιτικούς όρους με όλους αυτούς τους Σικελούς όταν η μυρωδιά από τις βρωμιές δεν λέει να μας αφήσει; Πολλοί σπεύδουν να δώσουν συγχωροχάρτια και ευκαιρίες για μια νέα αρχή σε όλο αυτόν το συρφετό. Ακόμα κι αυτή η εφημερίδα, στο πολιτικό της ρεπορτάζ, επιχειρεί να τραβήξει μια διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε μια "πεφωτισμένη" και συνεπή (πλέον) πολιτική ηγεσία και τους υπόλοιπους γραφικούς. Λυπάμαι αλλά δεν πείθομαι όσο ακούω μεσοβέζικες τοποθετήσεις και ιδιοτελείς προσεγγίσεις κι όσο δεν επιχειρούν μια αυτοκάθαρση που θα στείλει πειστικά μηνύματα στην κοινωνία. Και δεν πιστεύω ότι αυτό θα συμβεί ποτέ, μιας και μέσα σε όλη αυτήν την ξεφτίλα έχουν καταφέρει ένα ειλικρινές επίτευγμα: να μας δείχνουν αυτό που πραγματικά είναι.

Ας μην βιάζονται, λοιπόν, να προβάρουν τις φουστανέλες. Η εποχή στην οποία παραπέμπουν είχε μότο της το σημερινό τίτλο....

Ψευτοδιάβολοι

In three words I can sum up everything
I've learned about life: it goes on.
Robert frost

«Είμαστε έτοιμοι να αποδεχθούμε για ανθρωπιστικούς λόγους ότι αριθμός Τούρκων εποίκων θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να παραμείνουν στην Κύπρο ως πολίτες βάσει της νέας κατάστασης πραγμάτων». Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την πιο πάνω τοποθέτηση; Ποιος νομίζετε ότι έχει προβεί στην πιο πάνω δήλωση;

Καθώς θα αναλογίζεστε την απάντηση σας θα προσέθετα και τη συνέχεια της, ώστε να ξεκαθαρίσει ακόμα περισσότερο το ζήτημα. «Εκείνο όμως που δεν είμαστε διατεθειμένοι να δεχτούμε όπως καλώς γνωρίζετε είναι ότι ο κάθε έποικος ξεχωριστά και στην πράξη όλοι οι έποικοι θα είχαν το δικαίωμα να παραμείνουν και τελικά να αποκτήσουν υπηκοότητα. Ούτε είμαστε έτοιμοι να προσυπογράψουμε νέες πρόνοιες που θα επέτρεπαν την εισροή νέων εποίκων στο μέλλον, οι οποίοι θα άλλαζαν περαιτέρω και θα διαστρέβλωναν τη δημογραφική ισορροπία στο νησί.»

Η τοποθέτηση αυτή έχει καταγραφεί στην επιστολή του πρώην Προέδρου κ. Τ. Παπαδόπουλου προς τον πρώην ΓΓ του ΟΗΕ στις 7 Ιουνίου 2004, με την οποία σχολίαζε την έκθεση των καλών υπηρεσιών του πρώτου στην Κύπρο. Η επιστολή μπορεί να διαβαστεί από κάθε ενδιαφερόμενο στην ιστοσελίδα του ΓΤΠ, η οποία είναι προσβάσιμη στην πιο κάτω διεύθυνση: (http://www.moi.gov.cy/moi/pio/pio.nsf/All/80363318E238927BC2256EAE003AC5E8?OpenDocument). Η επιστολή αυτή θα μείνει στο μεγάλο αρχείο εγγράφων του Κυπριακού ως το μνημείο της νομικίστικης προσέγγισης του Κυπριακού αφού θυμίζει περισσότερο υπεράσπιση σε αγωγή παρά πολιτικό έγγραφο. Ωστόσο, ο σχολιασμός της δεν είναι ο σκοπός του σημερινού άρθρου.

Η ουσία της παράθεσης όμως αυτής της παραγράφου είναι ένα είδος απάντησης στην επιχειρηματολογία των υπερπατριωτών που υποστηρίζουν ότι η αποδοχή παραμονής εποίκων από την πλευρά μας αποτελεί διολίσθηση καταλογιστέα στον νυν Πρόεδρο Χριστόφια.

Ως προς την ουσία του θέματος, το διεθνές δίκαιο είναι υποστηρικτικό στην επιχειρηματολογία μας, καθώς απαγορεύει τις δημογραφικές αλλοιώσεις. Η πραγματικότητα, όμως μας ξεπερνά για άλλη μια φορά. Μπορεί να τεθεί σήμερα θέμα αποχώρησης όλων των εποίκων από την Κύπρο στην περίπτωση εξέυρεσης λύσης; Κι αν τεθεί, μπορεί να γίνει αποδεκτό και να υλοποιηθεί;

Θα μπορούσαμε να ελέγχουμε για ώρες τις στατιστικές και τους αριθμούς για την ροή εποίκων στην Κύπρο από το 1975 μέχρι σήμερα. Πολλοί από αυτούς απέκτησαν παιδιά κι ίσως ακόμα και αυτά να έχουν αποκτήσει δικά τους. Τα εγγόνια των εποίκων είναι ήδη μια απτή πραγματικότητα στα κατεχόμενα. Κι είναι για αυτό το λόγο που η παράγραφος της προαναφερόμενης επιστολής, που κωδικοποιεί κοινές θέσεις της πλειοψηφίας της πολιτικής ηγεσίας, είναι ένα παράδειγμα ρεαλιστικής αποδοχής και προσέγγισης του ζητήματος των εποίκων.

Τόσα ψέματα είπαμε, ας πούμε μια αλήθεια: Σε μια μελλοντική λύση, θα προβλέπεται η παραμονή εποίκων. Ενάντια στο διεθνές δίκαιο, ενάντια στο κοινό αίσθημα δικαίου. Είναι αυτός ένας σοβαρός λόγος να απορρίψουμε μια μελλοντική λύση; Ίσως, αλλά να μην ξεχνάμε ότι θα επιλέγουμε μια δεύτερη απόρριψη. Μάλλον τα λόγια του Frost είναι επίκαιρα…..

Ακυβέρνητες Πολιτείες

με αφορμή μια κουβέντα με τον Αδριανό

Λοιπόν, ποια είναι η προοπτική μας; Ποια είναι η προοπτική αυτής της κοινωνίας; Για ποιο λόγο οι θεσμοί, τα όργανα, η οικονομία, ο καθημερινός βίος; Γιατί οι εφημερίδες, οι αντιμαχίες, οι προϋπολογισμοί; Ποια είναι, επιτέλους, η κινητοποιός δύναμη αυτής της κοινωνίας;

Προσπαθώ εδώ και καιρό να ονοματίσω αυτό που με ενοχλεί περισσότερο με εμάς – αν μπορεί να θεωρηθεί ότι «εμείς» είμαστε ένα σώμα ενιαίο, με συλλογική βούληση και κοινά χαρακτηριστικά ή έστω με δυναμικές που δημιουργούν κάποια κοινή συνισταμένη. Μας λείπει το συλλογικό όραμα, το πρόσημο στην πορεία προς το μέλλον, ίσως ακόμα κι η πεποίθηση ότι μπορούμε να το διεκδικήσουμε και να το διαμορφώσουμε. Με πνίγει πολλές φορές η ιδέα ότι ενδεχομένως να έχουμε παραιτηθεί ακόμα και από αυτήν την ίδια την ιδέα της δυνατότητας ύπαρξης ενός, οποιουδήποτε έστω, μέλλοντος!

Η συντριπτική κυριαρχία του Κυπριακού στην κοινωνία μας έχει δημιουργήσει αυτή την μελαγχολική αίσθηση του τέλους της Ιστορίας, του τέλους της Πολιτικής, του τέλους του Διαλόγου. Είμαστε εγκλωβισμένοι σε μια άχρονη φούσκα της ιστορίας: ούτε μπρος ούτε πίσω. Τίποτα δεν μας εξεγείρει, τίποτα δεν μας ενθουσιάζει, τίποτα δεν μας προβληματίζει. Βήμα σημειωτόν στο χωροχρόνο. Πήξαμε στους καθωσπρεπισμούς, τις ιεραρχίες, τις επετειακές ομιλίες. Μπουχτίσαμε από τις αναχρονιστικές πρακτικές, τους αναμασημένους θούριους, τις ανέραστες μέρες. Η αναστοχαστική μας διάθεση εξαντλείται σε ασυνάρτητα κείμενα εις άπταιστην λυκαυγικήν που μετατρέπουν σε τραβεστί το «ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ». Μοιάζουμε όλο και περισσότερο με βαριεστημένα βαμπίρ...

Πολλές φορές πιάνω τον εαυτό μου να παίζει παιχνίδια με το διάβολο, με την ίδια μεταφυσική αμφισβήτηση λες και πρόκειται για την περί του Θεού αυταπάτη, ακόμα και για αυτή τη δυνατότητα να υπάρξει μια λύση, ενός αίσιου -υπό τις περιστάσεις- τέλους στη μακρά ιστορία του προβλήματός μας. Τα σύνορα της υπαρξιακής μου αγωνίας δεν φτάνουν στην Κερύνεια, σύντροφοι!

Στο βλαχομπαρόκ μας σκηνικό συμμετέχουν όλοι: τα πάσης φύσεως λαμόγια της εξουσίας, της οικονομίας, οι λογής-λογής παραγοντίσκοι του ποδοσφαίρου, ανερχόμενοι φοιτητοπατέρες, πρόθυμοι για όλα δικηγόροι, πολυθεσίτες αγωνιστές, επιδοτούμενοι ψευδοαγρότες, παραιτημένοι εκπαιδευτικοί, ψωνισμένες κάσhιες, εποχιακά «φρούτα» της TV, αργυρώνητοι διανοούμενοι, ικανοποιημένοι δημόσιοι υπάλληλοι, ψοφοδεή κομματόσκυλα, αλαφροϊσκιωτοι νεοσύλλεκτοι, κρατικοδίαιτοι δημοσιογράφοι, αγάμητες κυράτσες των γκαλερί.

Αλήθεια, ποιον κοροϊδεύουμε; Το ξέρω, το ξέρεις, το ξέρει, μα καμωνόμαστε πως δεν το ξέρουμε: Ο χορός των καταραμένων δεν έχει τελειωμό, σαν ατέλειωτη χαιρετούρα καλεσμένων σε γάμο, με πανομοιότυπα, σαρδόνια χαμόγελα. Πενηντάευρω, τόκκα, φαί – μάππα, κάφκα, αυτοκίνητο – κυνήγι, εκλογές, καπαρέ – κομμωτήριο, Μακαρίου, πιεμτάπλουγιου – ντιβέλοπερ, μέσον, Αγιάναπα – παπάδες, ΕΥΡΩ.ΚΟ, Ομονοιάκκα.... Τα τρίπτυχα της αξιακής μας κατρακύλας δεν έχουν τελειωμό.

Περίεργη εποχή, δίχως φώτα πορείας. Η ειρωνεία, καθώς τελειώνω το κείμενο: στο ραδιόφωνο παίζει Τρύπες. «Είναι μονόδρομος ο δρόμος που ΄χεις πάρει και δεν σε βλέπω να γυρίζεις πίσω».

Μιζέρια....

Οι μουσικές του κόσμου

Σε καρτερούν μαστιγωτές και συμπληγάδες
μες τα μαλάματα μια νύφη ξαγρυπνά
κι έχει στ' αυτιά της κρεμασμένες τις Κυκλάδες

κι ειν' το κρεβάτι της λημέρι του φονιά

Μάνος Ελευθερίου
«Του κάτω κόσμου τα πουλιά»

Οι μέρες μακριά από την πατρίδα κυλάνε ράθυμα. Η καθημερινότητα μπουσουλάει αναγνωριστικά στο νέο περιβάλλον. Στις μακρές ώρες που περνώ στον υπολογιστή, το διαδικτυακό ραδιόφωνο συντροφεύει τις υπόλοιπες περιπλανήσεις μου. Με τραγούδια και μουσικές από όλο τον κόσμο, αλλά κυρίως με ελληνικά.

Κάποτε άκουσα μια ιστορία (ή ίσως μύθο) για ένα βασιλιά στη μεσαιωνική Ευρώπη που θέλοντας να εξαφανίσει τη φυλή των τσιγγάνων, διέταξε την αρπαγή των παιδιών τους και το διασκορπισμό τους σε μακρινές περιοχές της επικράτειας. Το σχέδιο ολοκληρώθηκε και τα αδικημένα μέλη της φυλής, μαζί με τις προσωπικές και οικογενειακές τους τραγωδίες, βρέθηκαν να αντιμετωπίζουν το φάσμα της ολοκληρωτικής εξαφάνισης. Η αντίδρασή τους ήταν ευφυής και εξαιρετικά ανθρώπινη: ταξίδεψαν σε όλη την επικράτεια παίζοντας τα παραδοσιακά τραγούδια τους. Αυτό ήταν αρκετό για να πυροδοτήσει το μηχανισμό της μνήμης στα παιδιά τους και να τα σπρώξει να προσεγγίσουν το περίεργο καραβάνι τους. Με αυτόν τον τρόπο, τα παιδιά ενώνονταν ξανά με τις οικογένειες τους.

Από τα ηχεία του υπολογιστή ξεχύνονται οι στίχοι του Μάνου Ελευθερίου, του Λευτέρη Παπαδόπουλου με ψυχεγερτικές μελωδίες που διαπερνούν την ψυχή και επιχειρούν να αποχρησμοδοτήσουν αινίγματα αιώνια. Μαζί τους και τραγούδια με αξεπέραστες φωνές: Μητροπάνος, Μάλαμας, Παπάζογλου. Όλα ανακατεύονται στον μέσα σου τόπο και πραγματοποιούν εξόδους σε ανύποπτες στιγμές, φτιάχνοντας γέφυρες με ένα προσωπικό και συλλογικό παρελθόν. Όποιος έχει τραγουδήσει μαζί με την παρέα ή έχει σηκωθεί αυθόρμητα για ένα ιλλιγιώδες ζεϊμπέκικο νομίζω ότι καταλαβαίνει τι εννοώ.

Άλλες φορές πάλι, συγκεκριμένα τραγούδια θυμίζουν σε απόλυτο βαθμό πρόσωπα προσφιλή. Η μελωδία της «Πολίτικης κουζίνας», που παραπέμπει ευθέως στη Μικρασία, μου φέρνει πάντα στο μυαλό τη μητέρα μου, που παραδόξως(;) και στην ίδια τη δική της μητέρα θυμίζει. Από την άλλη, «Το δίχτυ» πρέπει να παίχτηκε εκατοντάδες φορές από τον πατέρα μου στο οικογενειακό κασσετόφωνο τη δεκαετία του ’80 και είναι πια τραγούδι ζωής. Ποιος ξέρει; Ίσως, το ψυχικό μας DNA να αναγνωρίζει ένα κομμάτι του εαυτού του στο ρυθμό τους.

Με αυτόν τον τρόπο, τελικά, πιστεύω ότι κουβαλάμε σαν προσωπική, αναπαλλοτρίωτη περιουσία τις μνήμες γενεών, τους έρωτες, τις αποτυχίες και τους ανθρώπους μας, όπου κι αν βρεθούμε. Σαν τσιγγάνοι του μύθου κι εμείς κατορθώνουμε, περιπλανώμενοι στον κόσμο, να γυρίσουμε ξανά στην εστία....

Συνταγματικά φληναφήματα

Με έκπληξη διάβασα σε σειρά άρθρων του κ. Αν. Σ. Αγγελίδη στην εφημερίδα «Ο Φιλελεύθερος» (με τελευταία δημοσίευση στις 29/8/08), όπου εισηγείται το εξής: «Αν η Τουρκία έχει τη βούληση για λύση, υπάρχει η απλή μέθοδος απόδειξης της διάθεσης αυτής: η αναθεώρηση του Συντάγματος του 1960, με συμφωνημένες τροποποιήσεις. Διαδικασία απλή χωρίς αχρείαστες επιπλοκές με νομικούς όρους ή υστερόβουλες σκέψεις».

Η πρόταση αυτή είναι πρόδηλα εσφαλμένη στη νομική της πτυχή και πολιτικά επικίνδυνη. Οι νομικοί λατρεύουν τις αντιπαραθέσεις και τις ανταλλαγές επιχειρημάτων, εντός και εκτός δικαστηρίων. Αρκεί, βέβαια, να υπάρχει και λογική θεμελίωση των συλλογισμών του καθενός...

Ως προς της νομική της πτυχή, η κριτική στην άποψη είναι σχετικά απλή. Το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, ένα απο τα αυστηρότερα συντάγματα στον κόσμο, προβλέπει σαφή διαδικασία και προσδιορισμένες πλειοψηφίες. Ένα σημαντικό μέρος του Συντάγματος δεν υπόκειται σε αναθεώρηση οποιασδήποτε φύσης, σύμφωνα με το άρθρο 182.2. Περαιτέρω, για όσα δύνανται να τροποποιηθούν προβλέπεται πλειοψηφία δύο τρίτων των βουλευτών κάθε κοινότητας. Από τα πιο πάνω, συνάγεται εύκολα και ανεξαίρετα ότι νομικά ομιλούντες η πρόταση για αναθεώρηση του Συντάγματος είναι ανεδαφική, τόσο όσο προς την ουσία της όσο και ως προς τα υποκείμενα της. Κι αυτό ακριβώς επειδή η Τουρκία δεν αρύεται κανένα δικαίωμα αυτής της φύσης εκ του Συντάγματός μας.

Ως προς την πολιτική πτυχή της πρότασης, η πρόταση είναι πολλαπλώς λανθασμένη και άστοχη. Η υπεροχή του ευρωπαϊκού δικαίου είναι πλέον αδιαμφισβήτη, τόσο από το ίδιο λεκτικό του Συντάγματος, όσο και από τη νομολογία του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Το κοινοτικό κεκτημένο είναι ένα τετελσμένο γεγονός που λειτουργέι υπέρ της πλευράς μας και θα ήταν τραγικά άσοφο να διαπραγματευτούμε ξανά με την Τουρκία αυτό που έχει καταστεί αυτονόητο.

Περαιτέρω, θεωρώ ότι κανένα σύγχρονο κράτος με στοιχειώδη αυτοσεβασμό δεν θα προσκαλούσε ένα άλλο για να διαπραγματευτεί μαζί του το θεμελιώδη καταστατικό του χάρτη, δηλαδή το σύνταγμά του! Ειδικά στην περίπτωση της Τουρκίας κάτι τέτοιο θα αποτελούσε και δικαίωση του επιχειρήματος της ότι η «ειρηνευτική επιχείρηση» της είχε σκοπό την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης!

Οι πολιτικές προτάσεις που κατατίθενται στο δημόσιο διάλογο οφείλουν να είναι τεκμηριωμένες και οι πολιτικές τους συνέπειες πρέπει να έχουν υπολογιστεί εκ των προτέρων. Είναι αναγκαία συνθήκη ώστε να μπορεί να διεξάγεται διάλογος πλήρης ουσίας και ώστε να μπορούμε να διεκδικούμε να αντιμετωπιζόμαστε ως σοβαροί από τους συνομιλητές μας, Κύπριους και άλλους.

Επί της προηγούμενης διακυβέρνησης πληροφορθηθήκαμε για τους οικειοθελώς προσφεύγοντες στην αυλή του Αρταξέρξη. Τι να πει όμως κανείς και για όσους με προχειρότητες, φενάκες και εύκολα λόγια οδεύουν με ασύγγνωστη ασυνειδησία για τα Σούσα;

Επιφάσεις δημοκρατίας

«Ελευθερία ανάπηρη πάλι σου τάζουν»

Υστερόγραφο
Μιχάλης Κατσαρός

Το επιχείρημα είναι απλό και εκ πρώτης πειστικό: «Ένας άνθρωπος, μια ψήφος». Είναι μια θεμελιώδης δημοκρατική κατάκτηση που άλλαξε ριζικά τον κόσμο. Ένα κατοχυρωμένο δικαίωμα - οι διεθνείς συμβάσεις και η εσωτερική νομοθεσία κάθε ευνομούμενου κράτους το προνοούν. Εγγράφεται, πλέον, στον ορίζοντα του αυτονόητου και του αυθύπαρκτου, σε τέτοιο βαθμό που κάθε παρέκκλιση ή εξαίρεση από αυτό οδηγεί στη θεμελίωση της ύπαρξης έντονων κρίσεων περί οπισθοδρόμησης.

Είναι το επιχείρημα όσων αντιδρούν στη διαγραφόμενη συζήτηση στις επικείμενες συνομιλίες για το ζήτημα της πολιτειακής συγκρότησης της Κυπριακής Δημοκρατίας, υπό το φως της πολιτικής ισότητας των δύο κοινοτήτων. Μια ύπουλη λογική υφέρπει στο πρόταγμα. Η υιοθέτηση της άποψης αυτής οδηγεί σε μια επίφαση δημοκρατίας, αφού εκπίπτουμε σε ένα πλειοψηφισμό του αισχίστου είδους. Έχουμε πρόβλημα; Ας ψηφίσουμε! Ποιοι είναι οι περισσότεροι; Εμείς!
Είναι η θέση των ανθρώπων που αποστρέφονται τη λύση της ομοσπονδίας, ακριβώς γιατί δίνει δικαίωμα λόγου και πράξης στην Τ/Κ κοινότητα. Είναι η θέση της μερίδας των ανθρώπων που βλέπουν την κοινότητα αυτή ως μειονότητα, καταδικασμένη εσαεί να υπόκειται στις αποφάσεις και την καλή θέληση των Ελληνοκυπρίων. Κι όμως, τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν εξαρτώνται ούτε υπόκεινται σε συγκυριακές πλειοψηφίες.
Η θέση αυτή είναι πολλαπλώς εσφαλμένη: Κατά πρώτον, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο πήχυς έχει τεθεί από το ήδη ισχύον Σύνταγμά, το οποίο έχει διάχυτο το στοιχείο της δικοινοτικότητας. Εδώ εντοπίζεται μια θεμελιώδης αντίφαση της αντιομοσπονδιακής άποψης. Οχυρώνεται πίσω από την ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, το Σύνταγμα της οποίας στο πρώτο κιόλας άρθρο ορίζει ότι: «Η Κυπριακή Πολιτεία είναι ανεξάρτητος και κυρίαρχος Δημοκρατία, προεδρικού συστήματος, της οποίας ο Πρόεδρος είναι Έλλην και ο Αντιπρόεδρος Τούρκος.»
Κατά δεύτερον, η τ/κ κοινότητα δεν είναι μειονότητα, με την νομική και πολιτική του όρου έννοια. Αριθμητικά είναι, προφανώς, μειοψηφία. Αλλά αυτό δεν είναι το ζητούμενο. Το πλέγμα εγγυήσεων, θεσμικών, πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών, τις οποίες απολαμβανούν οι μειονότητες, με βάση το διεθνές δίκαιο είναι ευρείες και εκτείνονται ακόμα και στην ίδια την πολιτειακή συγκρότηση ορισμένων κρατών.
Η Δημοκρατία δεν έχει ένα απαράβατο ορισμό από τον οποίο κάθε παρέκκλιση απαγορεύεται. Αν τα πράγματα είχαν έτσι, θα ζούσαμε ακόμη στη δημοκρατία της Αθήνας του Περικλή! Η προστασία αριθμητικά μειοψηφούντων ομάδων μέσα στην επικράτεια ενός κράτους είναι από μόνη της μια δημοκρατική κατάκτηση, αφού αναγνωρίζεται η ανάγκη ίσης μεταχείρισης και προόδου αυτών των ομάδων, αφού δια του σεβασμού της διαφορετικότητας τους επιτυγχάνεται η συμμετοχή τους στο κοινό, στην περίπτωση μας το Κοινό των Κυπρίων.
Κι εξάλλου, προεκτείνοντας την ίδια παραπειστική λογική του επιχειρήματος, η θέση αυτή εδράζεται στην αντίληψη ότι η πληθυσμιακή αναλογία θα είναι για πάντα 80-20 υπέρ της κοινότητας μας. Αν αυτή δεν είναι μια μυωπική ματιά στο μέλλον, όπου το πληθυσμιακό ισοζύγιο μπορεί να ανατραπεί σε ορίζοντα λίγων γενεών, τότε τίποτα δεν είναι!
Το θεμελιώδες ερώτημα είναι εάν είμαστε έτοιμοι να μοιραστούμε την εξουσία σε κάθε επίπεδο με τους τουρκοκύπριους. Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι η ίδια με το αν επιθυμούμε λύση. Το σύνθημα, λοιπόν, «ένας άνθρωπος, μια ψήφος» μπορεί να έχει εφαρμογή σε μια περίπτωση: εφόσον επιλέξουμε να ζήσουμε στην Ελληνική Δημοκρατία της Νοτίου Κύπρου.

Εξαφανισμένη μνήμη

“Peace if possible, but truth at any rate”
Marin Luther

Μπορεί να σε πιάσουν οποιαδήποτε στιγμή. Όταν είσαι στη δουλειά, καθώς κοιμάσαι, όταν εσύ περπατάς στο δρόμο, όταν ψωνίζεις τα αναγκαία για το σπίτι. Μέρα ή νύχτα. Μπορεί να φοράνε στρατιωτικά ή πολιτικά ρούχα καθώς θα σε συλλαμβάνουν, χωρίς να σου δίνουν καένα λόγο ή να παρουσιάζουν κάποιο ένταλμα. Δεν διστάζουν να χρησιμοποιήσουν βία καθώς σε εξαναγκάζουν να τους ακολουθήσεις. Οι αρμόδιοι αρνούνται ότι γνωρίζουν ο,τιδήποτε. Είναι σαν να έχεις πάψει να υπάρχεις...

Η 30η Αυγούστου είναι η 25η επέτειος της διεθνούς μέρας εναντίον των καταναγκαστικών εξαφανίσεων, μιας ειδεχθούς πρακτικής που παραβιάζει σωρεία ανθρωπίνων δικαιωμάτων και που ακόμα και σήμερα, όσο κι αν φαίνεται απίστευτο, εφαρμόζεται σε πολλά μέρη του κόσμου.

Η Λατινική Αμερική των δικτατοριών των δεκαετιών του ‘70 και ’80 που εξαπέλυσαν έναν ανηλεή πόλεμο εναντίον της Αριστεράς και των αντιφρονούντων, η Τουρκία της δεκαετίας του ’90 με την απινή δίωξη των Κούρδων στη νοτιοανατολική Τουρκία, η Ρωσία με το βρώμικο πόλεμο εναντίον των Τσετσένων την τρέχουσα δεκαετία. Η πρακτική εφαρμόστηκε με ιδιαίτερη σκληρότητα, με μεθόδους που ξεπερνούν την πιο άρρωστη φαντασία και προκάλεσε κοινωνικές αναταραχές και αντιδράσεις, αφού το ίδιο το κράτος στρεφόταν εναντίον της κοινωνίας, επιχειρώντας να την αποδομήσει.

Η αντίδραση των τοπικων κοινωνιών διέφερε από χώρα σε χώρα. Ο κοινός παρονομαστής τους όμως ήταν το ανθρώπινο στοιχείο, η θέληση των οικείων των εξαφανισθέντων να μάθουν την αλήθεια. Όποιος μπορεί να διαβάσει για τη δύναμη των συναθροίσεων των μητέρων στην Plaza de Mayo κάθε Πέμπτη απόγευμα, με τα λευκά τους μαντήλια, μπορεί να

διαπιστώσει τι μπορεί να κάνει η δύναμη των ανθρώπων.

Δυστυχώς, σε όλες αυτές τις χώρες δεν έχουν βρεθεί όλοι οι αγνοούμενοι ή δεν έχει καταστεί να διακριβωθεί η τύχη τους. Πικρό παράδειγμα είναι και η χώρα μας, όπου Τουρκοκύπριοι και Ελληνοκύπριοι έχουν βιώσει τη σκληρότητα της πρακτικής αυτής σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Το δικαίωμα στην αλήθεια παραμένει ένα διαρκές ζητούμενο και η

ανικανότητα ή απροθυμία μας να το απαντήσουμε συνιστά μια μελανή κηλίδα στη συλλογική μας συνείδηση.

Οι δικαστικές αποφάσεις, του Αμερικανικού και Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αποτελούν σημεία αναφοράς στο νομικό πεδίο και μια ελάχιστη προσπάθεια δικαίωσης για τα άτομα αυτά και τις οικογένειες τους. Κι αυτές μόνο όμως δεν αρκούν.

Στις 20 Δεκεμβρίου 2006 υπογράφηκε η Διεθνής Σύμβαση για την Προστασία όλων των Ατόμων από τις Καταναγκαστικές Εξαφανίσεις. Η Κύπρος ήταν ανάμεσα στις χώρες που υπέγραψαν, ωστόσο εκκρεμεί ακόμα η επικύρωση της Σύμβασης. Η επικύρωση της μπορεί να καταστεί μια πράξη εξέχουσας συμβολικής σημασίας, αν η Κυβέρνηση θελήσει με τον τρόπο αυτό να τιμήσει τη μνήμη όλων των Κυπρίων που τόσο άδικα χάθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες. Ας μην είναι η δική τους εξαφάνιση, η εξαφάνιση και της δυνατότητας μας να θυμόμαστε...